Zaaddrager
Plaats: Almere Stad
Locatie: Kolkplein
Kunstenaar: Hieke Luik
Materiaal: brons
Jaar: 1993
Beschrijving:
In 1990 nam het Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Directie Flevoland, in nauw overleg met de gemeente Almere, het initiatief om in het centrum van Almere-Stad een beeldenroute te realiseren, om de dan nog lege openbare ruimte aan te kleden. In eerste instantie dacht de Directie Flevoland aan een serie bronzen kunstwerken temidden van de stad. Uiteindelijk zijn de beelden in de luwte van het winkelgebied geplaatst waar zij niet met de drukte van winkelstraten en reclameborden hoefden te concurreren. Ook de strikte materiaalkeuze werd losgelaten.
Naar aanleiding van een bezoek aan het atelier van Hieke Luik in Amsterdam op 16 maart 1990 werd de kunstenares op 2 februari 1993 uitgenodigd om voor de groenstrook Meesterstraat een schetsontwerp in de vorm van een schaalmodel te maken. Als toelichting bij haar ontwerp schreef Luik op 22 april 1993 het volgende: "Een bronzen vijf-benige figuur waarvan de 'voeten' op het gras staan. Vanuit de 'Kap' ontstaan in de ruimte die gevormd wordt door de 'benen', vijf stelen die aan de eindpunten bollen vormen. Een ervan, de grootste, ligt ook op het gras en is evenals de voeten verankerd in het fundament. Het fundament bestaat uit 6 betonnen platen, elk 200 kg, 100 x 80 x 10 cm. Deze komen ongeveer 10 cm onder het maaiveld te liggen. Het gewicht van de bronzen figuur zal + 500 kg zijn. Door middel van r.v.s.-draadeind dat in de voeten en grootste bol bevestigd is, zal het beeld in het fundament verankerd worden. De plaats van het beeld op de groenstrook is dichtbij de brug en zal t.o.v. de parkeerplaatsen meer diagonaal zijn. De beweging van het beeld volgt min of meer de schuinte van het talud; vanuit het water. Door middel van een mal op ware grootte zal de definitieve plaats bepaald worden. De hoogte van het beeld is 1.50 m en de diepte, de richting van water naar straat, is 2.25 m. De aanleiding voor deze figuur was een klein beeld dat ik vorig jaar maakte ('Bel'). Hangende vormen komen in mijn tekeningen en meer recent, ook in beelden voor. Bij de 'Bel' in de vorm van een soort klepel in steen en in tekeningen soms als schaduwvormen ('blinde bloemen') of zwevende figuren die verbonden zijn met de ruimte die zich buiten de tekening bevindt. Gegevens als de betrekkelijk nieuwe stad, het water maar vooral de wind hebben een rol gespeeld bij het idee voor dit beeld".
Op 13 juli 1993 werd de definitieve opdracht voor het vervaardigen van een kunstwerk aan Hieke Luik verstrekt. Voor het beeld was een budget van ƒ 50.000,- beschikbaar. Het kunstwerk werd op 13 december 1993 door het Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat overgedragen aan de gemeente Almere. Het beeld, dat aan de Meesterstraat op de hoek Zuiderwoldepad geplaatst was, is bij Bronsgieterij Stijllaart in brons gegoten. Luik heeft een uitgesproken voorkeur voor traditionele materialen. Haar grillige vormentaal is gerelateerd aan de natuur. In dit kunstwerk zijn zowel menselijke als dierlijke vormen te ontdekken die letterlijk, met armen en benen, vastzitten aan de grond. Deze 'verkleving' met de aarde houdt tegelijkertijd de vorm in Balans.
Vanwege veranderingen in het stadscentrum moest het beeld in maart 1998 verhuizen. In overleg met de kunstenares werd gezocht naar een nieuwe locatie, die aan het Kolkplein werd gevonden. Het kunstwerk werd verankerd in een betonplaat van 2 x 2 m die schuin geplaatst werd in dezelfde hellingshoek als het talud. In 2008 werd het kunstwerk gerestaureerd nadat er vier bollen waren gestolen. Hieke Luik maakte nieuwe bollen die bij Bronsgieterij Stijlaart in Tiel zijn gegoten. Op 25 april is het kunstwerk teruggeplaatst op het Kolkplein.
Het beeld stond in Almere bekend als ‘zonder titel’. In 2021 vroeg de stichting Design Kunst in de Openbare Ruimte (DKOR) Hieke Luik het kunstwerk een naam te geven. Luik koos voor de titel ‘Zaaddrager’. De naam verwijst naar de beschrijving in het woordenboek Van Dale: ‘een plant die speciaal vanwege het zaad wordt gekweekt’. Bron: kunstambassadeurs.nl
Bronnen: digitaal archief Stadsarchief Almere en Beelden in Almere (cahier 5)
Kunstenaar
Hieke Luik is op 9 juli 1958 geboren in Apeldoorn. Zij volgde van 1976 tot 1982 een opleiding aan de afdeling Plastische Vormgeving aan de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving in ‘s Hertogenbosch. Daarnaast studeert Luik aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. In de jaren '90 was zij werkzaam als docent autonome sculptuur aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam.
Hieke Luik maakt kunstwerken die vaak over 'droombeelden' gaan. Zij maakt beelden in brons, steen en klei en tekeningen in aquarel. Organische vormen zij typerend voor haar werk. Een persoonlijke beleving van elementen uit de natuur inspireert haar tot het laten ontstaan van vormen, tot het laten groeien van vormen in samenspraak met het materiaal.