Windwijzer Maranathakerk

Plaats: Urk

Locatie: Pyramideweg 66

Maker: Smederij J. Martens

materiaal: smeedijzer, koper en bladgoud

Jaar: ca. 2010

Beschrijving:

De Maranathakerk is de eerste kerk die in opdracht van de Christelijk Gereformeerde Kerk op Urk gebouwd werd en dateert uit 1976. De kerk is een ontwerp van buro E. Smits uit Dokkum. Midden op het kerkgebouw stond een vierkante open klokkenstoel, die later omkleed werd door een houten dakruiter. In de begin jaren 2010 kreeg de Maranathakerk een nieuwe metalen dakruiter met torenspits. De spits wordt bekroond met een bol met daarop een 'staf' waaraan een naar het noorden wijzende vaste pijl bevestigd is. Bovenop de 'staf' staat een windhaan. De haan is geleverd door Daelmans Klokken & Uurwerken uit Lierop en ontworpen en gemaakt door Smederij J. Martens uit Mierloo.

De haan op de dakruiter verwijst naar de geschiedenis van Petrus, die Jezus na zijn gevangenname volgens de evangeliën drie keer verraadde voor de haan kraaide. Jezus had zijn leerling dit eerder al aangekondigd en precies toen Petrus voor de derde keer ontkende dat hij Jezus kende, kraaide de haan. De haan wekt de mensen met zijn gekraai en verkondigt het einde van de nacht en het begin van de nieuwe dag. Op vergelijkbare symbolische wijze overwon Christus de zonde en de dood en wekt Hij de mensen op richting het christelijk geloof en het eeuwige leven.

De koperen haan op de Maranathakerk is verguld. Goud is een duurzaam materiaal. Vroeger werd een goudlaag meestal aangebracht door op de windhaan goudamalgaan aan te brengen, een oplossing van fijn goudpoeder in kwik. Door de windwijzer te verhitten verdampte men het kwik en bleef het goud in een dunne laag achter. Voor de uitvoerende was het allesbehalve gezond. Tegenwoordig wordt een haan met velletjes bladgoud verguld. Door de buigzaamheid en flexibiliteit van goud is het mogelijk om één gram goud te walsen totdat er een vel bladgoud van een vierkante meter ontstaat. Deze zeer dunne velletjes worden verkocht in boekjes van 24 vel en hebben een grootte van 8 x 8 cm. Het vergulden moet heel precies gebeuren en gaat als volgt: De windvaan wordt eerst goed schoon en geheel vetvrij gemaakt, waarna hij twee-, liefst driemaal behandeld wordt met loodmenie in olie. Als dit droog is, wordt de vaan overgeschilderd met verguldverf, en als deze laag droog is wordt pas met vergulden begonnen. De velletjes bladgoud worden voorzichtig op de windvaan gelegd en met propjes watten aangedrukt. Bron: oudleiden.nl

De windhaan is identiek aan de haan op de Immanuëlkerk (2009) die ontworpen is door architect W.M. van Beijnum.