- spiegel
- Een platte achterkant van een boot of een schip noemt men de spiegel. De spiegel werd vaak opvallend versierd met houtsnijwerk dat in vrolijke kleuren geschilderd was. De spiegel had grote vensters waarachter de kajuit van de kapitein lag.
- spiegelschip
- De naam spiegelschip sloeg op de platte achterkant van het schip dat de spiegel genoemd werd.
- spits
- Een bekroning van een toren die bestaat uit schuin oplopende dakschilden heet een spits wanneer de dakhelling steiler is dan een tentdak dat een helling heeft van minder dan 60°. Is de dakhelling heel steil, boven de 70°, dan spreken we over een naaldspits. Een torenspits die vlak boven de voet van de spits smaller wordt, noemen we een ingesnoerde spits.
- spuisluis
- Een spuisluis is een sluis bedoeld om binnenwater te spuien en buitenwater te keren. Vandaar dat het ook wel keersluis wordt genoemd.
- staal
- Staal is een metaal. De term staal wordt gebruikt voor ijzerlegeringen die als ze warm zijn vervormd kunnen worden.
- staand want
- Een staand want was een net dat in de zeebodem werd vastgezet met stokken. Deze visnetten waren van zijde gemaakt.
- Staffel
- De opbouw van de tactische Luftwaffe was vergelijkbaar met de indeling van de RAF. Naast tactische verbanden en staven, was het hoogste en grootste tactische onderdeel het Geschwader, waaronder de Gruppe, waaronder weer de Staffel. Een Staffel is een eenheid die bestaat uit 3 Schwarme met 4 jagers of 3 Kette met 3 gevechtsvliegtuigen. Een Staffel staat onder bevel van een Staffelkapitän.
- standbeeld
- Een standbeeld is een los in de ruimte staand driedimensionaal beeldhouwwerk dat bedoeld is als eerbetoon aan de voorgestelde persoon of personen
- standbeen
- Het been dat het gewicht van het lichaam draagt wordt het standbeen genoemd, het andere (ontspannen) been wordt speelbeen genoemd.
- statisch
- Statisch betekent niet bewegend, stil. Tegenstelling van dynamisch. Een statisch effect bereik je door horizontale en verticale lijnen in de ordening te gebruiken.
- statisch kunstwerk
- Een statisch kunstwerk maakt een rustige indruk. Een statisch beeld ontstaat: door symmetrie; als horizontale en verticale lijnen overheersen; bij een centrale compositie.
- statische compositie
- Een statische compositie wekt een rusige en stabiele indruk. Een statisch effect kan je bereiken door objecten langs horizontale en verticale lijnen te plaatsen of regelmatige geometrische figuren te gebruiken.
- steenbeeldhouwer
- Een steenbeeldhouwer is een beeldhouwer die voornamelijk werkt met natuursteen. Hij of zij werkt door materiaal te verwijderen en 'houwt' daarmee een sculptuur.
- steenhouwer
- Een steenhouwer is een ambachtelijk beeldhouwer die voornamelijk werkt met natuursteen. Hij of zij werkt door materiaal te verwijderen en 'houwt' daarmee een sculptuur in tegenstelling tot de beeldhouwer die een plastiek maakt en met materiaal opbouwt.
- steenhouwersmerken
- In de Oudheid werden door steenhouwers op bewerkte blokken natuursteen tekens aangebracht. Al op Egyptische bouwwerken uit de 22e eeuw voor Chr. zijn dergelijke tekens gevonden. Ook op Perzische, Griekse, Romeinse en Byzantijnse bouwwerken komen merken voor. Een aantal daarvan lijkt aan te geven welke steenhouwer dat werkstuk gemaakt heeft. Andere geven de groeve aan, waaruit de steen afkomstig is en weer andere de plaats die het stuk in het bouwwerk moest krijgen. Toen nog niemand zijn naam met letters kon schrijven, kon iedereen een merk gebruiken bij wijze van een akkoord-verklaring met een geschreven stuk of als bewijs van eigendom, danwel dat hij een werkstuk had vervaardigd. Zo'n merk bestaat uit enkele lijnen. De beste benaming ervoor is handmerk, zoals later wordt gesproken van handtekening. Ook op de Bentheimer zandsteen zijn merken van steenhouwers te vinden. Hier zijn het de persoonlijke merken van de steenhouwers, zoals dat bij deze steensoort steeds het geval is. Bron: Merk op Natuursteen' door Dr. ing. H. Janse.
- steunberen
- De grootste problemen bij de gewelfbouw worden veroorzaakt door buitenwaarts gerichte krachten. Om deze op te vangen werden dwars op de muur versterkingen aangebracht. Deze verzwaringen tegen de buitenmuur noemt men steunberen.
- stevenhaak
- Een stevenhaak is een knievormige overgang tussen de kiel en de steven.
- stichtingssteen
- Een stichtingssteen is een gevelsteen die herinnert aan de stichting van het gebouw. Een stichtingssteen bevat bijna altijd de datum of het jaar waarin de eerste steen is gelegd en door wie. Soms wordt ook aangegeven wie de stichter van het gebouw is.
- stileren
- Bij het stileren van een vorm zijn alleen de belangrijkste kenmerken van die vorm nog te zien. Een gestileerde vorm ontstaat door vereenvoudiging. Overbodige details zijn weggelaten. Stileren wordt nog weleens verward met abstraheren. Abstraheren is een algemene term voor een tussenvorm tussen figuratief en abstract.
- stofuitdrukking
- De stofuitdrukking is de weergave van een bepaald soort materiaal op een schilderij. Bij realistische en gedetailleerde voorstellingen wordt vanaf de Renaissance veel aandacht besteed aan de stofuitdrukking.
- stolpboerderij
- Een stolpboerderij is een vierkante boerderij met een piramidevormig dak.
- stukvorm gegoten
- Gieten in stukvorm is een techniek waarbij de gietvorm bestaat uit losse stukken. Wanneer alle stukken gegoten zijn wordt het beeld als een legpuzzel in elkaar gelast. Het beeld moet dan bijgewerkt worden op de plaatsen waar kernspijkers, gietkanalen en -naden zitten. Het eindproduct is hol.
- symbool
- Een symbool is een teken dat een bepaald begrip voorstelt.
- symmetrisch
- Een kunstwerk is symmetrisch als een as in het midden van het kunstwerk het in twee (min of meer) spiegelbeeldige helften verdeelt. Een symmetrische compositie kan een harmonisch/statisch effect geven aan het kunstwerk.
- terrazzo
- Terrazzo bestaat uit gemalen marmer dat aangemaakt wordt met al dan niet gekleurd cement. Terrazzo kan in alle vormen gegoten worden. De vochtige massa wordt getrild om deze te verdichten. Als het materiaal uitgehard is wordt het geschuurd en gepolijst. Terrazzo is ontstaan in de 15e eeuw in Italië, bij de bouw van kerken, waarbij veel marmer en graniet werd gebruikt. Het restmateriaal stortte men in de betonnen vloeren. Als op de vloeren veel gelopen werd, raakten ze als het ware gepolijst, waardoor de kleine stukjes graniet en marmer zichtbaar werden. Men vond dit zo mooi dat men er ook andere producten van ging maken. Terrazzo wordt ook wel granito genoemd. In Duitsland en Oostenrijk spreekt men meestal over terrazzo, in Frankrijk en Nederland meestal over granito.