Rehobothkerk
Plaats: Urk
Locatie: Nagel 32
Architect: Van Beijnum Architecten bna
materiaal: baksteen, glas, hout
Jaar: 1997
Beschrijving:
Op 4 mei 1947 scheidde een ogenschijnlijk te verwaarlozen minderheid van de Gereformeerde kerk ter plaatse zich af. Het kwam op Urk tot een Vrijmaking, juist om Gereformeerd te blijven. Aan de Bornholmlaan 2 werd een eenvoudige rechthoekige zaalkerk gebouwd onder zadeldak. Op de nok van het dak stonden twee schoorstenen. In de kopgevel was de toegangsdeur met links en rechts een rond raam. Boven de deur zat een groot rond raam. In het midden van de zijgevel zaten 5 rechthoekige ramen die door glasroeden in 15 vakken verdeeld waren. De kerk kreeg de naam Rehoboth. In het Bijbelboek Genesis staat dat Izaäk, de zoon van Abraham, een waterput aanlegde op de plaats van een bron en noemde die plek Rehoboth, ruimte, uitbreidingen.
Het kerkgebouw werd in 1974 gesloopt en op dezelfde plaats verrees een nieuwe Rehobothkerk die gebouwd werd door aannemer De Vries. Het ontwerp van het kerkgebouw was van architect Jan van der Jagt (1924-2001) uit Arnhem. De kerk had veel weg van het oude kerkgebouw. Het in baksteen opgetrokken gebouw stond op een rechthoekig grondplan onder zadeldak. De zijgevel was door wit geschilderde lisenen geleed. Hiertussen bevonden zich hoge smalle ramen. Op de 1e verdieping was o.a. de kerkeraadskamer gesitueerd. De met de hand vervaardigde trap naar de verdieping was een geschenk van de fa. Hoekman. Het benodigde materiaal voor de kansel was geschonken door architect van der Jagt en aannemer De Vries. In de kerkzaal, die plaats bood aan 300 kerkgangers, hing boven het liturgisch centrum een door Fonteyn & Gaal in 1964 voor de oude kerk gebouwd pijporgel. De orgelbouwers Andries Fonteyn (1914-2010) en Julius Gaal (1902-1971) startte in 1950 in een oud pand aan de Korte Leidsedwarsstraat in Amsterdam een werkplaats. Vooral in de beginperiode waren hun orgels barok van dispositie, maar modern van constructie. Zij bouwden het orgel voor de Rehobothkerk volgens het electro-pneumatische systeem. In 1977 en 1980 is het orgel uitgebreid door de Urkse orgelbouwer Klaas Kapitein. Het orgel heeft twee klavieren, trapsgewijs boven elkaar, die met de hand bespeeld worden terwijl het pedaalklavier met de voeten bespeeld wordt. De manualen hebben een omvang van C-g3 en het pedaal C-f1, wat betekent dat de handklavieren ieder 56 toetsen hebben en het pedaalklavier 30. De kerk had evenals zijn voorganger geen klokkentoren.
De Rehobothkerk groeide uit haar jasje dus werden er plannen gemaakt om het gebouw uit te breiden, In augustus 1994 kreeg de kerkenraad te horen dat het gemeentebestuur geen toestemming verleende voor uitbreiding. Volgens B & W was uitbreiding aan de Bornholmalaan/Topweg stedenbouwkundig ongewenst. Ook zou de uitbreiding voor parkeerproblemen zorgen en waardevermindering van de omliggende huizen. Nieuwbouw was mogelijk in de nieuwe woonwijk Urkerhard. De bouwkosten werden geraamd op 2,5 miljoen gulden. In 1997 werd aan de Nagel 32 door bouwbedrijf L. Post uit Urk, een nieuwe grote moderne kerk gebouwd naar ontwerp van architect W.M. van Beijnum uit Amerongen. Het kerkcomplex, met metalen klokkentoren, bestaat uit verschillende bouwvolumes onder lessenaarsdak en plat dak. De gevels zijn gemetseld in wildverband. Het hoogste bouwvolume is de kerkzaal.
Op de eikenhouten kansel zien we verschillende christelijke symbolen. In het midden is het Christusmonogram, ook wel Labarum genoemd, te zien. ☧ is de afkorting voor Christus, gevormd uit de eerste twee letters van dit woord in het Grieks (Χριστός) te weten de X (Chi) en de P (Rho). Aan weerszijden zien we respectievelijk de alpha (Α) en omega (Ω), de eerste en laatste letter van het Griekse alfabet. Met dit 'begin' en 'einde' wordt de eeuwigheid van God aangeduid. Voor de kansel staat een kleurig doopvont. De driehoekige bekervorm verwijst naar de avondmaalsbeker en de driehoek naar de drie-eenheid van onze God, Vader Zoon en Heilige Geest.
Het Fonteijn & Gaal orgel is in 1997 overgebracht van het oude kerkgebouw aan de Bornholmlaan naar de nieuwe Rehobothkerk in het Urkerhard. Bij deze gelegenheid heeft Klaas Kaptein het instrument uitgebreid en gewijzigd. Er werd een nieuwe orgelkas gemaakt die geïntegreerd is in het orgelbalkon tegenover het liturgisch centrum. In het front gebruikte Kaptein orgelpijpen die uit een ander voormalig orgel afkomstig waren. De pijpen werden verlengd. Voorst zijn er nieuwe houten klavieren geplaatst. De klaviatuur van het balustradeorgel bevindt zich aan de linker zijkant van het instrument. In november 2005 is het orgel opnieuw uitgebreid met een digitale Allen stemmenbank, zodat er nu sprake is van een Hybride-orgel, een combinatie van een pijporgel en een electronisch orgel.
Voor het orgel hangt aan een lange stang aan het plafond een spantmodel van een compleet opgetuigde, 70 cm grote, Zuidwal botter met registratienummer UK 3, het schip van de destijds oudste kerkbezoeker Hendrik Wakker. Het spantmodel is omstreeks 1947 gebouwd en geschonken door Gerrit Ekkelenkamp (1872-1966), die visser en later scheepstimmerman was. De botter was rond 1900 het meest gebruikte vissersschip op de Zuiderzee. Kenmerkend voor een botter die van de Westwal visten, zijn de hoge kop met gekromde steven en een laag en smal toelopend, geveegd achterschip. De Zuidwal botter daarentegen heeft een veel hogere kop en vergeleken met de Westwal botter een smalle kont. Het model van de botter is vanuit de oude Rehobothkerk meeverhuisd naar het nieuwe kerkgebouw aan de Nagel. Ook in de Jeruzalemkerk hangt een model van de UK 3. In 1969 was Hendrik Wakker met een groep lidmaten van de Rehobothkerk overgegaan naar de Jeruzalemkerk en was toentertijd ook daar het oudste lid van de kerk. Bron: Scheepsmodellen in de Nederlandse kerken door J.M.G. van der Poel, 1987.
Aan weerszijden van het orgelbalkon zijn 3 kleurige hoge ramen met afbeeldingen die verwijzen naar Pasen en Pinksteren. Op rehoboth.nl geeft de maker Gerrit Pasterkamp een uitgebreide toelichting. Daar wordt ook de symboliek van het doopvont uitgelegd.
De Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerken gaan fuseren. De breuk uit de jaren '60 van de twintigste eeuw van de vrijgemaakte kerken wordt geheeld. 'De Nederlandse Gereformeerde Kerken' heet het nieuwe kerkverband waar alle plaatselijke kerken die bijbelgetrouw gereformeerd willen zijn zich bij mogen aansluiten. De landelijke hereniging op 1 mei 2023 leidt tot een afsplitsing. De Rehobothkerk op Urk gaat niet mee in de voorgenomen fusie van de twee gereformeerde kerken. De nieuwe kerkorde bevat elementen die volgens het bestuur van de Rehobothgemeente in strijd zijn met de Bijbel. De kerk kan zich niet vinden in het standpunt over vrouwen in een kerkfunctie en een voorgenomen reglement. De Rehobothkerk wil niet een nieuw kerkverband starten, maar is op zoek naar een gereformeerde oecumene.