Glasappliqué Bibliotheek

Glasappliqué Bibliotheek
Glasappliqué Bibliotheek Glasappliqué Bibliotheek Glasappliqué Bibliotheek

Plaats: Emmeloord

Locatie: Harmen Visserplein 5

Kunstenaar: Jo Pessink

Materiaal: opake- en figuurglas

Jaar: 1968-1969


Beschrijving:

In de hal van de Flevo Meer Bibliotheek in Emmeloord bevindt zich een wand met glasappliqué. Dit glaskunstwerk is niet specifiek voor deze plaats gemaakt. Op 30 oktober 1968 werd het politiebureau aan het Harmen Visserplein officieel geopend door de commissaris der koningin in Overijssel, jhr. mr. dr. O.F.A.H. van Nispen tot Pannerden. Tijdens de openingsplechtigheid in 't Voorhuys bood brigadier A.N. (Ad) Schoolmeester (1924-1974) namens het personeel een glasappliqué aan, voorstellende het alziend oog van de politie. Tijdens de overhandiging vertelde Schoolmeester dat het glaskunstwerk in de hal van het bureau zou worden aangebracht. Daar is het kunstwerk echter nooit geplaatst. De twee ramen in glasappliqué, die vervaardigd zijn door de kunstschilder Jo Pessink uit Deventer, kregen een plekje in de linkerwand in de hal van de destijds in aanbouw zijnde nieuwe openbare bibliotheek. De panelen van blank glas worden begrensd door stroken blauw glas.

Glasappliqué is sinds de jaren 1960 een populaire techniek voor het maken van grote glasoppervlakten zoals glaswanden. Glasappliqué is het verlijmen van glas op een dragende ruit waarbij lijmsoorten gebruikt worden die nauwelijks verkleuren en bovendien weersbestendig en duurzaam zijn. Jo Pessink verwerkte in het appliqué geometrische figuren als vierkant, cirkel en driehoek. Het glaskunstwerk is uitgevoerd in opake- en figuurglas glas, doorschijnend maar ondoorzichtig glas met structuur of reliëf die het glas een extra dimensie geven. Omdat het glasappliqué opgebouwd is uit lagen glas van verschillende dikte en grootte ontstond een glasreliëf. Een medewerkster van de bibliotheek vertelde dat het kunstwerk hele scherpe, uitstekende randen heeft. Dat kan de reden zijn dat het kunstwerk niet in de hal van het politiebureau geplaatst werd, maar in de brede hal van de bibliotheek waar het publiek alleen doorheen loopt. Uit veiligheidsoverwegingen staan de rollators tegenwoordig voor de glaswand opgesteld zodat de bezoekers van de bibliotheek enige afstand tot het glaskunstwerk moeten houden. 

In februari 1968 werd in het gebouw van Publieke Werken in Emmeloord de aanbesteding gehouden van de bouw van de openbare leeszaal annex bibliotheek. Er waren 21 inschrijvers. De firma L. de Graaff uit Emmeloord was de laagste inschrijver. Met een bedrag van ƒ 462.340,- zat dit aannemersbedrijf bijna ƒ 100.000,- onder de begroting die ƒ 559.138,- was. De hoogste inschrijver was de firma G. B. van Hoek uit Delft met een bedrag van ƒ 589.000,-. De bouw- en inrichtingskosten waren geraamd op ruim ƒ 864.000,-. Het gebouw is ontworpen door architect M.H. Groen van de dienst Publieke Werken Noordoostpolder. De bibliotheek werd op vrijdag 13 juni 1969 officieel geopend. Mr. L.B. van Ommeren, hoofd van de directie jeugdzaken, volksontwikkeling en sport van het ministerie van CRM verrichtte de opening door het wegdraaien van een enorm kartonnen boek dat in de deuropening was gehangen.

Voor de bouw van de bibliotheek werd in april 1968 één van de oudste gebouwen van Emmeloord afgebroken. Het gebouw was in 1943 vanuit de Wieringermeer naar toen nog Dorp A overgebracht. Van de Duitse bezetter moest het gebouw van hout zijn. Wat zij echter niet wisten was dat binnen de houten buitenkant een stenen muur gebouwd werd, waardoor een hecht bouwwerk ontstond. Het gebouw werd in eerste instantie gebruikt als kantine voor de polderwerkers. Daarna deed het achtereenvolgens dienst als dorpshuis, districtskantoor, consultatiebureau voor de kruisvereniging en werd in 1948 ingericht tot leeszaal door de Maatschappij tot Nut van het Algemeen. Nadat de Openbare Leeszaal, de Hervormde, de Gereformeerde en Christelijk Gereformeerde bibliotheek te Emmeloord en de Interkerkelijke Bibliotheek te Marknesse in 1956 een fusie waren aangegaan kreeg het gebouw de benaming van Openbare Leeszaal en Uitleenbibliotheek.

Op 25 juli 2019 woedde er een felle brand bij de ingang van de bibliotheek. Het glasappliqué raakte licht beschadigd en werd gerestaureerd door Ingrid Cordes van GlasXtra. In november is het glasappliqué weer in de hal teruggeplaatst.

Kunstenaar

Johan Reindert (Jo) Pessink werd op 8 december 1928 in Deventer geboren. Pessink studeerde van 1945 tot 1950 grafiek aan de Academie van Beeldende Kunst en Nijverheid in Arnhem (Genootschap Kunstoefening) waar hij les had van de schilder Hendrik Valk jr. (1897-1986). Daar werd hem de liefde voor de kunsten, de grafiek en de lithografie in het bijzonder bijgebracht. Aansluitend studeerde hij met een beurs van het Belgisch-Nederlands cultureel accoord een jaar aan het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten in Antwerpen waar hij onderricht van de graficus Mark Severin (1905-1987) ontving. 

Pessink was graficus, glasschilder, monumentaal kunstenaar, wandschilder, beeldhouwer en vervaardiger van mozaïek. Monumentale kunst neemt in zijn oeuvre een belangrijke plaats in. Hij kreeg dan ook vaak opdrachten voor werk in de openbare ruimte, i.s.m. architecten en ingenieurs.In de monumentale kunst die hij vorm gaf, maakte hij veel gebruik van glasappliqué en gezandstraalde voorstellingen. Deze lagen in het verlengde van zijn toenmalige litho’s. Figuratief, dat wilde de opdrachtgevers, en iets van een verhaal. In de jaren 1970 en 1980 maakte Pessink ook vrijstaande plastieken en omgevingskunst. Als autonoom kunstenaar vestigde hij niet alleen de aandacht op zich met ruimtelijk werk, maar is vooral bekend geworden door zijn werk als lithograaf. 

Jo Pessink werd geroemd om zijn origineel, speels en monumentaal werk, geschraagd door een degelijk en deugdelijk vakmanschap. In 1958 won hij de Gerard ter Borchprijs voor zijn glaswand in de hal van de in 1957 in Emmeloord geopende Landbouwhuishoudschool. Voor deze glaswand kreeg Pessink in 1959 ook de Gulden Adelaar, de culturele prijs van de gemeente Deventer, die dat jaar voor het eerst werd uitgereikt. Jo Pessink was van 1963 tot 1989 docent aan de afdeling monumentale vormgeving aan de AKI in Enschede.

Op 28 oktober 1998 overleed Jo Pessink plotseling op 70-jarige leeftijd in Nijverdal. Van 11 december 1998 t/m 14 februari 1999 vond postuum een mede door Pessink georganiseerde overzichtstentoonstelling onder de titel 'Hommage aan Jo Pessink (1928-1998)' plaats in de Bergkerk in Deventer. Naast het lithografisch oeuvre belichtte de tentoonstelling ook zijn steendrukken en zijn meer monumentale werken in de openbare ruimte.