Appelhouten mannen
Plaats: Almere
Locatie: Lumièrepark
Kunstenaar: Tom Claassen
Materiaal: brons
Jaar: 2001
Beschrijving:
In 2001 schonk Overlegorgaan Bouwnijverheid Almere (OBA), namens ongeveer 50 in Almere werkzame bouwbedrijven, het kunstwerk ‘De Appelhouten Mannen’ aan de Gemeente Almere. De sculptuur is gemaakt door de kunstenaar Tom Claassen. 'Houten Mannen' zijn een terugkerend thema in zijn werk. Sinds eind jaren 1990 maakt hij zijn ‘Houten mannen’ die je onder meer in het beeldenbos van het Kröller-Müller Museum in Otterlo en in Berlijn kan vinden. De inspiratie voor deze mannen vindt zijn oorsprong in Denemarken, waar de kunstenaar een gedeelte van de tijd woont en werkt. De grote aantallen Zweedse mannen die zeer regelmatig in en om Kopenhagen compleet beneveld in de parken op het gazon liggen of tegen een boom o.i.d. hangen, inspirerende Claassen om dit gegeven te vertalen naar een beeld. Zo zijn de ‘Houten mannen’ geboren. Ze bestaan allemaal uit stukken boomstam, ruw met bouten tot lichamen samengesteld.
Het kunstwerk ‘De Appelhouten Mannen’ werd tijdelijk aan de Lage Vaart aan de Puerto Ricostraat in de Eilandenbuurt geplaatst en op 14 september 2001 onthuld. De Eilandenbuurt in Almere Buiten fungeerde dat jaar als buitenexpositie voor de BouwRai. Op initiatief van de Stichting Kunstkring Filmwijk verhuisde de figuren in september 2008 naar de Filmwijk waar de liggende mannen een plekje kregen tegen de heuvel in het Lumièrepark. Daar werden ze op 20 september 2008 door wethouder Adri Duivensteijn en Yvon Langerak van Stichting Kunstkring Filmwijk onthuld, door ze heel toepasselijk met een goede fles appelcider te dopen. Door de hulpeloze houding waarin de beelden geplaatst zijn tonen ze een grote kwetsbaarheid.
'De Appelhouten Mannen' zijn ieder schijnbaar simpel vervaardigd uit zes rechte stukken hout: een voor het hoofd, een voor de borst en telkens twee voor de armen en benen. Ze ogen daardoor zwaar en massief. Maar schijn bedriegt, in werkelijkheid zijn het afgietsels van bomen uit het gebied tussen Ulicoten en Chaam in Noord Brabant. Nadat de kunstenaar de boomstammen tot menselijke figuren gevormd had, werden ze door bronsgieterij Ton van Schalen in Someren in brons gegoten. 'De Appelhouten Mannen' zijn drieëneenhalve meter lang, twee meter breed en wegen achthonderd kilo per stuk.
Het Lumièrepark is vernoemd naar de Franse gebroeders August en Louis Lumière die eind 19e eeuw de basis legden voor de moderne bioscoop- en filmindustrie. Dankzij de cinematograaf, hun revolutionaire camera en projector, werden zij de geestelijk vaders van het witte doek.
Kunstenaar
Thomas Johannes Franciscus (Tom) Claassen is op 4 oktober 1964 in Heerlen geboren. Na zijn middelbare schoolopleiding begon hij aan een studie psychologie maar stapte over naar de Academie voor Kunst en Vormgeving St. Joost in Breda waar hij van 1984 tot 1989 zijn opleiding volgde. In 1992 werd hij geselecteerd voor de Prix de Rome en won in de categorie beeldhouwen/beeldende kunst de tweede prijs.
Hij is vooral bekend geworden door zijn mens- en dierfiguren, die in zeer vereenvoudigde vorm zijn weergegeven. De veelal monumentale dieren zijn niet een directe afspiegeling van hun werkelijke verschijning. Ze zijn weinig gedetailleerd en doen opgeblazen of leeggelopen aan, waardoor ze iets karikaturaals uitstralen. Alsof ze zo zijn weggelopen uit een stripverhaal. Claassens werk speelt zich vaak af op de grens van cultuur en natuur, is stevig geworteld in de beeldhouwtraditie, maar geeft daaraan tegelijk een originele, speelse en persoonlijke draai. De extreme uitvergroting, die zorgen voor een interruptie in het landschap of de stedelijke omgeving, gebruikt hij om de nadruk te leggen op bepaalde karakteristieke kenmerken van zijn mens- en dierfiguren. In een interview zei Claassen: "Je probeert het toegankelijk te maken, als de mensen er niets van begrijpen heb je je doel gemist en is het ook niet leuk. Een beetje lief, dat mag best. De omgeving is dus heel erg belangrijk en ik kan het niet nalaten om het ook leuk te maken". In het werk van Tom Claassen lijken de gebruikte materialen veelal niet wat ze zijn: gips doet zich voor als uiterst buigzaam materiaal of brons en keramiek stralen de zachtheid van textiel uit
Werk van Tom Claasen is te vinden in de openbare ruimte in geheel Nederland: Mus (1999 Utrecht); Olifanten (1999/2000 Almere); Sitting Men of The Two Incredible Sitting Snowmen (2000 Schiphol); Konijnen (2003 Rotterdam); Mannetje met losse ledematen (2003 Den Haag ); Hond (2003 Harderwijk); Nijlpaard in de sluis van IJburg (2004) en Mannetje van Hoofddorp (2006 Hoofddorp)