dorp B

dorp B
dorp B dorp B dorp B dorp B

Plaats: Marknesse

Locatie: Oude weg 21

Maker: Directie Wieringermeer

materiaal: baksteen

Jaar: 1944


Beschrijving:

Toen de Noordoostpolder op 9 september 1942 droogviel haalde de Directie Wieringermeer duizenden arbeiders naar de polder voor het graven van sloten, ploegen, zaaien, wieden, oogsten en dorsen. De Directie Wieringermeer afd. Noordoostpolderwerken liet voor de tijdelijke huisvesting van de polderwerkers in de polder barakkenkampen bouwen. Al snel kwamen mannen uit heel Nederland werken in de Noordoostpolder (NOP). Door te helpen met het ontginnen van de polder kon je als man voorkomen dat je naar Duitsland werd afgevoerd. De Duitsers gaven hen toestemming om hier te werken, omdat ze de landbouwgrond in de NOP wilden gebruiken om graan voor Duitsland op te verbouwen. Naast de officiële arbeiders kwamen er ook veel onderduikers naar de polder. De NOP werd dan ook al snel Nederlands Onderduikers Paradijs genoemd.

Op 24 augustus 1942 betrokken de eerste pioniers het eerste arbeiderskamp in “dorp B”. Op 31 augustus 1942 stond in het Nieuwsblad van Friesland: "Blokzijl: Het werkkamp in dorp B is geopend. Tot kok-kampbeheerder werd benoemd de heer G. Lokken, voordien als zoodanig werkzaam in het werkkamp te Blokzijl". Het kamp bestond uit een aantal grote houten barakken met slaapzalen, een verblijf voor de kampbaas en zijn gezin, een kantine en keukens. Enige honderden boerenzoons van het oude land die daar geen kans hadden eens zelfstandig te worden, meldden zich voor het ontginningswerk aan, in de hoop dat ze als beloning voor hun inzet later tot de nieuwe boeren van de Noordoostpolder zouden gaan behoren. In 1943 wordt 'dorp B', zoals de planologen het aanduiden, omgedoopt in Marknesse vernoemd naar Marcnesse of Maronesse, een dorp dat in de middeleeuwen tussen Urk en Schokland heeft gelegen. Kamp Marknesse I, zoals het later genoemd werd, is op 23 maart 1952 gesloten.

Bron: N.O.P. Nostalgia

Kamp Marknesse II opende op 5 oktober 1943, sloot op 10 september 1944, werd op 10 maart 1945 heropend en was in gebruik tot 11 oktober 1959. Nadat de kampen waren geopend werd Marknesse het Pionierscentrum van de Noordoostpolder. Van hieruit werden alle ander kampen in de polder bevoorraad. Ook het kampcontrolekantoor waar de administratie van alle kampbewoners in de Noordoostpolder werd bijgehouden werd in Marknesse gevestigd.

Aan de Oude weg 21 staat barak W35 die gediend heeft als huisvesting voor arbeiders die aan de ontginning van de Noordoostpolder meewerkte. Het is de enige overgebleven barak van 5 bakstenen barakken die in kamp Marknesse II gestaan hebben. De op een rechthoekig grondplan gebouwde bakstenen woonbarak voor manschappen telt één laag en staat onder een met rode pannen gedekt zadeldak. De barak was oorspronkelijk verdeeld in een ruimte met gemeenschappelijke voorzieningen en wooneenheden, die bestonden uit een voorkamer en een slaapzaal voor 12 personen, Tegenwoordig is Sociaal Cultureel Centrum de Marke in het gebouw gevestigd. De voormalige barak heeft grote cultuur historische waarde als relict uit de pionierstijd van de Noordoostpolder en als laatste tastbare herinnering aan het barakkenkamp Marknesse. Daarom is de barak op de rijksmonumentenlijst geplaatst. Klik hier voor de beschrijving. 

De Kampweg en de G. Lokkenstraat houden de herinnering aan Kamp Marknesse II levendig. Gerard J. Lokken is 15 maart 1895 geboren. In 1920 trad hij in rijksdienst en werd in 1923 kampbeheerder in Wieringermeer. In augustus 1941 werd hem het beheer opgedragen van het eerste kamp dat bestemd was voor de huisvesting van arbeiders in de Noordoostpolder en dat in Blokzijl geplaatst was. Zijn post in Marknesse betrok hij in 1942. Toen werkkamp Marknesse II op 11 oktober 1959 werd opgeheven ging kampbeheerder Lokken met pensioen. Hij ging met zijn vrouw aan de Lange Voor wonen. Gerard L. Lokken heeft voor het verenigingsleven in Marknesse veel betekend. Bij veel vereniging in het dorp heeft hij een bestuursfunctie gehad. In Marknesse herinneren ook verschillende objecten aan de ontginningstijd. Aan de Breestraat staat het beeld de Pionier. Aan de Emmeloordseweg vinden we het monument 'Polder en drooglegging' en aan Oosteinde staat een Kiepkar.