Kunst in Ens

Op zo’n 3 kilometer van het voormalig eiland Schokland ligt het dorp Ens. Dit dorp is in 1948 aan de oostzijde van de Enservaart gesticht. Ens is vernoemd naar het zuidelijk deel van Schokland. De in de Middeleeuwen gestichtte woonkernen Middelbuurt (Molenbuurt) en Zuidert (Zuiderbuurt) vormden samen Ens. Straatnamen in Ens herinneren aan hoogwaardigheidsbekleders die op Schokland heer, schout, burgemeester, pastoor of dominee waren.

In het oorkondeboek 'Gelre en Zutphen' uit 793 treffen we de naam 'Enedseae' aan. De oorkonde werd opgesteld omdat enkele mensen, die door de missionaris Liudger (742-809) bekeerd werden, aan hem hun landgoederen schonken. Liudger schonk op zijn beurt de helft van zijn erfgoed tussen Berilsi en Enedseae en de helft van het bos Seaewald of Suiterbant aan de kerk van Deventer. Dit 'Enedseae' moet ergens ten zuidwesten van het huidige eiland hebben gelegen. In een register uit 1150 wordt gesproken van ‘Endesle', in 1302 wordt een Jacobus van Enesce (het is in die tijd gewoon om de naam van de woonplaats als achternaam te nemen) burger van Kampen. In de jaren daarna komt de naam 'Enesc' telkens voor en in het oudste foliant van Kampen van 1324 tot 1354 wordt een vermelding van 'Enze’ en 'Ense' gedaan. Tot in de eerste helft van de 18e eeuw vormde de zuidelijke helft van "Schokland", Ens een gebied op zichzelf. Eind 18e eeuw komt de naam Schokland voor het eerst voor.

Vanwege de armoede en het dreigende overstromingsgevaar tekende koning Willem lll in 1858 een wetsontwerp tot algehele ontruiming van Schokland. Tussen maart en juli 1859 moesten de Schokkers het eiland verlaten, de nederzettingen Emmeloord en Ens werden afgebroken. De laatste burgemeester Gerrit Jan Gillot kreeg op 10 juli zijn ontslag. Schokland werd onderdeel van de gemeente Kampen.

Ens staat vol met kunstwerken. Ook gevels van gebouwen zijn versierd met kunst. Met 24 kunstwerken heeft het dorp een aanzienlijke kunstcollectie in de buitenlucht. Het merendeel van deze kunst refereert aan de Zuiderzeeperiode en/of de inpoldering. Hieronder vindt u uitgebreide beschrijvingen van de kunst in Ens, met de context waarbinnen de kunstwerken zijn ontstaan, objectieve beschouwingen en achtergrond informatie. Het 'Monument voor de naamlozen' staat beschreven onder herinneringsmonumenten. Religieuze kunst in het interieur van kerkgebouwen vindt u in de beschrijving van de kerken onder bouwkunst. De beschrijving van de windwijzer op de kerktorens zijn te vinden onder de categorie windwijzers. 

Klik op de foto's om naar de beschrijving te gaan.