Four rectangles

Four rectangles
Four rectangles Four rectangles Four rectangles Four rectangles

Plaats: Emmeloord

Locatie: Pallasstraat

Kunstenaar: Carlo Kroon

Materiaal: roestvrijstaal

Jaar: 1980


Beschrijving:

Eind november 1980 werd in de groenstrook aan de Pallasstraat het kunstwerk 'Four rectangles' van de kunstenaar Carlo Kroon uit Ruinerwold geplaatst. Het kunstwerk werd met gemengde gevoelens ontvangen. In De Noordoostpolder van 1 december stond onder de kop "Het is kunstig" het volgende artikel: "Emmeloord. Het A.D. van Eckfonds wil de wijk Revelsant II tussen Urkerweg en Urkervaart verblijden met enkele kunstwerken waarvan er inmiddels één geplaatst is op de hoek van de Pallasstraat en Meteorenstraat. Wie niet beter weet en van kunst geen verstand heeft, kan veronderstellen, dat een bouwbedrijf hier een restant kozijnen heeft achter gelaten, maar dat is een misverstand. De ware liefhebber ziet onmiddellijk, dat het hier niet om kozijnen gaat, maar om rechthoeken die op speelse manier kunstig tot een kunstwerk zijn gemaakt. Uw redacteur van deze krant is een ware kunstliefhebber en daarom het dringende advies: Laat niets op de openbare weg onbeheerd achter, want anders koopt het A.D. van Eckfonds het en dan is het een kunstwerk".

'Four rectangles' is één uit een serie van vier kunstwerken die vervaardigd zijn in het kader van de Beeldende Kunstenaars Regeling (BKR), een rijksregeling die van 1956 tot 1987 beeldende kunstenaars van een tijdelijk inkomen voorzag in ruil voor een artistieke tegenprestatie. Zo konden de kunstenaars zich aan hun werk blijven wijden en zichzelf verder ontwikkelen. Voor de aanschaf van kunstwerken voor de aankleding van de woonwijk Revelsant II schakelde het A.D. van Eckfonds de BKR-commissie Hengelo (OV) in. In deze commissie werkten een aantal gemeenten, waaronder Noordoostpolder, samen bij de uitvoering van de BKR. In juni 1978 werden door middel van een advertentie kunstenaars opgeroepen plannen in te dienen voor het maken van kunstwerken die bijdroegen tot de herkenbaarheid van de buurt. De BKR-commissie Hengelo (OV) koos naast 'Four Rectangles' de kunstwerken 'Moeder en kind', 'Abstract figuur' en 'Openvallende steen' uit. Het A.D. van Eckfonds stemde, na overleg met de woningbouwvereniging en de rayoncommissie van de wijk Revelsant, in met deze keuze.

Het kunstobject is basaal opgezet en uitgevoerd. Een minimalistisch kunstwerk, zuiver abstract, ontdaan van iedere opsmuk of expressie. Rectangle is het Engelse woord voor rechthoek. En die zie je hier ook, vier rechthoeken van roestvrijstaal. Roestvrijstaal, ook wel roestvaststaal genoemd, is glad, vangt het licht en glanst, vooral als de zon erop schijnt. Het object heeft een open vorm. Je kunt er van alle kanten doorheen kijken en er tussendoor lopen. De aanwezige ruimte binnen en tussen de vorm is net zo belangrijk als de vorm zelf, daarom noemen we dit een ruimte-omvattend kunstwerk. Daarnaast is het kunstwerk ruimte-omschrijvend, doorzichtig met veel binnenruimte. De ruimte die de vorm inneemt blijft zichtbaar. De kenmerkende contouren van de vorm staan als het ware in de ruimte getekend. Twee rechthoeken balanceren op een hoek terwijl de andere twee met een korte zijde op de grond staan. Aan de bovenkant leunen de vier rechthoeken tegen elkaar. De schuine opstelling doorbreekt het horizontale karakter van de omgeving. 

De vier rechthoeken zijn een terugkerend onderwerp in het werk van Carlo Kroon. Voor de nieuwbouwwijk De Nadorst in Hasselt realiseerde Kroon in 1984 een kunstwerk waarbij hij op hetzelfde thema heeft voortgeborduurd. Het kunstwerk kreeg dezelfde titel, maar de vormgeving is anders. Ook 'De zilveren Bloem in ruimtelijkheid'' (1992) in Gieten bestaat uit 4 roestvrijstalen rechthoeken.

De woonwijk Revelsant II is niet door architecten bedacht en nog minder door bestuurders of technocraten. Het unieke aan deze buurt is dat de bewoners van Emmeloord en omstreken van het begin af mochten meepraten over de opzet van de wijk. De woonwensen die hieruit naar voren kwamen zijn door de architecten Coen Bekink (1922-1996), Jan Sterenberg (1923-2000) en Hans Morshuis (1929-2017) daadwerkelijk in de ontwikkeling van de woonwijk verwerkt, met name bij de plaatsing van de woningen en andere voorzieningen. Revelsant II is gebouwd in een sobere, functionele architectuur. Landschappelijk gezien hadden schuine daken het in deze polder wellicht beter gedaan dan de uiteindelijk platte daken. Tijdens de inspraakprocedure koos men toch voor het laatste omdat daarmee in verhouding tot de bouwkosten, de meeste ruimte binnen de woningen werd verkregen. Binnen de gestelde financiële beperkingen, die door de gemeenteraad waren bepaald, werd dit aspect belangrijker gevonden dan de vormgeving.

Kunstenaar

Carlo Kroon is op 30 oktober 1946 geboren in Hilversum. Na de middelbare school studeerde Kroon van 1968 – 1972 aan de Academie voor Beeldende Vorming in Amersfoort. In 1972 startte hij een zelfstandige beroepspraktijk als beeldend kunstenaar. Hij onderzoekt op vele manieren materialen om zo op een eigen manier zijn beeldende ideeën vorm te kunnen geven. Kroon is een veelzijdige kunstenaar, hij maakt zeefdrukken, schilderijen, foto's, performances, installaties en objecten. De vier natuur elementen aarde, water, vuur en lucht staan centraal in zijn kunst. Een ander belangrijk element is de sfeer van de locatie waarvoor een beeld gemaakt wordt. In de jaren '90 van de vorige eeuw heeft hij in zijn werk veel 'schrijvend neon' verwerkt. Kroon doceerde vele jaren aan de Akademie voor Beeldende Kunst en Vormgeving (AKI) in Enschede.

Hij werkte in monumentale opdrachtsituaties wel samen met Loes Heebink zoals in Rhoden. Kroon realiseerde monumentale objecten in de openbare ruimte van Veenendaal, Hoogeveen, Gieten, Boven-Pekela, Zwolle,  Emmeloord en Meppel. Zijn werk is ook aanwezig in talloze museum-, bedrijfs- en privé-collecties, zoals het Stedelijk Museum Amsterdam, Teylers Museum in Haarlem, CODA Museum Apeldoorn en Rijksmuseum Twenthe, De Fundatie in Heino/Zwolle, Fries Museum in Leeuwarden, AkzoNobel, ABN-Amro, Rabobank, Fortis Bank, Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Universiteit Twente.