Bouwkunst in Espel
Het stedenbouwkundig plan van Espel werd gemaakt door Marinus Duintjer (1908-1988) uit Amsterdam en werd in 1953 goedgekeurd. De bouw startte in 1956. De dorpskern wordt bepaald door een T-vormige groene brink. Met het oog op de toen heersende woningnood werden aan de noordzijde van de Keggehof zogenaamde Duplexwoningen gebouwd naar een ontwerp van prof. Wieger Bruin (1893-1971). Deze kleine woningen werden gebouwd om kleine gezinnen aan woonruimte te helpen. In de Duplexwoningen woonden twee gezinnen in één woning, ieder met een aparte opgang. Er zaten dan ook twee voordeuren naast elkaar. De Duplexwoningen zijn later samengevoegd tot eengezinswoningen. De schuin toelopende zijbrink, de Bredehof, is bijzonder karakteristiek. Aan de westkant plande Duintjer enigszins gedraaide bouwblokken. De verspringende strokenbouw versterkt de ruimte. De architectuur in Espel wordt bepaald door de Delftse School.
Aan het einde van de taps toelopende ruimte staat het voormalige Protestantse kerkcentrum Una Sancta en aan de noordzijde de tot woonhuis verbouwde voormalige Rooms Katholieke kerk. Aan de zuidzijde was door Duintjer een Gereformeerde kerk gepland die nooit gebouwd is. Vanaf 1960 drong het modernisme definitief tot de kerkbouw van alle zuilen door. Mede onder invloed van liturgische vernieuwingen en de oecumene vonden theologen en architecten een uiterlijk onderscheid tussen kerken van verschillende geloofsrichtingen steeds minder belangrijk.
Scholen
In ieder dorp in de polder waren 3 lagere scholen gepland. Na de opening van de vergadering van de poldercommissie in september 1952 deelde de landdrost dr. ir. Sikke Smeding mee dat de minister zijn goedkeuring gehecht had aan de stichting van openbare lagere scholen in Espel en Luttelgeest. De openbare lagere school in Espel werd gebouwd naar ontwerp van de Zwolse architecten Hendrik (Henk) Mastenbroek (1901-1976) en Johan Hendrik de Herder (1890-1980). In oktober 1957 kwam het schoolgebouw gereed en werd kort daarna in gebruik genomen. De officiële opening vond plaats op 30 juni 1958 in aanwezigheid van vele genodigden en ouders. De heer B. J. Witpeerd, lid van de Dagelijkse Advies Commissie van de NOP, opende de vierklassige school met speel- en werklokaal. In juni 1956 werd door de poldercommissie voor algemene belangen aan de Vereniging tot Stichting en Instandhouding van Scholen met de Bijbel en aan het rooms-katholieke kerkbestuur in Emmeloord medewerking verleend tot het stichten van een l.o.-school in Espel. De permanente schoolgebouwen voor de School met de Bijbel en de rooms-katholieke lagere school zijn in 1957 ontworpen door architect André Christiaan Kammeijer (1916-1961) uit Heerde. Het zijn vierklassige scholen met telkens twee lokalen aan weerszijden van een portaal. In haar jaarverslag 1958 meldde de Vereniging tot Stichting en Instandhouding van Scholen met de Bijbel dat de scholenbouw in de polder beeïndigd was met de bouw van de 12e en 13e school met de Bijbel in respectievelijk Espel en Tollebeek. In 1975 zijn de rooms-katholieke Don Boscoschool en de protestant-christelijke school gefuseerd. De fusieschool kreeg de naam De Ark. Aan het eind van het schooljaar 2000-2001 sloot de openbare basisschool De Kaghe haar deuren.
Klik op de foto om naar de beschrijving te gaan.
object: R.K. kerk Verrijzenis des Heren
architect: Jan Strik
jaar: 1960-1961
object: Una Sancta
architect: Jan Chr. Heese
jaar: 1961-1962
