Ook de boom groeit naar het licht

Ook de boom groeit naar het licht
Ook de boom groeit naar het licht Ook de boom groeit naar het licht Ook de boom groeit naar het licht Ook de boom groeit naar het licht Ook de boom groeit naar het licht

Plaats: Emmeloord

Locatie: Pastoor Koopmansplein

Kunstenaar: Joop Masséus

Materiaal: cortenstaal

Jaar: 1995


Beschrijving:

Op 29 september 1945 werd de H. Michaëlsparochie in Emmeloord opgericht. In 1946 werd een houten noodgebouw aan de Moerasandijviestraat ingewijd als kerkruimte. In 1951 is het stenen gebouw aan de Noordzijde klaar dat voorlopig als kerk dienst kan doen, tot dat te klein werd. Op 23 oktober 1956 werd de H. Michaëlkerk door mrg. Pieter Anton Nierman (1901-1976) ingewijd. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de parochie werd de voorgevel van het kerkgebouw van een gevelobject voorzien. Een object op de gevel aanbrengen is al heel lang gebruikelijk. In de Griekse tempels, bij gotische portaalversieringen en in de barok werd dit vaak toegepast. De sculptuur 'Ook de boom groeit naar het licht' is gemaakt door de kunstenaar Joop Masséus uit Emmeloord en is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met vele parochianen. 

Begin 1994 werd een commissie gevormd om ter gelegenheid van het aankomend jubileum een aantal evenementen te bedenken rondom het thema 'Samen doorgroeien'. Eén van de onderwerpen betrof de verfraaiing van het kerkgebouw. Op tekeningen die architect Starmans destijds maakte, stonden enkele krabbeltijes die suggereerden dat op de grote grijze vlakken naast de hoofdingang mettertijd een versiering zou worden aangebracht, maar dat was nooit gebeurd. Het ontwerp waar Joop Masséus mee kwam werd enthousiast ontvangen. De kunstenaar had het thema boom gekozen omdat bomen altijd naar boven, naar het licht toe groeien en als je dit thema vertaalt naar de mens betekent dit de geestelijke groei van de mens.

Het gebouw heeft een hoog middenschip en wordt geflankeerd door lage zijbeuken met een plat dak. De voorgevel is vierkant en heeft vijf langwerpige vlakken van 18 meter hoog, waarvan de drie binnenste openingen zijn. De buitenste vlakken zijn met beton gevulde spaarvelden. Masséus heeft bij het ontwerp van de geveldecoratie gebruik gemaakt van de accentuering in de gevel. Op het bakstenen muurtje rechts naast de trap groeit een wortel die zijn weg over de bestrating vervolgt naar het rechter spaarveld. Hier groeit de boom uit de grond om zijn weg naar het licht op het linker spaarveld te vervolgen. Het driedelig object is uitgevoerd in cortenstaal, dat als bijzondere eigenschap heeft dat zich op het staal een oppervlakkige roestlaag vormt, die het materiaal vervolgens beschermt tegen de weersinvloeden. Het kunstwerk is 15 m hoog, de lengte bedraagt 20 meter.

Pastor Dominicus Evenardus Ketelaar (1938-2019) had destijds de volgende gedachte over het kunstwerk: "Gods schepping begon met het roepen van licht. Hij schiep alles, riep alles tot bestaan. Het leven ontstond en had zo'n geweldige kracht in zich, dat alles ging groeien. De boom had zijn wortels naar beneden en zijn takken naar boven. De schrijver van het boek der Schepping plaatst de mens in het paradijs waarin ook de boom een plaats had. Door de boom kreeg de mens zicht op zijn leven, zijn handel en wandel. In deze tijd is er veel aandacht voor de bomen, is er zorg voor de leveranciers van de zuurstof, dat is adem voor ons mensen. Met de groeiende zorg voor het behoud van de bossen, zorgen we voor de toekomst van ons mensen. De parochie is ontstaan vanuit het water. Op drooggevallen grond is de loot die nog restte van de Michaël-parochie op het voormalige Schokland, weer wortel gaan schieten en heeft zich opgeheven naar het licht. De parochie heeft 50 jaar mogen groeien naar het licht toe en zal hopelijk naar boven groeien. De wortels liggen aan de oppervlakte, ze zijn zichtbaar. En wij mogen er overheen lopen opdat wij niet vergeten dat de boom wortels heeft, die de diepte ingaan en die uit de gemeenschap van de Noordoostpolder veel opnemen, om haar te leiden naar het licht". Bron: Parochie in het nieuwe land. 

In 2013 is de bestrating onder de stalen boomwortels opnieuw gelegd. Dat was voor het kerkbestuur en de commissie beheer aanleiding om het kunstwerk te renoveren en ledverlichting aan te brengen. Op 28 september 2013 is het gerenoveerde kunstwerk door pastoor Victor A.H. Maagd en emeritus-pastoor Dominicus E. Ketelaar opnieuw onthuld.

In het programma Beeldspraak geeft de kunstenaar uitleg over het kunstwerk.

Kunstenaar

Joop Masséus is in 1935 in Zwolle geboren en groeide op in een rooms-katholiek gezin. Als getalenteerd goochelaar trad hij in zijn tienerjaren veelvuldig op. Zo leerde hij zijn vrouw Netty kennen. In 1957 zijn zij in Emmeloord gaan wonen waar Masséus zich zakelijk richtte op het opzetten van een modezaak. Naast zijn werk als mode-ondernemer hield Masséus zich bezig met allerlei kunstdisciplines. Hij richtte theatergroep De Jonge Maskers op, heeft veel theater producties gemaakt, was docent en regisseur en directeur van het Streekcentrum Amateurtoneel. Hierna is hij zich op de kunst gaan toeleggen. Hij schilderde al vanaf zijn 18e. Masséus is autodidact, maar heeft in zijn leven al heel wat cursussen gevolgd in verschillende plaatsen zoals Meppel, Zwolle en Amsterdam. In zijn werk is hij sterk beïnvloed door 25 jaar experimenteel theater maken. Van juni 2008 tot januari 2015 was Masséus de eerste polderdichter van de gemeente Noordoostpolder. In juni 2009 vierde de toen 74-jarige Joop Masséus zijn 50-jarig jubileum als kunstenaar.

Masséus is vele jaren actief geweest binnen de parochie van Emmeloord. In zijn woonplaats zijn verschillende kunstwerken van hem te vinden. Op de muur van het pand van makelaardij De Munt is de sculptuur 'Samenspraak', op de voorgevel van de R.K. Michaëlkerk het kunstwerk 'Ook de boom groeit naar het licht' en in de kerk de houtsculptuur 'Scheppingsverhaal'.