Waterwolf

Waterwolf
Waterwolf Waterwolf Waterwolf Waterwolf Waterwolf Waterwolf Waterwolf Waterwolf

Plaats: Emmeloord

Locatie: Espelerlaan 74

Kunstenaar: Nicolas Dings

Materiaal: terrazzo / brons

Jaar: 2004


Beschrijving:

Sinds eind april 2004 staat voor het ROC Friese Poort aan de Espelerlaan in Emmeloord een bijzonder kunstwerk. Het ROC Friese Poort wilde bij hun scholen in Emmeloord, Leeuwarden en Dokkum een kunstobject dat aan elke vestiging herkenning gaf en de Christelijke identiteit van de school symboliseerde. Met dit idee werd het kunstadviesbureau Kunst en Bedrijf uit Amsterdam benaderd die de totstandkoming van de kunstwerken begeleidde. Drie kunstenaars kregen een gezamenlijke opdracht. Zij moesten een kunstwerk ontwerpen waarin het begrip 'poort' gebruikt werd als metafoor voor de ontwikkeling die leerlingen doormaken in het onderwijs. Een poort, afgeleid van het Latijnse woordt 'portare' dat dragen of tillen betekent, heeft door de eeuwen heen altijd een symbolische betekenis gehad.  Bron: Schooldomein 'Drie bijzonder Friese Poorten'

De Amsterdamse kunstenaar Nicolas Dings ontwierp het monumentale kunstobject 'Waterwolf' voor de vestiging Friese Poort in Emmeloord. De andere twee kunstwerken zijn 'Kennen/kunnen' van Marc Ruygrok in Leeuwarden en 'Thumb' van Ben Zegers in Dokkum. 'Waterwolf', dat uitgevoerd is door Zuliani Kunst en Terrazzo BV in Zoetermeer, bestaat uit drie losse onderdelen die als een verhaallijn in de tuin zijn gesitueerd. Het kunstwerk is als het ware een stenen tuin waarin zich in de vorm van een drieluik elementen bevinden die op poëtische wijze naar de historie van de plek en de functie van de school verwijzen. Aan de entree van de school realiseerde Dings een 8 meter hoge zuil als Jakobsladder een verwijzing naar het boek Genesis uit het Oude Testament, met de broers Jakob en Esau en de ladder als verbinding tussen Hemel en Aarde. De zuil van gestapelde terrazzo blokken, draait in vijf delen om zijn eigen as heen. Elk deel heeft een eigen kleur en is op een andere manier bewerkt en symboliseert als zodanig de handarbeid. Bovenop de zuil staat een mansfiguur van brons met twee emmers in de handen: 'de waterdrager'. Deze figuur staat voor het winnen van het land op water, de basis voor Emmeloord. De inrichting van de tuin is afgestemd op het kunstwerk. De 7 bankjes rondom de zuil zijn in hetzelfde materiaal uitgevoerd.

Verderop in de tuin bevindt zich een roze terrazzo kom met een doorsnede van 2 meter, waarop een enorme gepatineerde bronzen voet staat. Deze twee elementen staan voor het metrieke stelsel, een systeem van uniforme standaardeenheden voor het meten van bijvoorbeeld afstand, inhoud of gewicht. Vóór de invoering van het metrieke stelsel werden verschillende maten gebruikt in verschillende landen. Zo werd een kom, of kop, als inhoudsmaat gebruikt. De voet, in het Engels foot, is een oude lengtemaat die verwees naar de (gemiddelde) lengte van een menselijke voet. In Engeland en andere Engels sprekende landen wordt de foot (ft = 0,305 m) tegenwoordig nog gebruikt. Als zinnebeeld (symbool) voor het metrieke stelsel verwijst 'kom met voet' naar de functie van de school. 

Het derde element in de tuin, een in rood terrazzo uitgespaarde wolf die naar de maan huilt, is de eigenlijke naamgever van het kunstobject 'Waterwolf'. Een waterwolf is een animalisering van de zee en grote meren als vreter van land. Waterwolf is een term die sinds de 17e eeuw in Nederland gebruikt wordt om het steeds dreigende gevaar van overstroming en dijkdoorbraak te omschrijven. De 'waterwolf' staat tegelijkertijd symbool voor de overwinning op het water door menselijk ingrijpen. Daarnaast verwijst de wolf ook naar de kennis die een vakopleiding oplevert waarin geleerd wordt materie door fysiek en geestelijk ingrijpen te beheersen of om te vormen tot een product.

Het Mondriaan Fonds heeft een bijdrage geleverd aan het kunstwerk dat € 50.000,- heeft gekost. 'Waterwolf' is een echt omgevingskunstwerk dat zich uitstrekt met sculpturale elementen langs het gebouw en daardoor een uitgelezen ontmoetingsplek voor de leerlingen is geworden. Met de watersymboliek lijkt Nicolas Dings te duiden op de bekende uitspraak "Panta Rhei" van de Griekse filosoof Plato. Het betekent letterlijk 'alles stroomt' of 'alles is in beweging'. Het begrip van voortdurende verandering sluit aan bij de transformatie die leerlingen ondergaan in het leerproces op school. 

In het programma Beeldspraak geeft de kunstenaar uitleg over het kunstwerk.

Per 1 augustus 2023 zijn ROC Friese Poort en het Friesland College samen verder gegaan onder de naam Firda. Firda is afgeleid van het Zweedse woord att fira wat vieren betekent. Bij de school Firda vieren ze de verbinding met de samenleving.

Met dank aan het ROC voor het toegezonden materiaal. 

Kunstenaar

Nicolas Dings is op 20 juli 1953 in Tegelen geboren. Hij volgde een opleiding schilderen aan de Stadsacademie in Maastricht en bekwaamde zich verder in het vak aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam. Dat was een gedegen en vrij klassieke kunstopleiding in de jaren zeventig van de 20e eeuw. Na zijn studietijd ontwikkelde Dings zich als beeldhouwer. Hij is gefascineerd door de zeggingskracht van dingen en hun historische en culturele achtergrond. De motieven in zijn beeldend werk zijn veelal ontleend aan de beeldtaal van de westerse kunstgeschiedenis, met name de Renaissance, en de christelijke en heidense iconografie. Belangrijke uitgangspunten zijn vaak de cultuurhistorische betekenis van de plek en de omgeving in relatie tot de architectonische ruimte en de sociaal-culturele betekenis. 
 
Nicolas Dings werkt in de meest uiteenlopende materialen en technieken waaronder keramiek, brons, steen, terrazzo, roestvrijstaal en glas. De plastieken van Dings zijn vaak driedimensionale collages, waarbij hij verschillende materialen met elkaar combineert. Een enorme sokkel komt regelmatig voor in zijn ruimtelijke objecten. Hij creëert er een soort klein theater mee, waarop zijn figuren als in een tableau-vivant statisch hun rol spelen. Met deze manier van vertellen in een figuratieve vormentaal die soms naar het surrealisme neigt, neemt Dings een heel eigen plaats in binnen de Nederlandse beeldhouwkunst van zijn generatie. Zijn bekendste werk is waarschijnlijk het drie en een halve meter hoge standbeeld uit 2008 van de filosoof Spinoza naast de Stopera in Amsterdam. Dings woont en werkt in Amsterdam.