Windwijzer Gemaal Vissering

Plaats: Urk

Locatie: Domineesweg 33F

Maker: Dirk Roosenburg

materiaal: (smeed)ijzer

Jaar: > 1950

Beschrijving:

Gemaal Vissering is in opdracht van Rijkswaterstaat ontworpen door Dirk Roosenburg. Op 2 november 1942 werd het poldergemaal in werking gesteld. Door brand en de oorlogsperikelen heeft het gemaal nooit een rol bij de droogmaling gespeeld, maar is uiteraard wel van belang voor de huidige waterbeheersing in de Noordoostpolder. 

De nok van gemaal Vissering is bekroond met een smeedijzeren windvaan, voorstellend twee achter elkaar aan buitelende snoekbaarzen die zich van al dat droogleggen niets aantrekken. Snoekbaars is een exoot, wat niets anders wil zeggen dan dat hij oorspronkelijk niet in Nederland thuis hoort. De vis komt van oorsprong uit Oost- en Midden-Europa en is sinds het einde van de 19e eeuw in Nederland uitgezet voor de visvangst. Nadat de Afsluitdijk in 1932 gesloten was en het water in de afgesloten zee zoet geworden was, werd er door de regering snoekbaars uitgezet. De snoekbaars is een zoetwatervis die behoort tot de familie van de baarsachtigen. Het is een slanke roofvis met een lange spitse snuit. De vis kan tot 120 cm lang worden, maar wordt in het IJsselmeer meestal niet groter dan 80 cm. Sinds de Noordoostpolder op 9 september 1942 droogviel, is de snoekbaars ook in de kanalen en vaarten van de polder te vinden.

De windwijzer is ontworpen door de architect van de drie gemalen in de Noordoostpolder, Dirk Roosenburg. In het boek Dirk Roosenburg 1887-1962 staat op blz 102: "De inrichting van de gemalen werd verzorgd door de meubelfabriek Gispen in overleg met Roosenburg, terwijl de laatste ook details verzorgde als windwijzers en de naamborden van de gemalen". Alles wijst erop dat de windwijzers tussen 1950 en begin jaren 1960 op de gemalen Buma, Smeenge en Vissering zijn geplaatst. Foto's van vlak na de ingebruikname van de gemalen laten zien dat er destijds nog geen windwijzers op de daken stonden. De windwijzers op gemaal Smeenge en gemaal Buma waren in de loop der jaren helemaal doorgeroest. Omdat ze daarom een gevaar vormden zijn ze door het waterschap weggehaald. De windwijzer van gemaal Vissering is tussen 2000 en 2010 opnieuw geschilderd en voorzien van nieuwe lagers weer teruggeplaatst op de nok van het dak. Bron: Bianca Colard, communicatieadviseur Waterschap Zuiderzeeland.