Gedichten in de ruimte
 "Gedichten in de ruimte")
 "Gedichten in de ruimte")
 "Gedichten in de ruimte")
Plaats: Nagele
Locatie: Nagele
Kunstenaar: diverse dichters
Materiaal:
Jaar: 2006
Beschrijving:
Sinds 20 augustus 2006 heeft Nagele naast beeldende kunst in de openbare ruimte ook een gedichtenroute die voert langs acht borden met daarop gedichten die allen Nagele als uitgangspunt hebben. De poëzieroute 'gedichten in de ruimte' is tot stand gekomen door samenwerking tussen Museum Nagele en Stichting Zielslocker uit Dordrecht. Volgens de initiatiefnemers is bewust voor acht gedichten gekozen omdat het getal acht een belangrijke rol in de ontstaansgeschiedenis van het dorp speelt. De architectengroep 'De Acht' heeft in de jaren 1950 aan de basis van het ontwerp van Nagele gestaan. Deze vertegenwoordigers van het Nieuwe Bouwen ontwierpen een dorp dat gekenmerkt werd en wordt door de parkachtige centrale ruimtes en vooral ook de platte daken van alle huizen en gebouwen. Eerst wilde Museum Nagele acht bekende werken van Nederlandse dichters plaatsen. Maar dan zouden die gedichten alleen de route aangeven en verder niets toevoegen over de regio. Daarom is gekozen voor regionale dichters die getroffen waren door Nagele en de ruimte. Zeven professinele dichters schreven gedichten voor speciale plekken in het dorp. Gerard Beense (1946-2020) schreef 'Ooit gedacht', Klaas Blokhuis (1935-2017) - 'Fietser in Flevoland', Maria van Daalen (1950) - 'Welkom', Marieke van Leeuwen (1950) - 'Polderdorp', Annemieke van Rooijen (1954) - 'Karwijhof', Theo van de Vliet (1941) - 'Nagele In Maartse Jas' en het gedicht van Hein Walter (1962) heeft geen titel. Het achtste gedicht wordt geschreven door een leerling van één van de basisscholen in Nagele en is een zogeheten 'wisselgedicht' dat om de twee jaar vervangen wordt.
Het eerste gedicht van de reeks wisselgedichten werd geschreven door Gerrit Roorda. Hij zat in groep 8 van de Titus Brandsmaschool en had zich niet aan de opdracht gehouden. Alle leerlingen van de drie basisscholen in Nagele kregen gastlessen van Marieke van Leeuwen, de drijvende kracht achter Stichting Zielslocker. Zij had verteld dat het gedicht over het schoolplein moest gaan. Gerrit Roorda had dat niet gehoord. Hij schreef een gedicht over zijn privéleven. Toen bleek dat Mayke, die de dichtwedstrijd had gewonnen, plagiaat had gepleegd werd het gedicht van Gerrit Roorda alsnog gekozen als wisselgedicht.
de nacht is koud de schaduw is overal
nergens zonnestralen
nergens licht
nergens hoop
hoop is verloren voor altijd onvindbaar
er is één manier om hoop te hebben
het te houden
Het gedicht van Gerrit Roorda vormde het eerste gedicht van de gedichtenroute door Nagele.
In 2009 schreef Museum Nagele voor de tweede keer de dichtwedstrijd uit onder alle leerlingen van de groepen 7 en 8 van de drie basisscholen in het dorp, CBS Klimop, de Kringloop en de Titus Brandsmaschool. Veertig kinderen klommen in de pen en zonden een gedicht in. 'Luilekkerland' was de titel van het winnende gedicht dat geschreven werd door Julian Krops, leerling van de Titus Brandsmaschool.
In 2011 kregen alle leerlingen van de bovenbouw van de basisscholen les van gastdocent Bouwe Brouwer, leerkracht aan ODS Windkracht 10 in Emmeloord. Hij leerde de kinderen een haiku schrijven, een kort, niet-rijmend gedicht dat gewoonlijk bestaat uit 3 regels van 5-7-5 lettergrepen. Op 6 mei werd op het bord naast Museum Nagele het nieuwe wisselgedicht onthuld, ditmaal een haiku. Uit de vele inzendingen waren de 12 mooiste geselecteerd en in een kleine dichtbundel opgenomen. Tijdens de feestelijke middag in het museum hebben de genomineerden voor een groot publiek allemaal hun gedicht voorgedragen. Daarna werd de winnende haiku bekend gemaakt die geschreven was door Dax van Ulsen.
Wat hoor ik daar
De koeien in het weiland
We zagen ze grazen
Na het samenvoegen van de Titus Brandsmaschool met basisschool de Ringloop waren er nog maar twee basisscholen in Nagele, CBS Klimop en de Titus Brandsmaschool. In 2013 deden de leerlingen van groep 7 en 8 van deze twee scholen mee aan de gedichtenwedstrijd. Het thema was 'Buiten spelen' en sloot aan bij de wisselexpositie 'Spelen en Wonen' over de uiteenlopende activiteiten van de architect Aldo van Eyck voor het dorp Nagele met daarnaast een expositie van keramiek van Susan Keene. Op 19 april was in Museum Nagele de feestelijke bekendmaking door Helma Teusink, bestuurslid van het museum en tevens lid van de jury. Uit de 50 inzendingen werd de 10-jarige leerling van CBS Klimop Britt van der Reest, als winnaar gekozen met haar gedicht 'Plein Droom'.
Weet je waar ik van droom?
Een schaap op het schoolplein
en om het gras te maaien .....
een paard en een koe.
Een klimtoren tot aan de wolken.
En natuurlijk een enorme boom
in het midden van het plein,
waarmee je op en neer klimt als een lift.
En natuurlijk een super zandbank
met twee verdiepingen voor de kleuters
Waarom niet?
De jury vond het gedicht van Britt erg grappig. Het gedicht begint heel verrassend en dat wordt consequent doorgezet, maar niet op een voor de hand liggende wijze. Het ritme van het gedicht neemt de lezer mee naar de laatste woorden, 'Waarom niet?'. Dromen is niet alleen spannend, maar ook zo heerlijk om te doen. Dat merk je in dit gedicht.
In 2015 werd het winnende gedicht geschreven door de toen 10-jarige Daphne Geschiere, leerling van CBS Klimop. Enkele vrijwilligers van Museum Nagele hadden aan de leerlingen van de bovenbouw dichtlessen gegeven, waarna alle leerlingen in het museum zelf een gedicht schreven. Het thema van de dichtlessen was ‘Gastvrijheid’. De jury, bestond uit Henk van Delft, Hester Kuper, Anke van Zwoll en Helma Teusink. Zij kozen het gedicht van Daphne uit 30 inzendingen. Op 17 april kwamen de leerlingen weer naar het museum en maakte juryvoorzitter Van Delft bekend welk gedicht gewonnen had.
Gastvrijheid.
Iedereen is welkom
Iedereen hoort erbij
Wees niet verlegen
Wees blij
Sta voor iedereen open
Ook al vind je iemand raar
Want iedereen hoort erbij
Basta!
In 2017 vierde Noordoostpolder dat de polder 75 jaar geleden droogviel. Het thema van de 2-jaarlijkse dichtwedstrijd was dat jaar 'Buitengewoon Noordoostpolder 75 jaar droog'. Op 18 april 2017 kreeg de destijds 10-jarige Nynke Veldman te horen dat de jury, onder leiding van Piet Talsma, haar gedicht met de titel '75 Jaar' had uitgekozen.
75 jaar … ben jij al zo oud?
Jij, waardoor ik hier wonen kon?
Jij, met jouw mooie zon?
Dan zat ik zo te denken … hoe heb jij bestaan?
Hoe kon ik opeens naar jou toe zijn gegaan?
Het al bijna vanaf mijn geboorte dat ik jou ken.
Dan is het toch waar dat ik een beetje van jou ben?
Want jij bent 75 jaar en jij bent de Noordoostpolder.
Nynke onthulde haar gedicht vanuit de 'Buitengewone Stoel', die voor het 75-jarig jubileum van de polder ontworpen was door Mark Prins. De stoel vertelde, net als het gedicht, het verhaal van de Noordoostpolder.
In 2019 werd de dichtwedstrijd voor de zevende keer georganiseerd. Door vrijwilligers van Museum Nagele werd op beide basisscholen dichtlessen gegeven. Op 6 mei vond de prijsuitreiking plaats. Kaylee Vermeer, leerling van groep 7 van de Titus Brandsmaschool, had het winnende gedicht geschreven. De jury, voor het tweede jaar onderleiding van Piet Talsma, koos haar gedicht uit 35 inzendingen. Het thema van 2019 was: 'Wat is kunst? Voor mij is kunst .....'.
Kunst is ...
Van klei een standbeeld maken,
maar ook een mooie sjaal of iets anders haken.
Breien, een lekker warme vest
Vogels in het voorjaar, het maken van een nest.
Het borduren, schilderen of tekenen van een schilderij
Goed en lekker koken hoort er ook bij.
Houtsnijden, bijvoorbeeld een dier.
Kunst, zorgt voor veel plezier.
Kunst zit in zoveel dingen
ook in acteren en zingen.
Kunst is .... kijk gewoon eens goed om je heen
Dan zie je dat kunst wordt gemaakt door jou, door mij, door ...... juist iedereen!
Het gedicht van de 11-jarige Kaylee staat in groot formaat op een bord naast Museum Nagele en vormt tot 2021 het startpunt van de gedichtenroute 'gedichten in de ruimte'.
In 2021 kon Museum Nagele vanwege corona de twee-jaarlijkse dichtwedstrijd niet organiseren. De wedstrijd werd verplaatst naar 2022.
Bronnen: Museum Nagele, De Flevopost, De Noordoostpolder en NOP nieuws.