Globe

Plaats: Almere Buiten

Locatie: Globeplein

Kunstenaar: Christiaan Tobin

Materiaal: graniet en water

Jaar: 1996

Beschrijving:

Van 1996 tot 2012 stond 'Globe', een kunstwerk en waterornament van de Duitse kunstenaar Christian Tobin, in het centrum van Almere-Buiten op het Globeplein. Vanwege de verbouwing van het plein werd 'Globe' opgeslagen in het depot van de gemeente. In 2016 werd het kunstwerk weer verplaatst naar het (tijdelijke) Buitenplein naast het NS station van Almere Buiten, maar zonder wateraansluiting. In 2017 werd bekend dat op het Buitenplein gebouwd ging worden en dat het waterornament het veld moest ruimen. Omwonenden en de winkeliersvereniging van het Globeplein wilden dat het waterornament weer op het plein terugkeerde. De gemeente nam een groot deel van de verhuiskosten voor haar rekening maar er was alsnog € 5.000,- nodig om de granieten bol weer werkend en al terug te krijgen naar het plein. Omdat de bol draait op een bak met water was er een zuiveringsinstallatie noodzakelijk. Hiervoor werd een crowdfundingactie gestart. Op 29 juni 2019 werd de bolfontein feestelijk onthuld door de toenmalig wethouder Hilde van Garderen.

De Globe is een 300.000 kg zware aardbol, waarop verschillende werelddelen zijn uitgefreesd en bestaat uit vier onderdelen. Het onderste is een waterbassin. Daarop ligt een ruwe granieten bak met daarin een uitsparing van een leiding naar de fontein en een komvormige uitsparing. Hierin ligt een grote bol van gepolijst rood graniet. Het kunstwerk is erg in trek bij kinderen. Ondanks dat de 'wereldbol' 3 ton oftwel 3.000kg weegt, kunnen zij hem makkelijk met één hand ronddraaien. Dat komt doordat de bol door waterkracht als het ware boven de voet zweeft. Door de fontein met precies de juiste waterdruk en precies de juiste hoeveelheid gezuiverd water te laten spuiten, blijft de ronde steen als het ware op de fontein drijven.

Omdat Almere een miljoenen tekort heeft moet de gemeente bezuinigen en maakte in oktober 2024 bekend dat vier fonteinen, waaronder De Globe op het Globeplein, tijdelijk stil gezet worden. Door het uit zetten van deze fonteinen verwacht de gemeente in de begrotingsperiode 2025-2028 zo’n € 40.000,- te besparen. Het kunstwerk en waterornament De Globe wordt, evenals de andere drie fonteinen, niet weggehaald omdat dat extra geld zou kosten. Volgens de gemeente kunnen de fonteinen weer aangezet worden als er in de toekomst weer meer budget is.  

De Almeerse Globe is overigens niet alleen. Over de hele wereld staan 'Kugelbrunnen' oftewel 'Kogelbronnen', zoals Christian Tobin ze zelf noemt. De eerste werd in 1983 geplaatst in München ter ere van een Internationale Tuinbouwtentoonstelling. Andere landen waar je de 'Koggelbronnen' tegen kunt komen zijn Zwitserland, Oostenrijk, Finland, Japan en de Verenigde Staten. Ook  in Amsterdam staan er twee, één in het Oostenburgerpark (1987) en één op het Europaplein bij de RAI (1993).

Kunstenaar

Christiaan Tobin is in 1956 in München geboren als Christian Mayer. In de jaren 1980 studeerde hij beeldhouwen en architectuur aan de Akademie der Bildenden Künste München. Tijdens zijn studie ontwikkelde hij zijn interesse in kinetische beeldhouwkunst, die een grote invloed zal hebben op zijn latere werken. De eerste kogelbron, met de titel Oblio, maakte hij in 1983 ter gelegenheid van de Internationale Tuinbouwtentoonstelling in München. Toen hij dit kunstwerk maakte heette hij nog Christiaan Mayer, maar veranderde dit later in Christian Tobin omdat Mayer een te vaak voorkomende naam in Zuid-Duitsland is. Daarna was er een te zien tijdens het kunstproject Phänomena dat in 1984 gehouden werd in Zürich. In 1985 was de kogelbron voor het eerst te zien in Nederland, op de tentoonstelling Fenomena in het park bij de Euromast in Rotterdam. Deze expositie ging over verbluffende natuurverschijnselen. Zo konden bezoekers gewichtloosheid ervaren in een zwaartekrachtlift of over een slap koord fietsen zonder eraf te vallen. Tobins steen van 1000 kg, die na een klein duwtje in beweging gebracht kon worden, was één van de trekpleisters. Tobin maakt zijn bollen zo dat ze op een flinterdunne waterfilm drijven. Een speciale spuitmondtechnologie zorgt ervoor dat de stenen ook zelf kunnen 'draaien'.