Vickers Wellington Mk. IC X9786

Vickers Wellington Mk. IC X9786
Vickers Wellington Mk. IC X9786

Plaats: Biddinghuizen

Locatie: Spijkweg/Enkweg

Maker: Vickers Armstrongs Ltd.

materiaal: diverse materialen

Jaar: 1941-1942


Beschrijving:

In de eerste helft van september 1942 vonden enkele luchtaanvallen plaats op Bremen een belangrijke industriestad in Noord-Duitsland. In de nacht van 13 op 14 september neemt een vloot van 466 vliegtuigen, waaronder 12 trainingstoestellen van de Operational Training Unit (U.T.O), deel aan een bombardementsmissie op Bremen, De Lloyd Dynamowerke GmbH en verschillende onderdelen van de Focke-Wulf Flugzeugbau AG worden voor korte tijd buiten werking gesteld. Ook het historisch centrum van Bremen evenals 848 huizen, 6 scholen en 2 ziekenhuizen worden geraakt, er vallen 70 doden en 371 gewonden. Tijdens de missie gaan 21 geallieerde toestellen verloren, 15 Wellington's, 2 Lancaster's, 1 Halifax, 1 Hampden, 1 Stirling en 1 Whitley, 87 bemanningsleden vinden de dood en 28 worden krijgsgevangen genomen.
 
De Vickers Wellington Mk. IC met serienummer X9786 en rompcode EU-F stijgt op 13 september om 23.53 uur op van vliegveld Little Horwood, dat als satelliet dient voor vliegveld Wing bij Londen. De No. 26 O.T.U., een operationele oefeneenheid, is sinds 2 september 1942 op deze basis gestationeerd. Het toestel is één uit een serie van 378 Wellingtons Mk.1C die tussen mei 1941 en maart 1942 geleverd zijn door Vickers Armstrongs Ltd. De Wellington wordt gevlogen door vlieginstructeur piloot P/O Robert Leo Hage. Verder zijn aan boord waarnemer Sgt. Kenneth Davis Jones, de 27-jarige radiotelegrafist/bommenrichter Sgt. Alexander Knox Smith, radiotelegrafist/boordschutter Sgt. Donald Fisher en boordschutter Sgt. John Alexander Gartlan. Op de terugweg wordt het toestel om 05.48 uur op 4000 m. hoogte onderschept door een Duitse nachtjager bemand door piloot Hptm. Wilhelm Dormann, Staffelkapitän van het 9e Staffel van III. /NJG1 en zijn radiotelegrafist Obfw. Friedrich Schmallscheid, die opgestegen zijn van vliegveld Twente. De kans is groot dat de bemanning van de Wellington de Messerschmitt Bf 110-G2 met code G9+BD van Dormann niet eens heeft opgemerkt. De Duitse nachtjagers gebruikten de tactiek om het doel laag van achteren te benaderen om vervolgens schuin omhoog te schieten. In tegenstelling tot de Amerikaanse bommenwerpers, hadden de Engelse toestellen geen zicht en afweer aan de onderzijde. 
 
De Wellington raakt zwaar beschadigd en stort om 5.52 uur brandend in het IJsselmeer. Voor de bommenwerper neerstort heeft de 22-jarige boordschutter Sgt. Gartlan kans gezien het toestel te verlaten en zich per parachute te redden.
 
In Elburg had men het toestel zien neerstorten. De burgemeester en het hoofd van de luchtbescherming vragen de broers Wijnand en Hein Westerink om met hun schip de EB40 uit te varen om ploshoogte te gaan nemen. Twee kilometer ten westen van hun thuishaven Elburg zien zij het toestel in het IJsselmeer liggen, op een ondiepe plek waar slechts 60 cm water staat. Een vliegenier staat in het water naast de staart. De broers bergen samen met de vliegenier de vier overleden bemanningsleden waarna ze naar de haven van Elburg varen. Daar wordt de vliegenier door de Duitsers gearresteerd en gevangen gezet in de stadsgevangenis. Samen met zijn omgekomen kameraden wordt hij een dag later met een Duitse patrouilleboot naar Amsterdam overgebracht. In Elburg zijn dan nog geen oorlogsgraven. P/O R.L Hage, Sgt. K.D. Jones, Sgt. D. Fisher en Sgt. A.K. Smith worden op 21 september begraven op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam (85 A 9, 85 C 7, 85 B 7 en 85 B 8). Sgt. Gartlan wordt vanuit Amsterdam naar Dalag Luft, een verhoor- en doorgangskamp in Oberursel bij Frankfurt, overgebracht en vandaar naar Stalag Luft 8 bij Lamsdorf aan de Poolse grens. Het wrak van de Wellington wordt later door de Duitsers geborgen en per schip afgevoerd naar vliegkamp Schellingwoude bij Amsterdam. Bronnen: zzairwar.nlelburginoorlogstijd.nl
 
Nabij de crashplaatst is een herdenkingspaal geplaatst. 
 
Drie uur eerder die nacht storrte de Wellington HD991 neer in de Noordoostpolder, ten oosten van de zuidpunt van Schokland.