Exposure
Plaats: Lelystad
Locatie: Strekdam Houtribsluizen
Kunstenaar: Antony Gormley
Materiaal: staal
Jaar: 2010
Beschrijving:
Op de strekdam bij de Houtribsluizen in Lelystad, op de grens van water en nieuw land is in de zomer van 2010 het zesde landschapskunstwerk van Flevoland geplaatst. Het kunstwerk Exposure, ook wel de hurkende man genoemd, is ontworpen door de Engelse kunstenaar Antony Gormley. Het 26 m. hoge kunstwerk is gebouwd op de werkplaats van de firma Had Fab Ltd in Schotland. Gormley heeft voor dit bedrijf gekozen omdat de constructie van het kunstwerk doet denken aan een elektriciteitsmast, dat tot de hoofdtaak van de firma behoort. 'Exposure' bestaat uit 1800 unieke profielen van thermisch verzinkt staal. Het verzinken van staal zorgt ervoor dat het materiaal langer houdbaar en dus duurzaam is. Voor het vervoer van het 60.000 kilo wegende kunstwerk naar Nederland waren zeven vrachtwagens nodig.
zie ook: The making of Exposure
In 2001 heeft de gemeente Lelystad van de Provincie Flevoland € 453.800,- uit de Nuon-bijdrage ontvangen voor de realisatie van een groot kunstwerk. De gemeente Lelystad besloot na de oriëntatiefase in 2005 een opdracht te verstrekken aan Antony Gormley voor het ontwerpen van een landschapskunstwerk in een stedelijke omgeving voor Lelystad.
Het definitieve ontwerp werd door Gormley in 2007 aan Lelystad aangeboden en vervolgens werd eind 2007 het proces van de uitvoering in gang gezet. Voordat tot uitvoering kon worden overgegaan zijn diverse aspecten van het ontwerp getoetst. Zo mag bijvoorbeeld de constructie van de strekdam niet worden aangetast en moest rekening worden gehouden met de windbelasting op het kunstwerk, zonder dat de open structuur van het ontwerp teveel zou worden aangetast. Ook de constructie van het kunstwerk dat met een zeer geavanceerd softwareprogramma is ontworpen zelf moest worden getest. Omdat de aanvraag voor de bouwvergunning van de sculptuur op de strekdam tot januari 2009 heeft geduurd, kon het productieproces van Exposure pas in februari 2009 van start gaan. In de zomer van 2009 is de fundering van 8 prefab betonplaten en 24 betonkolommen op de strekdam aangebracht.
Gormley maakt voor zijn ontwerpen eerst schetsen, tekeningen en computermodellen en bedenkt vervolgens een verhaal bij het kunstwerk. Gefascineerd door de maakbaarheid van de nieuwe polder liet Gormley zich voor dit gigantische kunstwerk inspireren door her maagdelijke landschap. Iets te kunnen scheppen zonder verwijzing naar de historie van de locatie maakte Flevoland voor hem een bijzondere plek.
Gormley neemt vaak de meest basale kunstvorm tot uitgangspunt voor zijn werk: het afbeelden van de mens, waarbij hij de verhouding van zijn eigen lichaam tot de omringende ruimte als uitgangspunt heeft genomen. “Ik probeer elke keer weer uit te werken hoe we een lichaam opnieuw uit kunnen vinden niet als ding, maar als plek. Hoe kunnen we de realiteit tussen ruimte en massa zien? Want dat is de richting die Lelystad me opstuurt”. Gormley zag het als uitdaging een kunstwerk te creëren dat van afstand als duidelijke vorm te definiëren is, maar tegelijkertijd lokt als bestemming. Van veraf is 'Exposure' duidelijk te herkennen als transparante menselijke vorm. Hoe dichterbij het werk hoe abstracter.
De kunstenaar zelf heeft het kunstwerk op 17 september 2010, in samenwerking met gedeputeerde R. van Diessen van de provincie Flevoland en wethouder J. Fackeldey van Lelystad, onthuld. De realisatie van het kunstwerk, vanaf het idee tot aan de plaatsing, heeft ongeveer 10 jaar geduurd. De 26 m hoge sculptuur bestaat uit 5000 onderdelen die door 14284 bouten met elkaar verbonden zijn.
In het programma Beeldspraak van Omroep Flevoland wordt 'Exposure besproken.
Bron: Exposure, uitgave Gemeente Lelystad, 2009 en Stadsbulletin 28 mei 2010. Anthony Gormley in Kunstland van de Avro, 16 mei 2009.
Kunstenaar
Antony Mark David Gormley is op 30 augustus 1950 geboren in Hampstead (Groot-Brittannië).
Gormley groeide op in Hampstead. Hij studeerde van 1968 tot 1971 archeologie, antropologie en kunstgeschiedenis aan het Trinity College, Cambridge, waarna hij naar India en Sri Lanka ging om zich te verdiepen in het Boeddhisme. Teruggekeerd in Londen, drie jaar later in 1974, zette Gormley zijn studie voort aan de Central School of Art (nu bekend als Central Saint Martins College of Art and Design) en het Goldsmiths College, deed een postgraduate studie beeldhouwkunst tussen 1977 en 1979 aan de Slade School of Art, University College London.
Gormley woont en werkt in Londen en wordt gerekend tot de top van de hedendaagse beeldend kunstenaars. Gedurende de laatste 25 jaar heeft Antony Gormley de menselijke figuur in de beeldhouwkunst een nieuwe betekenis gegeven, waarbij hij de verhoudingen van zijn eigen lichaam als uitgangspunt heeft genomen. Zijn meest bekende werken zijn: Angel of the North, een enorme sculptuur bestemd voor de openbare ruimte, als landmark in Gateshead, waartoe opdracht werd gegeven in 1995 en geplaatst in 1998 en Another Place (1997), bestaande uit meerdere figuren, op Crosby Beach bij Liverpool.
Aan het eind van het jaar presenteert Buckingham Palace traditioneel de New Year Honours. Antony Gormley werd in december 2013 geëerd.