Bouwkunst in Ens
Ens werd als derde dorp gebouwd. De centrale rug wordt gevormd door de brede groene as van de Baan, met aan de westzijde een café-restaurant, aan de oostzijde PKN de Zaaier, de voormalige Gereformeerde kerk. Aan het einde van de haaks hierop geprojecteerde groene as ligt de Rooms Katholieke kerk. De voormalige Hervormde kerk staat aan de noordzijde van de Baan op een omsloten plein. Aan de Waterkant zijn in 1948 zes houten huizen gebouwd die door de Nederlandse regering als bouwpakket uit Oostenrijk geïmporteerd waren, de zgn. Oostenrijkse woningen. De Directie Wieringermeer ontwierp de drie, in 1949 gebouwde, woon- en winkelpanden aan de Baan 30-36. De eengezinswoningen aan de Baan, Baanhoek, A. van Bockholtstraat en Colijnstraat zijn in 1950-1951 gebouwd naar plannen van architect Jacob Dunnebier (1904-1988) uit Amsterdam. Voorbeelden van door de bouwkundige afdeling van de Directie Wieringermeer ontworpen huizen staan aan de Schoolstraat (1951) en de G.J. Gillotstraat. Dit veel gebouwde type woning was bedoeld als huisvesting voor landarbeiders binnen de dorpskernen. De woningen zijn vrij ondiep en hebben een kleine voortuin en een diep achtererf. Door de strikte afwisseling van grote en kleine vensters wordt de gevel van het woonblok ritmisch geleed. In Ens is de Delftse School architectuur beeldbepalend.
Scholen
In alle dorpen in de Noordoostpolder werden 3 kerken en 3 scholen gebouwd, een openbare, protestant-christelijke en een rooms-katholieke. Met ingang van 15 april 1943 werd in Ens een openbare school voor gewoon lager onderwijs (glo) gesticht. De kinderen kregen les in een lokaal van kamp Ens. Het permanente schoolgebouw van de openbare lagere school werd in 1948 gebouwd, in 1950 gevolgd door de zesklassige 'School met den Bijbel'. Op 8 september 1953 werd aan de A. van Bockholtstraat de vijfklassige rooms-katholieke lagere school officieel ingezegend door pastoor Oomens. Tot die tijd kregen de kinderen les in één van de lokalen van het voormalige werkkamp Ens. De drie scholen zijn naar een ontwerp van de bouwkundige afdeling van de Directie Wieringermeer gebouwd als gangschool, één van de bekendste schooltypen. Alle lokalen zitten met hoge ramen aan een lange gang. Midden tussen de lokalen bevindt zich de kamer van het schoolhoofd en een werkkast met een trap naar de zolder. De schoolgebouwen staan op een langgerekt rechthoekig grondplan. De muren zijn opgetrokken van geelbonte baksteen en gemetseld in
klezoorverband met staande tand. De eenlaagse gebouwen staan onder een met pannen gedekt
zadeldak. De rooms-katholieke lagere school werd in 1958 uitgebouwd tot een H-vormige school. Eind jaren 1970 moesten de kleuter- en lagere scholen samen basisscholen worden. De openbare basisschool werd in 1979 ingrijpend gerenoveerd. Ook de School met de Bijbel, die na de fusie in 1985 met de kleuterschool de naam Het Lichtschip kreeg, werd uitgebreid.
Klik op de foto voor de beschrijving.

object: Balgstuw Ramspol
architect: Moshé Zwart, Rein Jansma
jaar: 2002

object: Gereformeerde Kerk
architect: H. Eldering
jaar: 1954-1955

object: Kerkplein en Herv. Kerk
architect: Dir. Wieringermeer, Nielsen, Spruit
jaar: 1951-1953

object: O.L. Vrouwe van Altijddurende Bijstand
architect: H. en A Thunnissen, A. Kranendonk
jaar: 1955/1956

object: Ramspolbrug
architect: Edwin Megens
jaar: 2012