Kunst in Nagele

In 1944 werd iets ten westen van het huidige dorp het tijdelijk houten 'Kamp Nagele' geopend. Het dorp Nagele werd in 1954 gesticht aan het oostelijke eind van de Nagelervaart. Nagele is vernoemd naar het eiland Nakala of Naghele dat op oude zeekaarten voorkomt. In een oorkonde uit het jaar 790 wordt voor het eerst gesproken van een dorpje Nasnacheli, dat evenals het riviertje de Nagel of Nakala op het grote Flevo-eiland tussen Urk en Schokland moet hebben gelegen. In de schenkingsakte uit 966 verklaart Keizer Otto I aan het klooster St. Pantaleon bij Keulen te hebben geschonken het halve eiland Urk en al hetgeen zich bevindt tussen de overzijde van de rivier Nakala tot aan Vunninga. Op een lijst uit 1243 van kerken en kapellen die behoorden bij het oude Benedictijner klooster Sint Odulphus van Stavoren worden o.a. de namen Nagele, Urch en Emelwerth genoemd. Na die tijd worden alleen de twee laatste namen nog genoemd. Nagele zal rond 1300 in de golven van de Zuiderzee verdwenen zijn.

Het verhaal gaat dat tijdens een ruzie tussen vissers in de herberg op Emelerwaard, messen werden getrokken. De pastoor wilde de vechtenden van elkaar scheiden, maar werd dodelijk geraakt. Vlak voordat hij stierf uitte hij de volgende voorspelling: "Nagele zal verzinken en de vissers zullen aan de stenen van de stad hun netten scheuren". Nog lang vertelde bijgelovige vissers dat ze bij stormweer de klokken van de door de zee verzwolgen toren hoorden luiden.

Maritiem archeoloog Yftinus van Popta promoveerde in 2020. Tijdens zijn promotieonderzoek wist hij het landschap en de bewoning van het Zuiderzeegebied in de late Middeleeuwen van 1100 tot 1400 in kaart te brengen. De plaatsen op de lijst van het Sint Odulphusklooster hebben een geografische volgorde, daaruit kun je een route door het gebied uitstippelen. In zijn proefschrift beschrijft Van Popta dat Nagele net ten noorden van Tollebeek heeft gelegen en een overslagplaats van Urk was, waar schepen hun goederen konden lossen. Kijk op MaSS voor meer informatie. 

In of in de nabijheid van het dorp zijn verschillende kunstwerken te vinden. Soms ervaart men de kunstwerken bewust. Andere kunstwerken vallen door hun vanzelfsprekendheid minder op. Door de kunstwerken op deze website uitvoerig te beschrijven hoopt Flevoland Erfgoed dat de kunstwerken vaker en met meer plezier bekeken gaan worden. De kunstwerken 'Hunnebed' en 'Waterwijzer' zijn monumenten en staan beschreven onder herinneringsmonumenten. Religieuze kunst in het interieur van kerkgebouwen vindt u in de beschrijving van de kerken onder de categorie cultureel erfgoed.

Klik op de foto's om naar de beschrijving te gaan.