Zwaaikom Polenweg

Plaats: Rutten

Locatie: Polenweg

Maker: Dienst der Zuiderzeewerken

materiaal:

Jaar: 1940

Beschrijving:

In het bewoningsplan uit 1938 zien we in het centrum van de polder dorp A. Daarnaast waren nog vijf regelmatig om de hoofdplaats verdeelde kleinere dorpen ontworpen die voorlopig met B t/m F werden aangeduid. Een jaar later, in maart 1939, werd het verkavelingsplan voor de polder vastgesteld waarin drie stervormige op Urk, Lemmer en de Voorst gerichte hoofdkanalen duidelijk de aandacht trokken. De namen van de dorpen werden in 1944 bekend gemaakt, dorp F zou Rutten genoemd worden.

De grondslagen voor de Noordoostpolder zoals die er nu is, zijn al onder de zeespiegel gelegd. Vaarten, zijvaarten en tochten werden reeds gegraven voordat het laatste gat in de ringdijk in december 1940 gesloten werd. Het watersysteem in de Noordoostpolder was niet alleen bedoeld om water te transporteren, maar ook voor het vervoer van goederen. Daarom was ieder dorp aan een vaart gelegen waar een loswal gerealiseerd werd. Om de schepen de gelegenheid te geven om te keren werden plaatselijk verbredingen in de smalle dorpsvaarten aangelegd dichtbij de loswallen, de zogenaamde zwaaikommen. Het dorp Rutten was aan het eind van de Ruttense Vaart gepland, ter plaatse van het gelijknamige werkkamp aan de Hoekweg, de latere Polenweg. Daarom was de Ruttense Vaart, die eindigde in een zwaaikom, al voor de drooglegging tot daar gegraven.

De huidige ligging van Rutten is echter niet de oorspronkelijk bedoelde locatie. In 1946 werd bekend gemaakt dat rondom de centrumplaats Emmeloord een ring van 10 dorpen zou komen. Omdat in dit plan besloten was om er nog een paar dorpen bij te maken zijn Bant en Creil ertussen gevoegd en werd Rutten een kilometer of drie naar het noorden geschoven. Het dorp ligt nu aan de bocht in de Ruttense Vaart. Rutten ligt, in tegenstelling tot de overige dorpen, niet direct aan de dorpenring maar aan een noordelijke lus ervan. In 1950 kwam bij het dorp Rutten een loswal gereed. De vergunning voor het bouwen van een weegbrug werd in de eerste helft van 1951 verleend aan de Friesch-Groningsche Coöp. Suikerfabriek te Groningen

De zwaaikom Polenweg is als karakteristiek landschapselement nog steeds aanwezig en verteld het verhaal van de veranderende inzichten van de planologen.