Wanddecoratie

Wanddecoratie
Wanddecoratie

Plaats: Emmeloord

Locatie: Urkerweg 1

Kunstenaar: Jos Hermans

Materiaal: chamotte klei

Jaar: 1965


Beschrijving:

Tussen 1961 en 1964 werd het Dokter J.H. Jansenziekenhuis gebouwd naar een ontwerp van de architecten Swinkels en Salemans. Het ziekenhuis werd op 22 oktober officieel in gebruik genomen. Tijdens de bijeenkomst in het Voorhuys bood het gezamenlijke personeel een wandversiering aan voor de eetzaal. Het reliëf dat tegenwoordig op de begane grond naast het trapportaal hangt, is door de kunstenaar Jos Hermans in chamotte klei uitgevoerd. Na een droogtijd is het kleireliëf in stukken verdeeld en in een keramiekoven bij een temperatuur van ca. 1000 °C gebakken. Na de eerste bak of biscuitbak is de keramiek nog poreus waardoor het glazuur dat er daarna op aangebracht is, er goed inttrok. Vervolgens ging het reliëf voor een tweede keer de oven in om op ca. 1200 °C afgebakken te worden, waarbij het glazuur uitsmolt tot een glasachtige laag. 
 
De twee-dimensionale voorstelling is figuratief, er zijn dieren en planten afgebeeld. De haan trekt de aandacht van de beschouwer, enerzijds doordat hij door de kunstenaar in het centrum is geplaatst, anderzijds door het fellere kleurgebruik. Hermans heeft in een expressionistische stijl gewerkt, waarbij het belangrijk was om gevoelens uit te drukken die hij naar aanleiding van het onderwerp ervoer, zodat nieuwe vrij ontstane vormen een kans kregen. Dit in tegenstelling tot een impressionistische stijl waarbij vooral het uiten van de werkelijkheid, zoals de kunstenaar die ervaart, voorop staat. Als Jos Hermans een opdracht kreeg ging hij eerst de plek bekijken waar het kunstwerk geplaatst zou worden. Hermans vertelde daarover: "Mijn werk moet geïntegreerd zijn in de omgeving. Architectuur bouw je volgens een vast plan en volgens een strakke uitvoering. Kunst moet aansluiten in het geheel, maar mag ook getuigen van vrijheid, fantasie en schoonheid".
 
Toen in februari 2020 bekend werd dat het voormalig Dokter Jansenziekenhuis gesloopt zou worden heeft Flevoland Erfgoed contact opgenomen met Erfgoedvereniging Heemschut. Norman Vervat van de Commissie Werkgroep Monumentale Kunst van Erfgoedvereniging Heemschut heeft zich sindsdien ingezet voor het behoud van de kunstwerken in en bij het Dokter J.H. Jansencentrum. Vervat trok aan de bel bij de gemeente Noordoostpoder, wat resulteerde in contact met de projectontwikkelaar. Bekijk op Omroep Flevoland de reportage die over dit onderwerp gemaakt is.
 
Kunstenaar
 
Jozef Maria Hubert Gerard (Jos) Hermans is op 22 september 1930 in Nuth geboren. Hij studeerde van 1948-1952 monumentale vormgeving aan de Middelbare Kunstnijverheidschool in Maastricht. Daar volgde hij beeldhouwen bij Charles Vos en tekenen en schilderen bij Hub Duys en Jef Scheffers. Van 1952-1955 vervolgde hij zijn studie bij Henri Puvrez aan het Nationaal Hoger Instituut in Antwerpen. Zijn eerste opdracht ontving Hermans in 1953, toen hij nog in Antwerpen studeerde, van het kerkbestuur van Schaesberg-Kakert.

Na zijn studie bouwde Jos Hermans achter het woonhuis van zijn vader in Nuth een atelier uit de sloopmaterialen van een oud kerkje en vestigde hij zich als zelfstandig beeldhouwer en glazenier. Dankzij de genoten opleidingen was hij in staat om zich op een breed terrein te manifesteren: muurschilderingen, mozaïeken, glasemail, glas-in-lood, glas-in-beton, geëtst glas en beelden in steen, koper, brons, beton en kunststof. Hermans voerde tussen 1953 en 1970 tientallen kerkelijke opdrachten uit. De wijze waarop hij de traditionele kerkelijke voorstellingen verbeeldde, zou typerend worden voor zijn hele carrière: innovatief, modern, levendig en met grote aandacht voor transparante en gesloten vormen. Hermans introduceerde in de jaren vijftig van de twintigste eeuw nieuwe, experimentele technieken en een toentertijd voor de kerkelijke kunst gedurfde vormentaal. 

Zijn beelden bevinden zich op pleinen, kerken, scholen, aan openbare en particuliere gebouwen in heel Nederland. In zijn woonplaats Nuth staan de volgende kunstwerken: 'Monument voor de Gevallenen' (1959), 'De drie spinsters' (1962), 'Natuur en spelend kind' (1993), 'Mercurius, De gevleugelde Voet' (1993) en 'Groei' (1998). Verder vind je 'Het Mariniersmonument' (1996) in Sittard, ‘Chi-Rho’ (2000) in Heerlen, reliëfs in de entree van het CMG Maastricht en in het hoofdkantoor van Lufthansa in Keulen, koperreliëfs in het kantoorgebouw van de Provinciale Limburgse Electriciteits-Maatschappij in Maastricht, kunstwerken in de casino’s van Scheveningen en Valkenburg en fonteinen in Maastricht, Venlo en Heerlen. Ook maakte hij werk voor verpleegklinieken in Heerlen, Vijverdal en Maastricht, ziekenhuizen in Emmeloord, Roosendaal, Weert, Heerlen en Sittard en een bejaardencentrum in Loosdrecht.
 
Jos Hermans was in Limburg één van de toonaangevende kunstenaars. Tijdens een expositie van zijn werken in het gemeentehuis van Nuth kreeg hij op vrijdag 14 november 2014 van burgemeester Desirée Schmalschläger de Gemeentelijke Erepenning uitgereikt. Deze kreeg Hermans vanwege zijn langdurige verdiensten op het gebied van kunst en cultuur. Jos Hermans overleed op 15 november 2017 in Nuth.