De Soep

De Soep
De Soep De Soep De Soep De Soep De Soep

Plaats: Emmeloord

Locatie: Pilotenweg 7A

Kunstenaar: Willem Hoogeveen

Materiaal: staal, keramiek, PUR, polyester

Jaar: 2009


Beschrijving:

In 1996 ontstond het idee voor een zorgboerderij. Drie paar ouders, die alle drie een kind met een verstandelijke beperking hadden, vonden dat er voor hen in Noordoostpolder te weinig te doen was. Zij zagen dat hun kinderen graag in de tuin werkten en vonden het een gemis dat er, juist in een agrarisch gebied als de Noordoostpolder, geen geschikte voorziening was voor deze groep mensen. In 1997 werd de stichting 'De Boerderij' opgericht. Met de gedachte dat het te gek voor woorden was dat er nergens in de Noordoostpolder een boerderij was waar mensen met een beperking een dagbesteding konden vinden is de stichting gaan lobbyen. Al snel kregen ze een aantal organisaties achter zich. Er werd aan de Pilotenweg een plek gevonden, het voormalige bedrijf van de Landbouw Praktijkschool. De stichting kreeg een subsidie van LEADER, de Rabobank ging sponsoren, er werden diverse acties gehouden en er werd voor ƒ 15,- per m² fictief land verkocht aan de bevolking om de betrokkenheid bij het project te vergroten. Cebeco uit Rotterdam schonk een kas. Op 6 april 1999 ging 'De Boerderij', Zorgboerderij Noordoostpolder met 6 cliënten van start. Op 3 ha landbouwgrond werd geboerd, de landbouwproducten werden vanuit de Schokbetonschuur verkocht en een barak deed dienst als kantine.  

In 2009 bestond 'De Boerderij' Zorgboerderij Noordoostpolder 10 jaar. Van een boerenschuur met plek voor 6 cliënten groeide 'De Boerderij' in 10 jaar uit naar een ‘boerenbedrijf van formaat waar zo’n 40 cliënten aan de slag zijn in de koude kas, de moestuin, op de akkers, in de schuren en de winkel. Voor het 10-jarig bestaan bedacht kunstenaar Willem Hoogeveen het community art project 'De Soep'. Samen met de cliënten van de zorgboerderij maakte Hoogeveen een ongeveer 4,5 m hoog kunstwerk dat de bezigheden op 'De Boerderij' symboliseert. Alles wat in de soep gaat wordt op het land van 'De Boerderij' gekweekt en samen met andere producten in de winkel verkocht. Willem Hoogeveen maakte een 0,80 m hoge stalen pan die een doorsnede van 1,50 m heeft. De ingrediënten die in de soep gaan zijn door de cliënten van geglazuurde keramische tegelscherven gemozaïekt, de één plakte de ui de ander een wortel of aardappel en weer een ander de bloemkool. Het blauw om de ingrediënten verbeeldt het water waarin de groentes gekookt worden. Boven de pan, die op een betonnen sokkel van 0,20 m hoog staat, hangt een prei die gemaakt is van staal. Daaromheen kwam polyurethaan (PUR), dat bespoten is met polyester. Bovenop de prei staat een roze stalen varken, dat als windwijzer dienst doet. 

Er waren wat bedenkingen tegen het varken bovenop het kunstwerk. Willem Hoogeveen gaf hierop een toelichting: "In veel eten zit dier, ook in soep. Daarom een leuk varken in de top van dit voorgestelde werk. Als je soep wilt koken met als basis vleesbouillon, moet er een stuk gesneden worden uit dat varken om die bouillon te trekken. Veel mensen staan ver af van groeien en het slachten van vee. Logisch, omdat we nooit in de schuren waar het vee groeit komen en het slachten ook niet zien. Een boer en een slager hebben ieder hun vak en daar weten wij niets meer van. Wij hebben daardoor geen idee meer hoe gewassen en dieren groeien en verwerkt worden tot de handige pakjes die we in de supermarkt halen. Van gehakt kunnen we ons niet meer voorstellen dat dat een dier was, dat het liefst vrolijk in de modder ronddolt, knort en je vrolijk of bozig aan kan kijken. Dat anderen voor ons voedsel zorgen voelt veilig, laat zij dat maar regelen. Ik vind dat we daar eigenlijk bij stil moeten staan, omdat hoe gewassen en dieren groeien, onder welke omstandigheden en hoe ze verwerkt worden tot voedsel een gezamenlijke verantwoordelijkheid is. Er hoort dus een vrolijk varken op de prei, die er niet aan ontkomt in de soep te eindigen. Alhoewel, hij is nog zover van de pan verwijderd, dat er nog tijd genoeg is om na te denken en er een vegetarische soep van te maken. De keuze is aan de kok. Die bepaalt uit welke kant de wind waait voor het varken. Gaat hij niet in het eten, dan zweeft ie verder met de mooie gedachte dat hij in de zee van extra tijd leeft". Bron: Kunstenaars Vereniging Flevoland: Willem Hoogeveen kunstenaar, Werken tussen polder en maatschappij nr 9, Drie community werken, blz.18-22; landschapsbeheerflevoland.nl, 't Boerderijpad.

Het kunstwerk 'De Soep' is op het erf voor de ingang van de winkel geplaatst en werd tijdens de viering van het 10-jarig jubileum op 16 mei 2009 door een aantal cliënten onthuld.

In februari 2019 ging de zorgboerderij verder onder de nieuwe naam 'boerderij Groeizaam'. 

Kunstenaar

Wilhelmus Johannes Arnoldlus Maria (Willem) Hoogeveen is op 15 augustus 1946 in Stompwijk geboren. In zijn jeugd volgde hij een opleiding tot metaalbewerker en heeft dit beroep enkele jaren uitgeoefend. Toen hij werkeloos werd ging hij werken bij Loesje, en schreef teksten voor de posters. Daar leerde hij creatief denken. Hij ging schilderen en maakte objecten. Zo is hij in de kunst verzeild geraakt en vestigde zich als beeldend kunstenaar in Emmeloord.

Schilderen en drie dimensionale beelden maken gaf Willem Hoogeveen de vrijheid en ruimte die hij zocht. Hij maakte voor zijn kunst vaak gebruik van herkenbare vormen zoals mensen, handen, dieren, boten of gereedschap. Hierbij hield hij wel het gevoel voor de realiteit in het oog, maar gaf er een eigen draai aan zodat het allemaal net even anders is. Willems werk is kleurig, helder, luchtig, optimistisch met de realiteit van het leven als basis. De kunstwerken van Hoogeveen tonen zijn maatschappelijke betrokkenheid. In zijn duidelijk herkenbare stijl reageerde hij op de maatschappij en schopte er graag een beetje tegenaan. Daarnaast heeft de weidse vlakten van de Noordoostpolder, opgebouwd vanuit een ritme waarop je de klok gelijk kunt zetten, hem altijd gefascineerd, met genoegen doorbrak hij deze saaiheid. Kunstwerken van Willem Hoogeveen zijn o.a. te zien in Rutten (Dorpsgevoel, 2004), Emmeloord (De Soep, 2009 en Ode aan de vergeten helden, 2012 ), Kraggenburg (Monumenten Kraggenburg 60 jaar, 2011), Nagele (Mens en zijn polder, 2012) en langs het Ketelzwerfpad en Nieuw Verleden. Langs het Ketelzwerfpad, nabij Ketelmeerweg 5, heeft hij 'Trabant' in klei (2007), 'Museum van Greetje' (2007), 'Surfvogel' (2013) en samen met Cor Sonke 'Vikingschip' (2007) gerealiseerd. Langs Nieuw Verleden, de kunstroute langs het Pionierspad, staat het kunstwerk 'Drie bomen en een stekje' (2011). Eind 2016 exposeerde Hoogeveen aan de Steenwijkerweg het kunstwerk 'de mussen'. Volgens hem kan 'getwitter' beter overgelaten worden aan vogels, want tussen mensen loopt het altijd maar uit de hand. 'De mussen' staan tegenwoordig ook aan de Ketelmeerweg. Het Ketelzwerfpad is sinds december 2020 ingekort waardoor de route niet meer langs de kunstwerken van Hoogeveen loopt. De nieuwe route, waarlangs het kunstwerk 'Bankje' staat, heet Sluitgatpad.

Hoogeveen heeft veel 'tijdelijke' kunstprojekten bij bijzondere evenementen in de Noordoostpolder gemaakt. In deze projecten stond vaak 'de mens' centraal. Zo voerde hij in 2012 twee tijdelijke kunstprojecten uit. Na afloop van project is het kunstwerk 'De mens en zijn polder' semi permanent voor museum Nagele opgesteld. Het tweede kunstwerk 'Ode aan de vergeten helden' kreeg in 2021 een plek in het Voedselbos in Emmeloord. Van 30 juli tot begin november 2014 stond het tijdelijk kunstwerk 'Mens' bij de rotonde Steenwijkerweg-Vollenhoverweg bij Marknesse. Het kunstwerk is ook op het perceel aan de Ketelmeerweg geplaatst. In 2015 maakte Hoogeveen samen met zijn broer Arnold in een geel tulpenveld bij Rutten een schaliegas kunstwerk. Op het kunstwerk was een persoon te zien die bij een boortoren vandaan naar een zon toe vlucht. Hiermee verbeeldde Hoogeveen de wens van de inwoners van Noordoostpolder; geen schaliegas, wél energie van zon en wind. In 2015 werd bij Hoogeveen een tumor in zijn ruggenmerg weggehaald waardoor hij een incomplete dwarsleasie opliep. Sindsdien moest hij de uitvoering van zijn kunstwerken aan anderen overlaten.

Van 30 november 2017 t/m 25 februari 2018 werd in Museum Nagele de expositie ‘Een fascinerende nieuwe wereld' gehouden. Willem Hoogeveen ontwierp als onderdeel van de expositie drie taferelen, 'feest, vissen en toekomst', die tijdelijk aan de drie toegangswegen naar Nagele geplaatst werden. In 2017 werd in de Noordoostpolder '75 jaar droog' gevierd en de vissen waren de eerste vluchtelingen uit de polder, zij moesten vluchten uit de polder omdat het water weg was en kwamen 75 jaar later terug om te kijken wat er van geworden is. In april 2020 stond in één van de tulpenvelden van de Noordoostpolder de boodschap HOU VOL. De gemeente Noordoostpolder wilde tijdens de coronacrisis haar inwoners steunen en vroeg Hoogeveen een kunstwerk te ontwerpen. De tekst kreeg hij aangeleverd van de gemeente en het teken van het coronavirus verzon hij erbij. Het laatste kunstwerk dat hij gerealiseerd heeft was voor de 16e editie van de kunstroute in Natuurpark Lelystad, met het thema ‘Overbruggen’. Daarvoor maakte hij twee vogels, één op een ladder en de andere aan een polsstok. Die komen naar elkaar toe. Hoogeveen tekende de vogels en zijn zwager Wim Keuper uit Rutten zorgde voor de uitvoering in hout. 

Willem Hoogeveen overleed 7 september 2020 in zijn woonplaats Emmeloord. Hij is 73 jaar geworden.