Sporters

Sporters
Sporters

Plaats: Nagele

Locatie:

Kunstenaar: Teun van der Veen

Materiaal: sgrafifto

Jaar: 1966


Beschrijving:

Nagele wordt gekenmerkt door een grote centrale groene ruimte waaraan de kerken, scholen en een wijk- en sportcentrum gesitueerd zijn. De architecten Willem Wissing (1920 - 2008) en Enrico Hartsuyker (1925 - 2013) ontwierpen in 1956 een sportgebouw dat midden in de open groene ruimte zou worden gebouwd. De officiële opening van het wijksportgebouw vond plaats op 17 december 1966. De sporthal bestond uit een hoge zaal met hooglichten en een laagbouw met een bergruimte voor de sporttoestellen en kleedruimten met wasgelegenheid. De laagbouw had karakteristieke betonnen traveeën met raampartijen. De raampartijen waren door stijlen in negen vlakken verdeeld, waarvan de onderste rij drie gekleurde panelen had. Op de gevel, naast de ingang tot de laagbouw, hing een reliëf van twee sporters. Het kunstwerk was in het kader van de  percentageregeling beeldende kunst door de gemeente Noordoostpolder aangeschaft voor ƒ 2200,-. Het figuratieve kunstwerk was uitgevoerd in de kleuren rood, blauw en wit. De kunstenaar had gekozen voor een driehoekscompositie. De dynamische compositie, met het aandachtspunt bovenin, was bewegelijk en speels. Op een rode achtergrond was een blauw kruis met vier armen van gelijke lengte te zien. Voor het kruis waren twee sporters in het wit afgebeeld, een man en een vrouw, die beide opspringen naar een bal. 
 
Volgens een in 1981 in opdracht van de gemeente Noordoostpolder gemaakte inventarisatie van de beeldende kunst in de Noordoostpolder is het kunstwerk van de hand van architect Willem Geitenbeek. 'De Noordoostpolder' van 16 december 1966 vermeld echter dat het fraaie sgraffito gemaakt is door de Zwolse kunstenaar Teun van der Veen. 
 
In maart 2010 besloot het college van burgemeester en wethouders om de locatie van het wijk- en sportgebouw aan te wijzen voor een nieuw multifunctioneel centrum (MFC) en sportfunctie. Het gebouw van het wijk- en sportcentrum werd in december gesloopt. Inwoonster Marianne van Maanen nam het initiatief om de grafische voorstelling van de twee sportende figuren te behouden. Het kunstwerk heeft geen grote artistieke waarde, maar is volgens de initiatiefnemer vooral een mooi symbool dat het tijdbeeld van de bouw van het dorp kenmerkt. Bij het Prins Bernhard Cultuurfonds vroeg zij een subsidie aan voor de herbestemming van het kunstwerk. Het fonds heeft een bedrag van € 2.500,- toegezegd. Omdat het kunstwerk in de muur zat moest het uitgezaagd worden. Het karwei is op 4 december 2010 uitgevoerd door bouwbedrijf Meijer uit Nagele en de kosten zijn door de gemeente betaald. Het kunstwerk is aan Dorpsbelang Nagele overgedragen en opgeslagen. Over eventuele herbestemming van het kunstwerk is geen duidelijkheid.

In 'Uitvoeringslab Nagele, Een toekomst voor (wand)kunst in Nagele (2013)' staat: "Anjo Geluk van Museum Nagele vertelde echter dat het kunstwerk nog steeds bij Van Maanen thuis ligt opgeslagen en dat er geen concrete plannen zijn voor herbestemming. Ook blijkt uit de notulen van de jaarvergadering van de Vereniging Dorpsbelang Nagele 21 maart 2013 dat de vereniging een oproep doet voor ideeën. De gemeente Noordoostpolder heeft aangegeven dat het reliëf ergens in een landbouwschuur staat is en in tweeën is gebroken. Daarnaast gaf de gemeente aan dat de vraag is gesteld aan het dorp wat ermee moet gebeuren en hoe dat ondersteund kan worden. Hoe het ook zij, het is tot op heden onduidelijk wat met het kunstwerk gaat gebeuren en het is mogelijk onherstelbaar beschadigd. Het vinden van een juiste plaats is daarnaast lastig, mogelijk is dit na de herstructurering van het groen beter te overzien."

Bron foto: Omroep Flevoland
 
Kunstenaar
 

Teunis (Teun) van der Veen werd op 15 november 1902 geboren in Zwolle. Hij volgde aan de Ambachtsschool in Zwolle de schildersopleiding. In 1919 behaalde hij de Lo-akte tekenen. Hij ging naar Amsterdam en deed pogingen in het artistieke milieu terecht te komen. Toen dat niet lukte keerde hij na een jaar terug naar Zwolle. Teun van der Veen was actief als illustrator, (wand)schilder, tekenaar, beeldhouwer en monumentaal kunstenaar. Van der Veen manifesteerde zich niet alleen als schilder met een sterke voorkeur voor de impressionistische toets, maar ook als een tekenaar en illustrator die met een paar rake lijnen vlijmscherp een karikatuur of personage kon neerzetten. Jaren maakte hij tekeningen bij journalistieke verslagen voor de Zwolse Courant, toen Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant, zoals de tekening van de leeuwen in Emmeloord in 1949.

Zijn leven lang bleef Van der Veen de kunstenaar die ambachtelijke vaardigheid verbond met een levendige kijk op de werkelijkheid. Om een inkomen te verwerven werkte van der Veen 30 jaar als tekendocent voornamelijk aan de MTS. In de tweede helft van de twintigste eeuw ontpopte hij zich steeds nadrukkelijker als de kroniekschrijver bij uitstek van Zwolle en het Zwolse stadleven. Teun van der Veen overleed op 31 oktober 1991 in Zwolle, op 88-jarige leeftijd.