- massief
- Een massief beeld is niet hol. Vanbinnen en vanbuiten is de vorm van hetzelfde materiaal gemaakt.
- massieve vorm
- Een massieve vorm is van binnen en van buiten van hetzelfde materiaal gemaakt en is niet hol.
- medailleur
- Een medailleur is een beeldende kunstenaar die penningen en munten ontwerpt.
- merlet
- De merlet is een heraldisch wapendier, een eendachtige gestileerde vogel zonder snavel en poten. Volgens de overlevering zouden alleen ridders die aan kruistochten hadden deelgenomen merletten in hun wapen hebben mogen dragen. De merletten komen ook voor in de wapens van Nederlandse geslachten die, in de tijd dat Nederland de eerste zeevarende mogendheid was, betrokken waren bij de zeevaart omdat de merlet een treffende gelijkenis is met de zeeman die na een gevaarlijke tocht op zee gehavend weer thuiskomt.
- Mero-ruimtevakwerk
- Een Mero-systeem, is een ruimtevakwerk dat grote overspanning met een minimum aan steunpunten mogelijk maakt. Het is een soort meccanosysteem, samengesteld uit gestandaardiseerde buizen, die met schroefdraad samenkomen in gegoten stalen bollen. Het Mero-systeem is het oudste ruimtevakwerksysteem en werd in de jaren 1930 door de Duitser Max Mengeringhausen uitgevonden.
- metaal
- Metalen zijn harde, taaie en buigzame materialen. Metaal kan gesmolten worden, waardoor het geschikt is om te gieten. Elk metaal heeft zijn eigen typische kleur en glans. De meeste metalen oxideren (gaan roesten), waardoor de glans verdwijnt. Metalen kunnen we in drie groepen verdelen: niet-edele metalen (ijzer, zink, tin, lood, aluminium), half-edele metalen ( koper, messing, brons) en de niet roestende edelmetalen (goud, zilver en alpaca).
- metafoor
- Metafoor is het verbeelden van een onderwerp in de vorm van een vergelijking.
- middenschip
- Het middenschip is een onderdeel van een kerkgebouw. Het schip of de beuk is de langgerekte ruimte in (meestal) west-oostrichting, Dit onderdeel van het kerkgebouw kreeg zijn naam omdat het op een omgekeerd schip lijkt.
- minimal art
- Minimal art of minimalisme is een kunststijl die in de jaren 60 van de vorige eeuw ontstond als reactie op het abstract expressionisme. Minimalistische kunst wordt gekenmerkt door een ontstellende eenvoud. De kunstenaars hielden zich voornamelijk bezig met de ruimtewerking van hun creaties. In de ruimtelijke kunstwerken zien we een toenemende belangstelling voor eenvoudige, duidelijke geometrische vormen. Favoriet zijn rechthoekige en balk-, plank, en kubusachtige doosvormen. De minimal art kunstenaars werken met industriële materialen zoals gegalvaniseerd ijzer, koud gewalst staal en neonbuizen die zij zo neutraal mogelijk toepassen. De huid van het materiaal bleef onbewerkt, kleuren werden nauwelijks gebruikt. Kenmerken van minimal art zijn: non-figuratief, driedimensionaal, evenwicht door eenvoudige ruimtelijke basisvormen en zowel eigen kleur van het materiaal als opgebrachte kleur.
- minimalisme
- Minimalisme of minimal art is een kunststijl die in de jaren 60 van de vorige eeuw ontstond als reactie op het abstract expressionisme. Minimalistische kunst wordt gekenmerkt door een ontstellende eenvoud. De kunstenaars hielden zich voornamelijk bezig met de ruimtewerking van hun creaties. In de ruimtelijke kunstwerken zien we een toenemende belangstelling voor eenvoudige, duidelijke geometrische vormen. Favoriet zijn rechthoekige en balk-, plank, en kubusachtige doosvormen. De minimal art kunstenaars werken met industriële materialen zoals gegalvaniseerd ijzer, koud gewalst staal en neonbuizen die zij zo neutraal mogelijk toepassen. De huid van het materiaal bleef onbewerkt, kleuren werden nauwelijks gebruikt. Kenmerken van minimal art zijn: non-figuratief, driedimensionaal, evenwicht door eenvoudige ruimtelijke basisvormen en zowel eigen kleur van het materiaal als opgebrachte kleur.
- minimalistisch
- In de eenvoudigste vorm uitgevoerd. Het minimalisme ontstond in de Verenigde Staten aan het begin van de jaren ’60, van de twintigste eeuw. Het begin van de minimalistische stroming begon bij de beeldhouwkunst en mengde zich later met de schilderkunst. Het minimalisme staat voor het puur abstracte en objectieve, zonder emotie. De kunstenaars bedienen zich van industriële processen en materialen zoals staal, perspex en zelfs tl-buizen om geometrische vormen te maken.
- modderschouw
- Een modderschouw is een breed open, eenvoudig gebouwd, platboomd vaartuig met hoekige kimmen, scherpe boegen en rechte vallende stevens. Bij het onderhoud van de haven van Amsterdam werden grote hoeveelheden slib opgebaggerd. De overbodige modder werd door modderschouwen afgevoerd en gelost in de rietlanden ten westen van de stad. Een modderschouw werd meestal voortbewogen met behulp van een vaarboom.
- modelleren
- Bij modelleren of boetseren wordt plastisch materiaal (meestal klei of boetseerwas) bewerkt door te kneden in te drukken, uit te rekken of te buigen. Ook kan er op één plaats materiaal weggehaald worden, dat op een andere plaats weer wordt toegevoegd. Het materiaal geeft de maker een grote vrijheid, ook al moet groot werk vaak inwendig gewapend worden door middel van een soort geraamte, het materiaal wordt daar omheen aangebracht. De belangrijkste gereedschappen die de kunstenaar gebruikt zijn naast zijn handen, mirettes, spatels en plamuurmessen.
- monochroom
- In de kunst is een monochroom werk een eenkleurig kunstwerk. De kunstenaar kan wel gebruik maken van verschillende tinten.
- monument
- Een monument heeft twee veelvoorkomende betekenissen. De eerste betekenis is dat van een gedenkteken dat is opgericht ter herinnering aan een historische persoon of gebeurtenis. Dit kan een standbeeld, kunstwerk, een gedenksteen, een zuil of een gebouw opgericht ter herinnering aan een persoon of een belangrijke gebeurtenis. Het woord monument is niet toevallig gekozen. Het woord monument is afgeleid van het Latijnse woord monumentum, wat dat wat herinnert betekent. Het Latijnse werkwoord monere, betekent zich herinneren.
De tweede betekenis is dat van een gebouw, bouwwerk of object dat door zijn schoonheid of historische waarde beschermd wordt. Sommige gebouwen, bouwwerken of objecten zijn zo belangrijk dat zij beschermd worden op basis van de Monumentenwet 1988. Het behoud van deze monumenten is een algemeen belang. In dat geval spreken we van beschermde monumenten of cultuurmonumenten. Monumenten die uniek zijn voor Nederland, worden of zijn door de minister aangewezen als rijksmonument. Monumenten die niet uniek zijn voor Nederland, maar wel belangrijk zijn voor de lokale cultuurhistorie, zijn of worden door het college van burgemeester en wethouders van de betreffende gemeente aangewezen als gemeentelijk monument. Noord-Holland en Drenthe zijn de enige provincies die provinciale monumenten hebben aangewezen. Niet alleen panden, maar ook dijken, grenspalen en gemeente-overschrijdende objecten kunnen deel uitmaken van een provinciale monumentenlijst.
- monumentale kunst
- Onder monumentale kunst wordt verstaan de kunst die ontworpen is als onderdeel van een gebouw of de omgeving daarvan. Met name gebouwen uit de wederopbouwperiode (1945-1965) zijn rijk aan monumentale kunst. De zogenaamde percentageregeling beeldende kunst van de overheid, waarbij 1,5% van de bouwsom aan kunst moest worden besteed, vormde hiervoor een stimulans. In 1953 en 1955 werd een regeling voor scholen van kracht. Zo konden mensen ook buiten musea met kunst in aanraking komen en de positieve invloed ervan ondergaan. De wederopbouwperiode kenmerkte zich door een innige samenwerking tussen architect en kunstenaar. De kunst was niet een toevoeging als het gebouw al klaar was, maar werd vaak vanaf het begin mee ontworpen. Monumentale kunst versterkt de architectuur en zegt dikwijls iets over de functie van het gebouw. Het zijn echter juist de gebouwen uit deze periode die vaak met afbraak worden bedreigd.
- mozaïek
- Mozaïek is een kunstvorm waarbij een afbeelding is opgebouwd uit tesserae, kleine stukjes gekleurde steen, keramisch materiaal of glas, die op een vlakke ondergrond worden bevestigd met mortel of lijm. Bij de directe methode worden de tesserae direct in de mortelondergrond gezet en dan gevoegd. Bij de indirecte methode wordt het ontwerp in spiegelbeeld op stukken papier of karton getekend. De tesserae worden daarop dan met de onderkant naar boven vastgelijmd. Dan worden alle delen op de muur vastgezet en wordt de tijdelijke drager weer verwijderd. Deze methode heeft als voordeel dat het mozaïek in het atelier kan worden gemaakt en dan tamelijk snel kan worden geplaatst. In de wederopbouwperiode werd het mozaïek vaak aangebracht op panelen, die op de locatie werden samengevoegd.
Tessera (Latijnse woord voor vierhoek; meervoud: tesserae) is de term voor de kleine vierhoekige plaatjes uit steen, keramiek, erts, lood, been, terracotta of glas, waarmee men in de oudheid mozaïekvloeren legde.
- muschelkalkzandsteen
- Muschelkalkzandsteen is een chemisch sediment gesteente, opgebouwd uit schelpen (Muscheln) die door kalkneerslag samengegroeid zijn.
- mythologie
- De mythologie van een volk bestaat uit allerlei oude verhalen (mythen) over goden en helden uit het verre verleden. Veel thema's in de beeldende kunst zijn ontleend aan deze mythen.
- naturalistisch
- De kunstenaar heeft het onderwerp weergegeven zoals het er in de werkelijk uitziet.
- natuursteen
- Natuursteen is een steen die in de aardbodem wordt aangetroffen als oersteen of als afzettingsgesteente of sediment. De meeste soorten worden in de steengroeven uit vaste rots gebroken. Het materiaal wordt door steenhouwers bewerkt.
- neoclassicistisch
- Het uit Frankrijk overgewaaide neoclassisisme was een reactie op de protserige rococostijl. De architect grijpt terug op het classicisme (1770 - 1850) een stijl die terugkeert naar de oude Griekse en Romeinse voorbeelden. Neo = nieuw. Het neoclassisisme is vooral toegepast door de functioneel ingestelde Waterstaat ingenieurs, die niet van overdadige ornamenten hielden.
- Nikè
- Eén van de figuren uit de Griekse mythologie is de godin Nikè of Nike (Oud-Grieks: Νίκη / Níkê). Zij was de godin van de overwinning en verschijnt overal waar een strijd of wedkamp plaats heeft. Meestal wordt zij gevleugeld afgebeeld en vaak met een lauwerkrans of palmtak in de hand.
- nimbus
- Een nimbus of aureool is een stralenkrans om het hoofd van een beeld van Christus, Maria of een heilige om diens heilige of boven natuurlijke status aan te geven. De nimbus om het hoofd van de heiligen symboliseert hun verblijf in het koninkrijk Gods.
- non-figuratief
- Non-figuratieve (= abstracte) kunst heeft geen herkenbare voorstelling. Non is het Latijnse woord voor niet. Bij een non-figuratieve sculptuur is de waarneembare werkelijkheid niet het uitgangspunt van de beeldhouwer geweest. Non-figuratief is het tegenovergestelde van figuratief.