Ontstaan Nieuw Land
Plaats: Emmeloord
Locatie: Deel 20
Kunstenaar: Herman Nieweg
Materiaal: beton
Jaar: 1970
Beschrijving:
In 1953 werd in opdracht van de Directie Wieringermeer 't Voorhuys gebouwd naar een ontwerp van architect Alexander Bodon (1903-1993). In 1962 ging 't Voorhuys in eigendom over naar de nieuw ingestelde gemeente Noordoostpolder, die het onderbracht in de Stichting 't Voorhuys. In 1968 maakte het gemeentebestuur van Noordoostpolder plannen om 't Voorhuys drastisch te verbouwen. Aan de westzijde van het complex werd een nieuw gedeelte gebouwd met op de begane grond een restaurant van 120 m² groot, een hal, receptie en garderobe. Op de 1e en 2e verdieping kwamen 14, voor die tijd zeer modern ingerichte, 2-persoons kamers met badkamer, toilet, telefoon en televisie. De verdiepingen waren per lift bereikbaar. De toenmalige restaurantzaal werd verbouwd tot een 'borrelzaal'. Het plan was begroot op ca. 1 miljoen gulden. De uitbreiding viel echter 140.000,- gulden duurder uit. De meerkosten waren door verschillende oorzaken ontstaan. Tijdens de bouw bleek dat de plannen op enige punten moesten worden gewijzigd waardoor de architect- en adviseurskosten stegen. De werkzaamheden liepen ruim een jaar uit. Intussen werd per 1 januari 1969 de btw (belasting over de toegevoegde waarde) ingevoerd, wat ook een flinke kostenpost opleverde. De nieuwbouw werd in december 1970 in gebruik genomen.
Onderdeel van de nieuwbouw was een betonreliëf van 3 x 5 m² in de voorgevel. De sculptuur 'Ontstaan Nieuw Land' was gemaakt door de kunstenaar Herman Nieweg. In de diepliggende vlakken heeft Nieweg het wordingsproces van de polder in gestileerde figuren weergegeven. Het kunstwerk vertoont een tweedimensionaal lijnen- en vlakkenspel zonder een driedimensionale dieptesuggestie. De enige dieptewerking is ontstaan door het gebruik van beton in verschillende diktes.
Op 8 april 1996 startte wederom een verbouwing aan 't Voorhuys. Op verzoek van de toenmalige eigenaar heeft de kunstenaar Joop Masséus (1935) uit Emmeloord het betonnen kunstwerk van een kleurtje voorzien. Op 29 augustus 1996 werd het vernieuwde Voorhuys heropend. Wethouder Albert Valburg en directeur Hans van Rennen van de provinciale VVV onthulde bij deze gelegenheid het van felle kleuren voorziene kunstwerk.
In 2012 vond opnieuw een verbouwing plaats. In de maanden september, oktober en november werd de oude ontbijtzaal verbouwd tot Huyscafé. Daarnaast ondergingen de hotelingang en de lobby een metamorfose. Het betonreliëf van Nieman moest plaatsmaken voor de nieuwe, voor de gevel uitgebouwde entree. In een opslag wacht het kunstwerk 'Ontstaan Nieuwe Land' op een nieuwe bestemming.
Kunstenaar
Herman Nieweg werd op 13 april 1932 in Steenwijkerwold geboren. Nieweg studeerde binnenhuisarchitectuur aan de Academie voor Beeldende Kunst in Rotterdam, waar hij leerling was van Frieda Koch (1923) die hem in aanraking bracht met keramiek. Zijn voorliefde voor de keramische discipline is sindsdien nooit meer weggeweest. Nieman legde zich meer en meer toe op de keramiek en beeldhouwkunst. In de binnenhuisarchitectuur voelde hij zich te veel geremd, omdat het een gebonden kunst is. Autonome beelden en monumentale opdrachten werden door Nieweg zowel in beton, dat in een mal gegoten werd, als in keramiek uitgevoerd. Als kunstenaar is Nieweg autodidact.
Het oevre van Nieweg bezit een sterke relatie met landschapsarchitectuur en bouwkunst. Ruimtelijk denken is zijn tweede natuur, maar daarnaast maakt hij ook humoristische mensbeelden, ludieke taferelen, speelse tableaus, abstracte en non-figuratieve sculpturen, geabstraheerde groeivormen en speelobjecten. Bron: Capriolus
Nieweg woonde en werkte in Giethoorn en was als docent verbonden aan CeleCentrum in Zwolle. Op 13 juni 1967 werd Dorpshuis 'De Klenke' (later 't Polderhuis) in Bant geopend met in de hal een 2 m hoog keramisch wandplastiek van de hand van Herman Nieweg. Op 5 januari 1970 werd in het Waterloopbos in de Noordoostpolder een nieuw kantoor in gebruik genomen waarbij in de kantine een plastiek van Nieweg werd onthuld. Diezelfde dag werd in de Oosterscheldehal een door de aannemer aangeboden kunstwerk overgedragen dat eveneens door de kunstenaar werd gemaakt. In december 1970 werd de nieuwbouw van 't Voorhuys in Emmeloord in gebruik genomen met in de voorgevel een betonreliëf dat gemaakt was door Nieweg. Na 33 jaar verlieten Herman Nieweg en zijn vrouw Lidy, begin jaren negentig, Giethoorn om in het Portugese Monchique te gaan wonen waar hij enkele grote bakovens bouwde. Het was zijn bedoeling zich volledig op handgestookte keramiek te gaan concentreren. Lang heeft Herman Nieweg niet in zijn nieuwe domein kunnen werken. Hij overleed op 28 mei 1999, 67 jaar oud.
Bekend werk van Herman Nieweg is o.a. '3 Zuilen met vogel' (1973) in Assen en 'Het Reliëf' aan de stadsmuur in Zwolle. Naast de Stilo Sporthal in Assen staat 'Zuil' (1979), in Vollenhove hangen de keramische reliëfs 'Hoedster met kuikens' (1973) en 'De Uilenboom' (1974) en in Sint Janskllster, 'Twee vogels' (1975). Aan de muur van het voormalig gemeentehuis in Heino (1982) en aan basisschool het Kompas in Steenwijk hangt eveneens een keramisch reliëf (1983).