zonder titel

Plaats: Zeewolde

Locatie: Gelderseweg

Kunstenaar: Han Janselijn

Materiaal: gelakt staal

Jaar: 1989

Beschrijving:

Sinds 1984 organiseert de stichting KunstFort Asperen jaarlijks een cultuurmanifestatie op Fort Asperen aan de oever van de rivier de Linge. Van 4 juni tot 11 september 1989 werd de buitenexpositie 'Architectuur en Verbeelding' gehouden, die de banden tussen kunst en architectuur zichtbaar moesten maken. Twintig kunstenaars toonden hun speciaal voor Fort-Asperen ontworpen werk van gedroomde en utopische architectuur op een plek die zij zelf hadden uitgekozen. De kunstenaar Han Janselijn wilde het loodzware fort wat opvrolijken door een kampement, dat als een vrolijke belegering vóór het fort niet ver van de rivier stond. De negen meter hoge torens verwezen naar de drie kerktorens van de dorpen Leerdam, Asperen en Acquoy, die vanaf de locatie zichtbaar waren.

Eén van de laatste dagen van de cultuurmanifestatie bezochten de eerste burgemeester van Zeewolde Harm Bruin Slot en gemeentesecretaris Bart Meinema de tentoonstelling. Ze vielen beide als een blok voor het titelloze kunstwerk van Han Janselijn, het was liefde op het eerste gezicht. Omdat het kunstobject na de expositie ontmanteld zou worden als er geen koper voor was, namen Bruin Slot en Meinema ter plekke het besluit het kunstwerk voor Zeewolde aan te kopen. De gemeenteraad was niet bij de aankoop betrokken en was hevig ontstemd. Destijds was er geen krediet, laat staan een beleidsplan voor kunst en cultuur. Met hulp van de provincie Flevoland werd het bedrag van ƒ 30.000,- bijeen gebracht.  

Han Janselijn kwam een dag naar Zeewolde om samen met mensen van gemeentewerken een geschikte locatie voor het kunstwerk te zoeken. Het geel metalen gebouwtje, met drie minaret-achtige torentjes die elk een rood puntdak hebben waarop een gouden vlag wappert, is op de dijk aan de noordrand van het dorp geplaatst. Vanaf het water, de dijk en het land is het felgekeurde bouwsel goed zichtbaar. Het object is een schepping op het grensgebied van architectuur en beeldende kunst. Het is een zogenaamde folly of follie, een gebouw zonder functie, ter verfraaiing van de omgeving. Het kunstwerk levert door de vorm, materiaalgebruik en kleur een fors contrast op met zijn omgeving. Het kunstobject heeft officieel geen titel maar wordt in de volksmond 'De Potloden' genoemd.

Op 31 augustus 1990 is het kunstwerk onthuld door Han Lammers de eerste Commissaris van de Koningin van de provincie Flevoland. Verwezen de drie torens eerst naar de torens rond fort Asperen, nu refereren ze aan de kerktorens in Zeewolde. Het bouwwerk van Janselijn voegt aan de omgeving een dimensie van tijd en geschiedenis toe. Bronnen: Reformatorisch Dagblad; Omroep Flevoland; Een kunstreis door Flevoland.

Kunstenaar

Han Janselijn werd 1942 in Doetinchem geboren. Van 1956 – 1958 studeerde hij aan de Academie voor Beeldende Kunst in Arnhem. Van 1958 – 1965 studeerde hij aan de lerarenopleiding van het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam. Van 1969 – 1975 deed hij een studie kunstgeschiedenis in Utrecht en Nijmegen. Van 1973 - 2001 was hij docent aan de Hogeschool voor Kunsten in Arnhem. Daarnaast was hij van 1979 tot 1987 docent aan de Akademie van Bouwkunst te Arnhem en aan de Akademie van Bouwkunst te Amsterdam. Zijn werk als docent aan de Academies van Bouwkunst heeft er aan bijgedragen dat zijn ontwikkeling als kunstenaar meer en meer verschoof naar het domein van de architectuur, maar altijd in de vorm van autonome kunstwerken.

Sinds 1979 hield Janselijn zich bezig met modellen van gebouwen, omdat volgens de kunstenaar daarin de basis van ons denken, voelen en handelen wordt uitgedrukt. “Mijn modellen vertrekken doorgaans vanuit de architectuur en de openbare ruimte” zegt Janselijn. “De kracht van een model is dat het een teken wordt, een karakteristiek van een gebouw”. Hij nam de geometrische vormen als uitgangspunt en liet decoratieve details weg. De kleuren rood, blauw en goud (geel) komen steeds in zijn creaties terug, die meestal bedacht zijn op basis van een bepaalde plek. De felle kleuren en scherpe vormen geven zijn objecten een technisch, ter plaatse vervreemdend karakter.

Jan Hanselijn overleed op 7 juni 2005 in Arnhem