Yunus Emre Moskee

Plaats: Emmeloord

Locatie: Harmen Visserplein 3a

Architect: H. Geels

materiaal: diverse materialen

Jaar: 1968 / 2013

Beschrijving:

De Turkse gemeenschap in Noordoostpolder was in het verleden voor moskeebezoek aangewezen op Lelystad of Kampen. Na jarenlang overleg startte de Turkse Stichting in 2010 een moskee in een industrieloods aan de Gildenweg op bedrijventerrein Nagelerweg, maar de wens was toch een plekje in het centrum van Emmeloord. In januari 2012 kocht de Stichting een vleugel van het, in 1968 naar ontwerp van architect H. Geels uit Arnhem gebouwde politiebureau. De 250 m² grote ruimte werd door de Turkse gemeenschap verbouwd tot multifunctioneel centrum. Naast de gebedsruimte zijn er ook allerlei sociaal-culturele functies ondergebracht. Op de begane grond zijn zalen voor educatieve en culturele activiteiten en de gebedsruimte is op de bovenverdieping die voorheen door de politie gebruikt werd als cellencomplex. De vleugel, die bestaat uit twee bouwlagen onder plat dak, heeft een kruisvormige plattegrond en is met een korte zijde tegen het politiebureau aangebouwd. Op de begane grond bevinden zich in de oksels van het gebouw driehoekige bouwvolumes onder flauw hellend, overstekend dak, waardoor deze bouwlaag een achthoekige plattegrond heeft. Door de toepassing van crèmekleurige panelen onderscheidt het gebouw zich van het politiebureau dat is opgetrokken in baksteen. 

Bij het bidden richten de moslims het hoofd in de richting van de Ka'aba, het centrale heiligdom van de islam dat in de grote moskee Al-Masjid al-Haram in Mekka staat. In de naar het Harmen Visserplein gerichte hoek van de gebedsruimte bevindt zich de gebedsnis, de mihrāb. De islamitische voorschriften bepalen dat de mihrāb de qibla, de gebedsrichting, aangeeft. De gebedsruimte is rechthoekig van vorm, de gebedsnis heeft een halve cilindervorm. De imam staat in de gebedsruimte met zijn neus in de qibla-richting, voor de mihrāb om het gebed voor te leiden. Door de ronde vorm van de gebedsnis versterkt zijn geluid en weerkaatst het terug de ruimte in zodat iedereen synchroon bidt. Rechts van de mihrāb bevindt zich de minbar, een soort preekstoel van waar de imam een aantal zegeningen en de preek tijdens het gezamenlijke vrijdaggebed uitspreekt. Tijdens de dienst nemen de moslims in rijen achter elkaar plaats in de gebedsruimte, waar geen zitbanken zijn. Op de grond ligt een tapijt waarop de gelovigen neerknielen met hun hoofd in de richting van Mekka. De betekenis van het Arabische woord voor moskee, masdjid vaak ook gespeld als masjid, is ‘plaats van nederwerping’. Traditioneel bidden mannen en vrouwen gescheiden van elkaar. 

De Yunus Emre Camii, zoals de moskee heet, werd op 6 april 2013 officieel geopend. Burgemeester Auke van der Werff was één van de personen die het lint mochten doorknippen. De moskee is vernoemd naar Yunus Emre een van de belangrijkste mystieke soefi-dichters van Turkije, die leefde van 1240 tot 1321. Hij is een prominent figuur binnen het Alevitisme en Bektashisme en had grote invloed op de Turkse literatuur. Yunus Emre was een van de eersten die in zijn volkstaal het Turks schreef, iets wat in die tijd niet gebruikelijk was. Tot dantoe schreef men in het Perzisch of Arabisch. Door in de eigen taal te dichten werd Yunus Emre dichter van het volk. Zijn gedichten gaan over hemelse liefde en het menselijk lot.