De Backbone Bench / De Zeebank

Plaats: Almere

Locatie: Stadhuispromenade

Kunstenaar: LOLA i.s.m. Jan van der Ploeg

Materiaal: metaal

Jaar: 2021

Beschrijving:

De gemeente Almere gebruikt de Floriade, die in 2022 aan het Weerwater plaatsvindt, om letterlijk en figuurlijk te vergroenen. In 2021 is de Stadhuispromenade in Almere Centrum getransformeerd naar een stadspark met als thema 'het groene tussenuur'. Voorafgaand aan het ontwerp konden de bewoners van de stad in september 2018 hun wensen en ideeën voor het park bij de gemeente indienen. Uit de 225 ideeën kwam naar voren dat de inwoners een rustige plek wensten, een oase in de stad waar je kunt zitten, eten en lezen. Deze wensen nam LOLA Lanscape Architects uit Rotterdam mee in het ontwerp van het nieuwe stadspark. Door het rijk beplante park is van de ene naar de andere kant een half verhard pad gerealiseerd. De bakstenen van het oude plein werden hergebruikt in de paden die het park vanaf de zijkanten doorkruisen, maar ook in het verharde gebied rondom het park. Opvang van regenwater speelt in het park een belangrijke rol. Tijdens en na een grote regenbui wordt het water via een stelsel van door het park slingerende goten naar lagere delen gevoerd, waar het water even een vijver wordt, waarna het in de bodem kan wegzakken. Ook deze watergoten zijn gemaakt van hergebruikte bakstenen. Van de bomen die op het plein stonden bleven 4 staan, 11 zijn op de parkeerplaats achter het stadhuis geplaatst en de overige 12 bomen zijn naar het bomendepot aan de Draaideurweg verhuisd. 

De Stadhuispromenade is onderdeel van de door kunstproducent Mothership ontworpen 'groene loper', de wandelroute van het station, via de Esplanade, naar de Floriade. Volgens Jeroen Everaert, oprichter en creatief directeur van Mothership, moet in Almere elke ontwerpopgave voor vergroening gaan over de zeebodem, de stad is immers gebouwd op de zeebodem. Daarom komt in de doorontwikkeling van de binnenstad zeegroen terug. “Almere heeft de zee overwonnen! Maar dat is nu nergens te zien; een gemiste kans”, aldus Everaert. “Daarom wordt de Floriade straks met het stadscentrum verbonden door een zeegroene loper en andere kunstconcepten, zodat de bewoners zich erin herkennen en nog trotser worden op Almere.” Bron: Platform31.nl. 

In het ontwerp dat LOLA voor de Stadhuispromenade maakte was ook ruimte voor een bijzonder object. In samenwerking met kunstproducent Mothership ontstond het idee voor een langgerekte, gebogen en kronkelende vorm van metaal, een zitelement: de Backbone. De 110 m lange Backbone, oftewel ruggengraat, ontwierp LOLA Lanscape Architects samen met kunstschilder Jan van der Ploeg. Het sculpturale kunstwerk, dat het Stadhuisplein met het Weerwater verbindt, bestaat uit negen verschillende delen die ieder een andere vorm hebben. De bezoekers van het nieuwe stadspark kunnen op bijna alle delen van de speels slingerende bank zitten, maar er is ook een poort om onderdoor naar een ander deel van het park te lopen. Jan van der Ploeg voorzag de lange sculptuur van een passende afwerking. Vanuit de door Mothership ontwikkelde 'Zeegroene visie' koos Van der Ploeg ervoor om de negen afzonderlijke delen van het zitelement individueel te kleuren in verschillende lichte en donkere tonen groen, blauw en paars, in combinatie met zwart en ongekleurd. De bank is het grootste werk dat Jan van der Ploeg tot dan toe onder handen nam. De Backbone Bench of De Zeebank zoals hij ook genoemd wordt, is hoogglans gepoedercoat zodat deze de omgeving reflecteert. De gebouwen, beplanting en voorbijgangers worden in de bank weerspiegeld alsof het een wateroppervlak is. De 110 m lange Zeebankbank is in de metaalwerkplaats van WilWy in Sittard gemaakt en werd in november 2021 op de Stadhuispromenade geïnstalleerd. Het stadspark aan de Stadhuispromenade werd op 9 maart 2022 officieel geopend.  

Kunstenaars

LOLA landscape architecten is een Rotterdams bureau voor landschapsarchitectuur dat in 2006 is opgericht door Eric-Jan Pleijster, Cees van der Veeken en Peter Veenstra. LOLA staat voor LOst LAndscapes. Het bureau onderzoekt en ontwerpt aan ruimtelijke transities van bestaande cultuurlandschappen. Met doordachte ideeën en doelgerichte ingrepen wil LOLA die landschappen optimaliseren mooie, gezonde en duurzame plekken. Daarin neemt het ontwerpen van unieke belevenissen een prominente plek in: landschappen om in te dwalen, te verbazen en te verwonderen, te genieten en te dromen. 

Het bureau heeft ontwerpen gemaakt voor onder andere het Singelpark in Leiden, de Nederlands-Duitse ambassadetuin in Marokko en een kilometerslange natuurlijke verbinding door het kassenlandschap van het Westland LOLA ontving in 2013 de Rotterdam-Maaskantprijs voor Jonge Architecten 2013 en een jaar later was het de winnaar van de Topos Landscape Award 2014. 

Jan van der Ploeg is in 1959 in Amsterdam geboren. Van 1980 tot 1982 studeerde hij aan de Rietveld Academie in Amsterdam, vervolgens studeerde Van der Ploeg een jaar aan het Croydon Vollege of Art in Londen bij Bruce Mclean. Na het jaar in heeft hij van 1983 tot 1985 aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam gestudeerd. Jan van der Ploeg heeft een indrukwekkend oeuvre opgebouwd van wandschilderingen. In 1990 ontving hij de koninklijke onderscheiding voor de moderne schilderkunst. Sinds 1997 gebruikt hij een basisvorm die terugkeert in veel van zijn schilderijen en fungeert als een anker te midden van het eindeloze potentieel aan vormen en beelden. Deze basisvorm, die hij treffend grip heeft gedoopt, is een rechthoek met ronde hoeken waar hij pas in zijn recente werk enigszins op is gaan variëren. In 1999 richtte hij PS projectspace in Amsterdam op, een galerie gerund door kunstenaars.