Stuwputten

Plaats: Noordoostpolder

Locatie: Wateraanvoergebieden, noordoosten

Maker: Domeinen/ Waterschap Zuiderzeeland

materiaal: beton, hout, kunststof, rvs

Jaar: Vanaf 1950

Beschrijving:

Waterschap Zuiderzeeland zorgt ervoor dat het water in de Noordoostpolder op een vooraf vastgesteld peil blijft. Naast waterafvoer via de gemalen draagt het waterschap ook zorg voor aanvoer van water van buiten de polder. Het water wordt in een aantal gebieden aan de rand van de Noordoostpolder aangevoerd via inlaten en hevels. Wateraanvoer speelt een belangrijke rol in de waterhuishouding. Het aangevoerde water wordt onder andere gebruikt voor droogtebestrijding, doorspoeling tegen verzilting en peilhandhaving. Stuwputten spelen een belangrijke rol in de verdeling van het aanvoerwater. Met deze putten, die tijdelijk water in de kavelsloten kunnen vasthouden, benut het waterschap de berging in een bovenstrooms gebied door de afvoer naar een benedenstrooms gebied te regulieren. De opzichters watergangen van het waterschap houden in de drie wateraanvoergebieden het waterpeil in de gaten. Zij zorgen ervoor dat de waterinlaten goed staan afgesteld zodat de wateraanvoersloten precies voldoende water kunnen geven in de kavelsloten bij de akkers. Het verval in het voormalig kustgebied tussen Lemmer en Vollenhove bedraagt over een afstand van enkele honderden meters bijna twee meter. Om het water in het wateraanvoersysteem op perceelniveau goed te kunnen aanvoeren zijn er stuwputten in de kavelsloten geplaatst. Door het grote niveauverschil van het peilwater staan de stuwputten soms op enkele tientallen meters van elkaar in de watergang. 

Bij de aanleg van het wateraanvoersysteem zijn 1500 betonnen stuwputten geplaatst. Deze hadden een betonnen raamwerk en een achterschuif en houten voorschuif om het waterpeil in de kavelsloot te verhogen. Arbotechnisch was het niet meer verantwoord om de zware raamwerken anders in te stellen. Daarom werden de betonnen stuwputten vanaf 1992 bij groot onderhoud vervangen door een halvemaan stuwput van kunststof met roestvrijstalen spindel en raamwerk. De voorschuif kan met de spindel op en neer gedraaid worden. Een spindel wordt gebruikt om een roterende of draaiende beweging over te brengen. Omstreeks 1995 werd de halvemaan put vervangen door een verbeterde versie, de ronde HDPE (hogedichtheidpolyetheen) stuwput. Het binnenwerk is hetzelfde als bij de halvemaan put, maar omdat deze stuwput een ronde bak heeft raakt hij minder snel verstopt. Vanaf 2003 gebruikt waterschap Zuiderzeeland een verbeterde kunststof put die gesloten is. Bronnen: zuiderzeeland.nl; Waardering watererfgoed Flevoland