Gevelsteen Coöp Boerenleenbank

Gevelsteen Coöp Boerenleenbank
Gevelsteen Coöp Boerenleenbank Gevelsteen Coöp Boerenleenbank

Plaats: Emmeloord

Locatie: Beursstraat 20

Kunstenaar: Andries Baart sr.

Materiaal: beton

Jaar: 1952


Beschrijving:

In 1951-1952 verrees op de hoek van de Beursstraat en de Noordzijde een bankgebouw. Het kantoor van de Coöp Boerenleenbank De NOPolder WA, gebouwd naar een ontwerp van architect Andries Baart sr. uit Leeuwarden, was in de straatwand opgenomen. Een klokgevel markeerde het ingangsportaal. Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad om het ontwerp door de Directie Wieringermeer goedgekeurd te krijgen. Het ontwerp van het nogal traditonele bankgebouw was niet naar de zin van het hoofd van de Bouwkundige Afdeling, de heer A.D. Van Eck. Deze ging zelfs zover dat hij door zijn eigen dienst een andere schets liet maken. Dit was natuurlijk tegen het zere been van architect Baart. Uiteindelijk werd een compromis gevonden en kon het gebouw op 2 april 1952 in gebruik worden genomen. Bij die gelegenheid onthulde prof. G Minderhoud in de hal een gedenksteen met de tekst: "Bankgebouw geopend door prof. dr G. Minderhoud, voorzitter van het bestuur der Coöp. Raiffeisenbank. Emmeloord, 2 April 1952" 

In de gevel was een door de archtiect ontworpen gedenksteen aangebracht waarop de geschiedenis van de inpoldering symbolisch was afgebeeld. Links boven waren enkele zeilschepen afgebeeld en de contouren van een dorp aan golvend water. Rechts aan de onderkant was een boer te zien die met een ploeg met twee paarden voren trekt in een akker op het nieuwe land. Op de achtergrond waren rechts vier graanschelven afgebeeld en links een boerderij. Tussen de twee taferelen van voor en na de inpoldering liep diagonaal een golvende band waarop een spreuk was aangebracht. Architect Baart had aan het bestuur en de kassier van de bank gevraagd een geschikte zin te verzinnen. Na heel wat hoofdbrekens werd gekozen voor de spreuk: "Het eischt gestage kracht". Hiermee werden de gevoelens vertolkt, die de polderbewoners over de opbouw van de nieuwe samenleving hadden. De zin was ontleend aan het logo van H.E. Stenfert Kroese`s Uitgevers-Maatschappij N.V. in Leiden. Op de onderrand stond het jaartal 1952 in Romeinse cijfers (MCMLII). Bron: Per saldo allemaal pioniers.

De Coöp. Boerenleenbank fuseerde met de Raiffeisenbank. In 1960 werd het kantoorgebouw van de Boerenleenbank-Raiffeisenbank, dat inmiddels te klein geworden was, verbouwd. Niet alleen het interieur maar ook de voor- en zijgevel werden ingrijpend veranderd. De gevelsteen verdween. Tijdens de heropening werd in de hal een marmeren plaquette onthuld met de inscriptie: "Dit bankgebouw werd geopend 2 april '52 en na een verbouwing heropend 20 december 1960 door prof. ir, G. Minderhoud, voorzitter van het bestuur der Coöp. Centrale Raiffeisenbank te Utrecht".

Afbeeldingen gefotografeerd uit: Per saldo allemaal pioniers.

Architect

Andries Baart werd op 30 augustus 1885 geboren in Hoorn. In 1901 kwam hij als aankomend tekenaar bij de gemeente architect van Hoorn. Tot 1914 was hij achtereenvolgends werkzaam in Haarlem, Leiden, Den Haag (waar hij als tekenaar meewerkte bij de bouw van het Vredespaleis) en Nijmegen als leraar en tekenaar. Daarna werd hij onderdirecteur van de ambachtsschool in Leeuwarden. Vervolgens was hij tot 1919 directeur van de ambachtsschool in Amersfoort. Dat jaar vestigde Baart zich als architect in Leeuwarden. Zijn eerste opdracht voerde hij uit voor de 1917 opgerichte Vereniging voor Volkshuisvesting. Hij toonde zich al spoedig actief op velerlei terrein, onder andere als voorzitter van de Friesche Bouwkring, maar ook als jurylid voor het ontwerp van de destijds omstreden en in 1923 onthulde Leeuwarder Mercuriusfontein. Baart gaf de stoot tot de oprichting van de Provinciale Friese Schoonheidscommissie. Tot 1937 was hij leraar aan de MTS in Leeuwarden. Baart heeft als bouwkundige veel projecten op zijn naam staan. In en buiten Friesland bouwde hij veel nieuwe woningen, woningcomplexen, inrichtingen, scholen en raadhuizen. Daarnaast restaureerde hij de kerken van Hindeloopen, Minnertsga, Rinsumageest, Sint Anna Parochie, Bolsward, Deinum, Eestrum en Hantumhuizen. Op 30 augustus 1960 beëindigde Baart op 75-jarige zijn werkzaamheden. Op 10 december 1969 overleed Andries Baart op 84-jarige leeftijd in Leeuwarden.