Sionkerk

Plaats: Urk

Locatie: De Noord 7

Architect: Van Beijnum Architecten bna

materiaal: baksteen, hout, glas, pannen

Jaar: 1993

Beschrijving:

Uit de Gereformeerde Gemeente in Nederland ontstond op Urk in 1982 de Gereformeerde Gemeente, eerst als afdeling van Emmeloord en sinds 1987 als zelfstandige gemeente. In 1983 nam de Siongemeente haar eigen kerkgebouw in gebruik. Nadat dit kerkgebouw in 1992 gesloopt was, werd op dezelfde plek in 8 maanden tijd door aannemer L. Post & Zn uit Urk een nieuwe kerk met ruime pastorie gebouwd naar ontwerp van architect W. M. van Beijnum uit Amerongen. De kosten, inclusief de inventaris, bedroegen 2,3 miljoen gulden. De nieuwe Sionkerk werd op 6 februari 1993 in gebruik genomen. Voor de dienst werd het nieuwe kerkgebouw door bouwcommissielid M. Bogerd aan de kerkeraad overgedragen. De openingsdienst moest tijdelijk worden onderbroken omdat ds. J. Koster onwel werd. Even later kon hij weer voorgaan.

De kerkzaal heeft een symmetrische voorgevel. Naast de ingang zit een stichtingssteen met de volgende tekst:

De zaalkerk is opgetrokken in baksteen en gemetseld in halfsteensverband. Dit metselverband geeft een rustig beeld aan de gevel. Het gebouw staat op een rechthoekig grondplan onder een met zwarte pannen gedekt zadeldak. Het kerkcomplex bevat 605 zitplaatsen in de kerkzaal en 150 zitplaatsen in de bijzaal, die haaks op de kerkzaal staat. De kerkzaal heeft een ziende kap, er is geen zoldering aanwezig die de kap aan het oog onttrekt.

Houten scheepsmodellen hebben door de eeuwen heen de functie van kerksieraad gehad. De gewoonte om scheepjes in kerken op te hangen stamt uit de middeleeuwen. De traditie om in Nederlandse kerken scheepjes te plaatsen raakte in de loop van de 18e eeuw in verval en bereikte in de 19e eeuw een dieptepunt omdat kerkscheepjes niet meer passend gevonden werden. Na 1945 nam het aantal schenkingen van nieuwe scheepsmodellen echter weer toe. Hoewel ook op andere plaatsen scheepjes in de kerk aanwezig zijn neemt Urk toch wel een zeer bijzondere positie in. Hier weet men niet beter of in een vissersplaatst is een model van een schip een vast inventarisstuk van de kerk. Ook de Sionkerk bezit twee kerkscheepjes. Rechts van de kansel staat op een steuntje aan de muur het 50 cm grote spantmodel van een botter. Dit model is oorspronkelijk als hangscheepje gebouwd door Jelle Loosman (1916-2005), die timmerman op Urk was en kleinzoon van de maker van het kerkscheepje in de Bethelkerk. De botter is ter gelegenheid van de ingebruikname van het oude kerkgebouw in 1983 geschonken door schipper Jan Bos. Op zijn verzoek werd het registratienummer UK 242 van zijn eigen motorkotter 'Pieter Maarten' op het model aangebracht. Bij het houten scheepsmodel is de bun heel duidelijk zichtbaar. Bron: Scheepsmodellen in de Nederlandse kerken door J.M.G. van der Poel, 1987. Links van de kansel staat, eveneens op een steuntje aan de muur, een scheepsmodel van de UK 244. Deze ca. 65 cm grote botter is ook als spantmodel gebouwd. Onder de waterlijn is het scheepje rood geverfd, daarboven blank gelakt. Aan de mast hangt het bruin getaande visnet te drogen. De strook met rood-wit-blauw geschilderde driehoekjes op het roer wordt prinswerk genoemd, we spreken dan van een geprinst roer. Het kerkscheepje is waarschijnlijk een geschenk ter gelegenheid van de ingebruikname van de nieuwe Sionkerk. 

De orgelgalerij bevindt zich op de zolder van de bijzaal, links naast het liturgisch centrum. Het orgel is oorspronkelijk in 1925 door orgelbouwer Jos H. Vermeulen uit Amsterdam gebouwd voor het Psychiatrisch Ziekenhuis Sancta Maria van de congregatie van Zusters van de Liefde uit Gent, in Noordwijk. Na de sluiting van het ziekenhuis werd het orgel aan de Sionkerk verkocht. Klaas Kaptein uit Urk heeft het Vermeulen-orgel overgeplaatst. In dezelfde tijd had Kaptein ook een orgel geplaatst in de Eben-Haëzerkerk op Urk. Daar paste de Bazuin 16' van het pedaal niet onder het dak. Daarop vond een ruil plaats. De Fagot 16' uit het Van Leeuwen-orgel van de Eben-Hazërkerk werd in het Vermeulen-orgel geplaatst en de Bazuin 16' van het Vermeulen-orgel in het Van Leeuwen-orgel. Het Orgel van Vermeulen is een balustradeorgel, een orgel dat in zijn geheel aan de voorzijde van de orgelzolder staat. De balustrade sluit aan weerszijden tegen de zijkant van de orgelkas aan. De klaviatuur bevindt zich aan de linker zijkant. Het twee-klaviers orgel met vrij pedaal is gebouwd volgens het elektro-pneumatisch systeem. Kijk hier voor foto's en de dispositie.

De naam Sion wordt in de Bijbel bijna 200 maal genoemd. Sion is oorspronkelijk de naam van de zuidoostelijke berg in Jeruzalem, waarop 'de stad van David' was gebouwd. Later werd 'Sion' de naam van de stad Jeruzalem zelf. God heeft Sion uitgekozen om te dienen als Zijn woonplaats (tempel). Sion is de plaats waar God en Zijn volk elkaar ontmoeten en van waaruit het heil van God in volle overvloed naar alle zijden over de aarde verspreid moet worden.