Vluchtelingen

Plaats: Dronten

Locatie: Gangboord

Kunstenaar: Nel van Lith

Materiaal: basaltlava

Jaar: 2018

Beschrijving:

In 2016 verhuisde Nel van Lith van Biddinghuizen naar Drenthe. Omdat ze daar minder ruimte had besloot ze een aantal van haar kunstwerken te verkopen. De beelhouwster bood de gemeente Dronten de sculptuur 'Vluchtelingen’, die ze al jaren geleden gemaakt had, te koop aan voor € 6500,-. In de collegevergadering van 8 november 2016 werd besloten om tot aankoop over te gaan.

Het beeld is en taille directe gehouwen uit basaltlava, een uitvloeiingsgesteente dat zwart van kleur is en open, schuimvormig van structuur. Omdat je bij het 2600 kg zware en 1,70 m hoge kunstwerk niet gelijk kunt zien wat het voorstelt noemen we het abstract. Maar door de titel die Van Lith aan het kunstwerk heeft gegeven kennen we de betekenis. Volgens Nel van Lith is het beeld een eerbetoon aan vluchtelingen en de hulpverleners die vluchtelingen opvangen. 'Vluchtelingen' werd in het Heuvelpark achter de Ludgeruskerk geplaatst waar het kunstwerk op 26 juli 2018 door wethouder Ton van Amerongen werd onthuld. De aankoop van de sculptuur, het transport en het plaatsen heeft de gemeente in totaal € 9000,- gekost. Deze kosten zijn betaald uit de stelpost onvoorziene uitgaven.

Met de plaatsing van 'Vluchtelingen' heeft iedere woonkern nu een beeld van Nel van Lith. In Swifterbant staat 'De Tweeling' en in Biddinghuizen 'Beeldhouwer'.

Kunstenaar

Petronella Huberta (Nel) van Lith werd op 22 november 1932 in Blaricum geboren. Haar moeder, Nel Kluitman, tekende en schilderde. Haar vader was de beeldhouwer Hubert van Lith. Toen Nel 3 jaar oud was scheidden haar ouders en haar moeder verbood haar contact met haar vader. Op 14-jarige leeftijd nam haar moeder haar voor het eerst mee naar het atelier van haar vader in Amsterdam. De sfeer daar, de schimmellucht van natte lappen, de half verkruimelde kleibeelden, een aardse geur van paddestoelen en mos maakte het voor haar duidelijk dat zij ook in zo'n atelier wilde gaan wonen. De keus voor een beeldhouwopleiding werd door haar moeder echter niet met gejuich ontvangen. Toch zet ze door. In 1950 volgde zij gedurende een jaar een opleiding aan de Kunstnijverheidsschool Quellinus Amsterdam. Van 1951 - 1956 werd zij aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam opgeleid door Piet Esser een echte boetseerder. Toen zij tijdens haar opleiding op de academie in het atelier van beeldhouwer Jan Meefout zag hoe hij bezig was met beiteltjes, slijpen en schuren stond haar besluit helemaal vast. Nel van Lith ontving in 1967 een beurs van het Ministerie van C.R.M. voor een studiereis naar Egypte en in 1981 kreeg zij de Gouden medaille van Arti uitgereikt, een eerbetoon van de leden van de Amsterdamse kunstenaarsvereniging 'Arti et Amicitiae' aan een eigentijdse collega.

Nel van Lith trouwde met de beeldhouwer Adam Jansma met wie ze vier kinderen kreeg. Ze woonden in de Swammerdamstraat in Amsterdam-Oost. Onder de woning was een souterrain annex atelier. Op 10 november 1965 kwam Jansma op 36-jarige leeftijd om het leven door een verkeersongeval. In de jaren zeventig betrok Van Lith een boerderij aan het Gein bij Abcoude. Zij combineerde het moederschap met het beeldhouwen en werkte vaak ’s nachts, waardoor ze snel leerde werken. Tot 1995 woonde en werkte Nel van Lith in Abcoude, waar zij beeldhouwles gegeven heeft aan de toenmalige kroonprinses Beatrix. Vandaar verhuisde de beeldhouwster naar Biddinghuizen. Sinds eind 2016 noemt zij Drenthe haar woonplaats. Nel van Lith behoort tot de belangrijkste Nederlandse na-oorlogse beeldhouwers. Zij heeft een breed en veelzijdig oeuvre, waarin zij zich zowel op het gebied van de abstractie als dat van het realisme begeeft. Zij werkt zowel in steen als in brons. Dat hakken in ruwe steen doet zij graag, maar met evenveel plezier boetseert zij portretten die uiteindelijk in brons worden gegoten. In de abstracte beelden past de kunstenares een eenvoudige, maar zeer uitgebalanceerde, haast organische vormentaal toe. De realistische werken omvatten ondermeer treffende portretbustes. De kunstenares maakt haar beelden niet om in een gebouw tentoon te stellen. Zij wil dat haar beelden ergens in de vrije ruimte een eigen leven gaan leiden. 

Na de troonsbestijging van Koningin Beatrix kreeg Nel van Lith in 1981 van de Rijksvoorlichtingsdienst de opdracht één van de officiële statieportretten van de Koningin te maken. Hare Majesteit poseerde zo'n 40 uur in haar atelier in Paleis Huis ten Bosch voor Van Lith. Van de portretbuste, die 42x38 cm groot is, werden ongeveer 40 exemplaren in brons gegoten die in 1982 bij overheidsinstellingen in heel Nederland geplaatst zijn. In het stadhuis van Amsterdam en van Almere stond o.a. één van deze portretten. De opdracht voor het portret van Beatrix heeft volgens Van Lith wat betreft de kansen voor haar werk eigenlijk niet zo goed uitgepakt. Nel van Lith is in hart en nieren een stenen beeldhouwer zoals zij dat zelf zegt. Maar na de opdracht voor de portretbuste heeft zij nooit meer een opdracht voor stenen beelden gekregen, alleen opdrachten voor bronzen portretten en dat heeft haar hogelijk dwars gezeten.

In Emmeloord zijn de kunstwerken 'Kop' en 'Oogst' te vinden, in Biddinghuizen staat het bronzen beeld 'De beeldhouwer' en in Swifterbant 'de Tweeling'. In november 2016 heeft de gemeente Dronten een derde kunstwerk aangekocht dat de titel 'Vluchtelingen' draagt. In Venlo vind je 'Levensbeeld' dat in 1977 geplaatst is. In Bergen NH staat het beeld 'Plastiek' (1983). In Amsterdam staat aan de Amstelveenseweg en in Slotervaart in het Eendrachtspark een kunstwerk van Van Lith.