Social Sofa

Plaats: Zeewolde

Locatie: Marktpad

Kunstenaar: Ben en Sylvester van den Hengel.

Materiaal: beton, glasmozaiëk

Jaar: 2020

Beschrijving:

In 2020 bestond de afdeling Zeewolde van Vrouwen van NU 40 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum wilde zij aan de inwoners van de gemeente Zeewolde een Social Sofa aanbieden, een betonnen huiskamermodel buitenbank die volgens een uniek ontwerp beplakt is met duizenden kleurige steentjes van gerecycled glas. De cabaretière Karin Bruers is de bedenkster en initiatiefneemster van Social Sofa. "Ik wilde dat bankje terug in het straatbeeld. Pleintjes, plantsoenen, parken en hofjes; vroeger waren dit de locaties bij uitstek voor mensen om elkaar te ontmoeten. Gewoon even plaatsnemen op een bankje in de openbare ruimte en een praatje maken met degene die naast je zit. Maar die bankjes, die belangrijke ontmoetingsplaatsen, verdwenen stuk voor stuk. Een melding van overlast was vaak al genoeg. Geen goede ontwikkeling, vond ik. Mensen sluiten zich op in hun huizen en maken nauwelijks nog contact. Sociale verkilling, noem ik dat. Daar wilde ik iets aan doen". De bank heeft de vorm van een chaise longue en is 2,25 m lang, 71 cm breed en 96 cm hoog. Het gewicht van de bank is 1650 kg als deze af is.

Een drie-vrouw-sterke werkgroep moest de realisatie van de Social Sofa in goede banen leiden. Instanties, fondsen en bedrijven kregen het verzoek voorgelegd om een bijdrage te leveren en dat werd veelal gehonoreerd. De middenstand liet zich niet onbetuigd, van ‘Kern met Pit’ ontving het project € 1000,- , ondernemer van het jaar 2020, biologisch melkveehouder Arjen Verschure doneerde zijn gewonnen cheque, de lijst met gulle gevers was lang. Het streefbedrag werd gehaald. Vervolgens werd het ontwerp gegund aan tekenaar en schilder Ben van den Hengel en zijn zoon Sylvester, die grafisch ontwerper van professie is. Zij hielden zich nauwgezet aan de opdracht. Alle elementen die zo kenmerkend zijn voor Zeewolde zijn verwerkt in het ontwerp. De bank heeft als motto ‘ontmoeten en verbinden’ en kan zo mede de sociale verkilling in de samenleving tegengaan. Op de voorkant zijn windmolens, een koe, water en strand afgebeeld evenals landbouwgewassen en tulpen. Op de hoge zijkant zien we het kunstwerk van Han Janselijn aan de Gelderseweg (potloden in de volksmond) en de muziekkapel Belvédère in de Aanloophaven. Op de achterkant staat de gemeentevlag die bij raadsbesluit op 16 augustus 1984 werd vastgesteld. Het geel symboliseert het graan op de akkers en de stranden langs de randmeren; het groen de weiden en de bossen; het blauw de zee, waaruit Zeewolde gewonnen werd. De diagonaal uitwaaierende banen suggereren een dynamische beweging, strekkende tot kenmerk van de gemeenschap Zeewolde. Op de vlag staat in witte letters de tekst 'Ontmoeten en verbinden' en helemaal rechts de toren van kerkcentrum Open Haven. Aan de binnenzijde van de leuning is het Ploegenmonument 'Cairn of Peace' van Jeroen Stok afgebeeld. Op de lage zijkant zien we activiteiten als de fiets- en leesclub. De vele kleine vierkantjes op de bank zijn een verwijzing naar het tussen 1985 en 1987 door de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen (tegenwoordig Vrouwen van NU) gemaakte wandkleed dat tot de verbouwing in 2016-2017 in het Gemeentehuis heeft gehangen. Het kunstwerk werd ontworpen door Koosje Wagenaar (1943). Zij ontwierp een kleed dat bestond uit vijf zeer grote doeken met 2700 kleine vierkante lapjes. In hoofdzaak wit, met groene accenten die het land symboliseren, blauwe voor het water en daarboven een opkomende en weer ondergaande zon. In het kleed werden ontelbare spiegeltjes verwerkt, zodat wanneer je ervoor stond er allerlei kleuren in werden weerkaatst. Het kunstwerk was zo groot dat het de gehele zijwand van de Raadszaal in beslag nam.

Het lag in de bedoeling dat de leden van Vrouwen van NU de kale bank zelf zouden beplakken. Maar Covid-19 gooide roet in het eten. De werkgroep rekenden uit dat het door de coronamaatregelen 8 maanden zou duren tot de bank af was. Dat betekende dat de onthulling over het jaar heen getild moest worden. Maar het project was juist opgezet voor het 40-jarige jubileum. Dus werd het plakken uitbesteed aan het atelier van SocialSofa, waar vrijwilligers en reïntegreerders op de arbeidsmarkt de bank gemozaïekt hebben. Op 21 september 2020 kon de Social Sofa aan het Marktpad onthuld worden door de ontwerpers Ben en Sylvester van den Hengel. Vervolgens sprak Zeewolder tweede-kamerlid Helma Lodders inspirerende woorden, en bedankte wethouder Egge Jan de Jonge, namens de gemeente, hartelijk voor het geschenk.

Kunstenaars

Ben van den Hengel werd op 31 december 1959 geboren in Amersfoort. Hij volgde in Amersfoort aan de pedagogische academie Sint Agnes een studie voor onderwijzer. Na werkzaam geweest te zijn op scholen in Hoogland en Amersfoort solliciteerde hij in 1991 naar een baan als onderwijzer op de Kiekendief in Zeewolde. In 1984 trouwde hij met Petra, in 1988 werd zoon Sylvester geboren.

Vader en zoon Van den Hengel delen een passie: tekenen en schilderen. Als kleuter kreeg Sylvester zijn eigen ezel en verfspullen en deed zijn vader na. Sylvester volgde een opleiding grafisch ontwerpen aan de Kunstacademie. Maar een baan achter de computer was niet wat hij voor ogen had. Hij wilde tekenen en schilderen en werd illustrator.

Ben van den Hengel overleed op 11 september 2021 aan de gevolgen van kanker.