Gedenksteen Cornelia
Plaats: Urk
Locatie: Wijk 5-106
Maker: onbekend
materiaal: natuursteen
Jaar: 1877
Beschrijving:
Op wijk 5-106 bevindt zich een pand uit 1877. De gevelsteen geeft informatie over de geschiedenis van het pand en de vroegere bewoners.
Willem Albertsz Romkes was visserman en voer met zijn botter UK 27 op zee toen het noodlot toesloeg. Aangekomen bij de visgronden werd besloten het net uit te zetten. Bij het vieren van de touwen die met de viskuil verbonden waren, stond Willem Romkes plotseling in een kink van het touw. De botter had een behoorlijke vaart, zodat bij het gespannen komen van de vislijn, Willems been onder de knie werd afgeknepen. Na een dag zeilen bereikte ze de haven van Amsterdam en Willem werd overgebracht naar het ziekenhuis. Zijn onderbeen was niet meer te redden.
Op een dag kwam een welgestelde dame in het ziekenhuis. Zij bezocht mensen die hulp nodig hadden. Cornelia, zoals de dame heette, bleef bij Willems bed staan en vroeg wat hem scheelde. Willem vertelde haar over het ongeluk en de zorgen om de toekomst. Cornelia vroeg wat hij nog zou kunnen met één been. Willem antwoordde: "Misschien zou ik een winkeltje kunnen beginnen". Toen Willem na verloop van tijd naar huis mocht kwam Cornelia naar Urk. Zij gaf hem een bedrag aan geld om spullen te kopen die hij kon venten. Met zijn houten been ging Willem van huis tot huis. Hij hield het enkele maanden vol, zijn been deed echter te veel pijn. Willem schreef Cornelia een brief waarin hij haar vroeg hem te helpen om een winkel te laten bouwen. Destijds waren er tientallen familiewinkeltjes op Urk. Het stichten van een winkeltje ging toen nogal eenvoudig, een vestigingsvergunning was niet nodig. Cornelia gaf hem geld, een gedeelte geschonken en een gedeelte als lening. Willem kon een aannemer opdracht geven tot de bouw. Een gedenksteen met het volgende gedicht werd in de voorgevel geplaatst:
Wie de beginletters van dit gedicht van boven naar beneden leest ziet de naam 'CORNELIA'. In dankbare herinnering aan deze nobele vrouw. Een gedicht waarvan de beginletter van elke regel een naam van een persoon vormen noemen we een naamdicht of acrostichon. Het woord acrostichon is ontleend aan het Griekse akrostikhís wat gemarkeerde regel betekent. Acrostichon is gevormd uit de Griekse woorden ákros ‘uiterst, hoogst, uitstekend’ en stíkhos ‘rij, vers’, in een samenstellingen ook -stikhon.
Bron: Urker Volksleven 30e jaargang nr.1