Anguilla

Anguilla
Anguilla Anguilla Anguilla

Plaats: Ens

Locatie: G.J. Gillotstraat

Kunstenaar: Anje Doorn-Flux

Materiaal: opaal

Jaar: 2000


Beschrijving:

In het dorp Ens is op initiatief van de Vereniging  Dorpsbelang Ens in 1999 een 4,5 km lang wandelpad langs culturele, educatieve, sportieve en recreatieve objecten gerealiseerd, ook wel 'Rondje Ens' genaamd. Als herinnering aan het van visserij afhankelijke oude dorp Ens op het voormalig eiland Schokland hebben vier kunstenaar uit het nieuwe Ens, 11 kunstwerken langs de route gemaakt die betrekking hebben op de zee. Aan de G.J. Gillotstraat, bij het hofje van de Bongerd, staat het kunstwerk ‘Anguilla’ van de kunstenares Anje Doorn-Flux. Zij werd voor deze opdracht  in mei 1999 benaderd door Margreet Kasper van Dorpsbelang. (Met dank aan Anje Doorn-Flux voor de aanvullende informatie)

Anguilla anguilla, wat letterlijk slangetje, slangetje betekent, is de wetenschappelijke Latijnse naam voor de paling die in grote delen van Europa en noordelijk Afrika voorkomt. De paling is een bijzonder dier, want hij kan in zowel zoet als zout water leven. Voordat de Afsluitdijk gedicht werd was de paling een veel voorkomende vissoort in de Zuiderzee en een belangrijke bron van inkomsten voor de vissers op Schokland. Elke paling is als klein glasaaltje uit de Sargassozee in twee à drie jaar met de golfstroom mee komen drijven naar Europa, een reis van ongeveer 6000 kilometer. Vanuit de zoute oceaan willen ze het zoete water in, maar eenmaal in Nederland vormen de Deltawerken en de Afsluitdijk een barrière. Toch lukt het een groot aantal glasaaltjes om het zoete water in Nedeland te bereiken. Nadat ze 5 tot 20 jaar in zoet water hebben geleefd, keren de geslachtsrijpe palingen, de schieralen, weer terug naar de paaigronden in de Saragossazee om zich voort te planten. De drang naar voortplanting is zo groot dat schieralen ook over land gaan om de zee te bereiken. Als de palingen zich hebben voortgeplant sterven zij.

‘Anguilla’ is gemaakt door voorzichtig stukjes van het harde materiaal weg te hakken. Langzaam kwamen de slangachtige lichamen van de palingen te voorschijn. Anje Doorn-Flux heeft de steen met hamers, beitels, boren en raspen bewerkt om het beoogde resultaat te bereiken. Je kunt de factuur van de gebruikte gereedschappen nog zien. De glibberige, kronkelende palingen zijn door middel van vijlen en schuren glad gemaakt. Het kunstwerk is niet hol, maar bestaat vanbinnen en vanbuiten uit hetzelfde materiaal. Het is een massief kunstwerk, maar door de opening maakt het geheel geen massieve indruk.

Veel straten in Ens zijn vernoemd naar personen die in de geschiedenis van Schokland een rol gespeeld hebben. De G.J. Gillotstraat is vernoemd naar Gerrit Jan Gillot. Hij trad op 18 juli 1811 aan als adjunct-maire (loco burgemeester) van Schokland. In 1831 werd Gillot benoemd tot burgemeester. Als laatste burgemeester van Schokland maakte hij in maart 1859 aan de bevolking bekend dat Schokland op last van de regering ontruimd moest worden.

Kunstenaar

Anje (A.E.M.) Doorn-Flux heeft jarenlang een bloembinderij in Ens gehad.