Social Sofa Orange the World

Plaats: Lelystad

Locatie: Agorabaan 12

Kunstenaar: Soroptimistclub Mosaïk-Limburg

Materiaal: beton en glasmozaïek

Jaar: 2023

Beschrijving:

Leden van de Soroptimistclub Flevoland hebben het initiatief genomen om een oranje Social Sofa te realiseren om aandacht te vragen voor de rechten van vrouwen. De kleur is een verwijzing naar 'Orange the World', een Internationale campagne die van 25 november tot en met 10 december aandacht vraagt voor de bestrijding van alle vormen van geweld tegen vrouwen. In 1993 riepen de Verenigde Naties 25 november uit tot Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen. Sindsdien wordt wereldwijd campagne gevoerd. Vanaf 2014 worden in meer dan 100 landen tot 10 december, de Internationale Mensenrechtendag, gebouwen of andere objecten oranje uitgelicht, worden er onder andere debatten, tentoonstellingen en demonstraties georganiseerd. Het thema van 2023 was ‘Veilig, overal en altijd’. De organisatie wilde dat mensen zich ervan bewust zijn dat geweld overal kan voorkomen waar mannen en vrouwen samenkomen. Niet alleen thuis, maar ook op het werk of op de sportschool. In Lelystad kleurde tijdens de actieperiode het Stadhuis en het Provinciehuis oranje. 

In het kader van 'Orange the World' 2023 hebben de leden van Soroptimisclub Flevoland in de maanden voorafgaand aan de actieperiode in De Kubus in Lelystad de betonnen Social Sofa beplakt met duizenden mozaïeksteentjes. Op 30 mei verzorgde Manon Ausems, namens het bedrijf SocialSofa, een workshop. Ausems, een kunstenares gespecialiseerd in mozaïeken, gaf instructie hoe de steentje van 1,5 x 1,5 cm op maat geknipt moesten worden want er is niet met hele steentjes gewerkt. Vervolgens vertelde zij hoe de steentjes op verschillende manieren op de betonnen sofa geplakt konden worden. Het ontwerp was op de bank in lijnen uitgetekend zodat precies bekend was hoe er geplakt moest worden. Daarnaast was met kleurnummers aangegeven welke kleur steentjes op de verschillende plekken moesten komen. Tijdens de workshop werd het ‘plakschema’ voor de bank doorlopen en liet Manon Ausems zien hoe je de bocht om moest gaan met de steentjes. Voorafgaan aan de workshop plakte de Lelystadse wethouder Rinze Broekema het eerste oranje steentje.

Soroptimistclub Flevoland zet zich in voor de positie van meisjes en vrouwen. Om die reden maken de leden zich ook sterk voor Orange the World. Tijdens het vele uren plakken in De Kubus zijn de Soroptimisten met bezoekers van het cultureel centrum het gesprek aangegaan over geweld tegen vrouwen en werkten op deze manier aan bewustwording. Geweld tegen vrouwen is een ernstige mensenrechtenschending. Iedereen heeft namelijk het recht op een leven vrij van geweld. In Nederland heeft 45 procent van de vrouwen en meisjes op enig moment in haar leven te maken met geweld. Dat is onacceptabel. Geweld tegen vrouwen moet stoppen. Met een opgestoken hand zeg je 'stop'. Vandaar dat een oranje hand opgestoken in een stopteken het symbool van de campagne 'Orange the World' is. Op de voor- en zijkanten van de Social Sofa staan vele grote en kleine gekleurde opgestoken handen. Alleen als we met z’n allen bewust zijn van het bestaan van geweld tegen vrouwen en meisjes en dit daardoor vaker signaleren, is er een kans dat we dit geweld kunnen bestrijden. Om het thema zichtbaar en bespreekbaar te maken werd links op de voorkant van de 2,24 m lange Social Sofa een witte lotus afgebeeld. De bloem is het zinnebeeld voor transformatie van duisternis naar licht, van onwetendheid naar inzicht en wijsheid. De betekenis van de lotus is onlosmakelijk verbonden met de manier waarop de bloem groeit en bloeit. Als we naar het mozaïek kijken zien we dat de stengel van de lotus vanuit de donkere modderige bodem, het zwart-bruine vlak op de linker voorpoot, langs de voorkant van de bank haar weg naar het oppervlak vond, waar de bloem tot bloei is gekomen. De duisternis van de bodem staat in deze context ook voor het verleden. Het laat zien dat het verleden er altijd zal zijn, maar dat we boven ons verleden uit kunnen rijzen. De hele cyclus vanaf het nestelen van de zaden tot het ontpoppen van de Lotusbloem staat symbool voor innerlijke groei en de weg naar verlichting. Rechts naast de lotus staat op de rugleuning in zwarte steentjes 'ORANGE THE WORLD' met daaronder in witte steentjes de boodschap 'Stop geweld tegen vrouwen en meisjes'. De basiskleur van de bank is oranje, de kleur van de dageraad, het aanbreken van een hoopvolle toekomst zonder geweld tegen vrouwen en meisjes. Om het oppervlak levendig te maken is er gewerkt met verschillende tinten oranje. Op de achterkant van de bank staat het geel-blauw-witte logo van Soroptimist International, met links SOROPTIMISTCLUB en rechts FLEVOLAND. Soroptimist International werd in 1921 in de Verenigde Staten opgericht. De Soroptimist Club Flevoland bestaat uit 24 dames uit Dronten, Lelystad, Zeewolde en Swifterbant en werd op 10 mei 1986 opgericht.

Het ontwerp voor de Orange the World Social Sofa is in 2020 gemaakt door leden van Soroptimistclub Mosaïk-Limburg. Dat jaar vierde deze serviceclub haar 35-jarig bestaan. Ter gelegenheid van het jubileum mozaiëkten de leden samen een Social Sofa met het thema 'Orange the World'. Omdat deze sofa symbool staat om samen de strijd aan te gaan tegen geweld tegen vrouwen, vroeg de Soroptimistclub Mosaïk-Limburg haar zustersclubs om hun voorbeeld te volgen en stelde het ontwerp gratis ter beschikking. De Orange the World Social Sofa in Lelystad is de tweede in de provincie Flevoland. De eerste sofa staat in Emmeloord en de derde komt in Almere. Op 25 november 2023 is Soroptimisten Club Almere gestart met het maken van de mozaïekbank. In de Kunstlinie wordt tot 8 maart 2024 aan de Orange the World Social Sofa gewerkt. Iedere Soroptimisten Club geeft zijn eigen draai aan de betonnen bank zodat er niet twee sofa's gelijk zijn. De Soroptimistenclub Flevoland heeft er bewust voor gekozen om de slogan in het Nederlands af te beelden.

De Orange the World Social Sofa is op het pleintje bij de ingang van theater de Agora geplaatst en op 7 december 2023 onthuld door zangeres Edsilia Rombley en wethouder Rinze Broekema. De wethouder sprak zijn waardering uit voor de vele uren werk die de vrouwen van Soroptimistclub Flevoland hebben gestoken in het mozaïeken van de Social Sofa: "7 december is de Dag van de Vrijwilliger en dit is een enorm staaltje vrijwilligerswerk voor dit mooie maatschappelijke doel". De totale kosten van het project bedroegen € 5000,-. Vanuit Kern met Pit ontvingen de Soroptimisten € 1000,-.