Wanddecoratie

Wanddecoratie
Wanddecoratie Wanddecoratie Wanddecoratie Wanddecoratie

Plaats: Lelystad

Locatie: Oostvaardersdijk 32

Kunstenaar: Hans van Norden

Materiaal: keramiek, verf

Jaar: 1956


Beschrijving:

Aan de Oostvaardersdijk bij Lelystad-Haven staat het door architect Dirk Roosenburg ontworpen gemaal Wortman. Aan de binnenkant van de zuidelijke gevel is een wanddecoratie aangebracht, ontworpen en uitgevoerd door de kunstenaar Hans van Norden. De decoratie in de machinekamer is in 1956 deels uitgevoerd in tegelwerk en deels in schilderwerk. In het tegeltableau is de schildering met glazuur op voorgebakken tegels aangebracht. Daarna werden de tegels met de glazuurschildering nogmaals gebakken. De driedelige voorstelling beslaat de gehele wand en vertelt het verhaal van de inpoldering. Links heeft Van Norden elementen van de Zuiderzee afgebeeld zoals vissersschepen, netten, vogels, schelpen en een anker. Rechts heeft de kunstenaar het nieuwe land verbeeld met boom- en plantengroei, korenschoven en akkers en een huis waar de Nederlandse vlag is uitgestoken. Tussen deze beide voorstellingen bevindt zich op de pleisterwand een schildering die een samenspel tussen de vogels in de vrije lucht en de vissen in het terzijde geschoven water verbeeldt. Van Norden geeft met deze decoratie duidelijk aan dat dit nieuwe, ingepolderde land een aanwinst voor Nederland is. De kleuren die de kunstenaar gebruikt heeft zijn rood, zwart, grijs en wit. Tijdens de wederopbouw periode is het tegeltableau een populaire techniek. De tegels werden gebakken door de firma Goedewaagen in Gouda. De schildering werd met glazuur op voorgebakken tegels aangebracht. Daarna werden de tegels met de glazuurschildering nogmaals gebakken. 

In de loop der jaren was de wanddecoratie verdwenen onder een dikke laag olie en vetaanslag van de dieselmotoren. Op 28 november 1987 woedde er een felle brand in het gemaal die ontsaan was door een defect in de buurt van een brandstofpomp van één van de motoren. Tijdens de herstelwerkzaamheden werd, tot verrassing van het heemraadschap Fleverwaard, de metershoge voorstelling herontdekt.

Kunstenaar

Hans Van Norden is op 3 december 1915 in Bussum geboren. Hij was de oudste zoon van kunstenaar Willem Van Norden (1883 – 1978). Van Norden studeerde aan de Rijksacademie voor beeldende kunsten in Amsterdam bij Heinrich Campendonk en ontwikkelde zich tot een zeer veelzijdig kunstenaar. Hij werkte als schilder en keramist bij de Koninklijke Goedewaagen Gouda. In 1945 was hij samen met kunstenaar Nicolaas Wijnberg en danseres Hans Snoeck oprichter van het Scapino Ballet, de eerste jeugdballetgroep ter wereld. In die hoedanigheid maakte hij ook kostuum- en decorontwerpen voor hun voorstellingen. Hans van Norden is tevens bekend geworden als een van de oprichters van de schildersgroep ‘de Realisten’ in 1946/1947. 'De Realisten' keerden zich tegen de abstractie van de 'Experimentelen', die na de oorlog tot norm werd verheven in de Nederlandse kunstwereld. Zij wilden expressieve figuratieve kunst ontwikkelen als tegenhanger van de abstract werkende kunstenaars.' De Realisten' streefden naar een tot de essentie teruggebrachte werkelijkheid door het gebruik van herkenbare vormen en niet naar naturalisme, het nauwkeurig weergeven van de werkelijkheid. In 1965 richten Hans van Norden samen met Nicolaas Wijnberg en Harry op de Laak de Amsterdamse galerie 'Kabinet Floret' op.

Van Nordens zoon  Arthur (1947) is de schrijver van de bekende Dikkie Dik verhalen.