Sanctuarium

Plaats: Zeewolde

Locatie: Woldstrand/Nuldernauw

Kunstenaar: herman de vries

Materiaal: diverse materialen

Jaar: 2001

Beschrijving:

Bij het Woldstrand is buitendijks in november 2001 in het kader van het project KUNSTmatige NATUURLIJKE NETWERKEN, een begin gemaakt met het 'Sanctarium' van herman de vries, die zijn naam zonder hoofdletters schrijft omdat hij meent dat er geen hiërarchie tussen dingen bestaat. de vries wilde dat zijn vierde sanctuarium in Zeewolde kwam te staan. Eerder plaatste hij er één in Stuttgart (1993), Munster (1997) en Digne (1999). Een Sanctuarium is eigenlijk een heiligdom, een onschendbare plaats. Het Engelse woord sanctuary betekent ook wel natuurreservaat. Het 'Sanctuarium' in Zeewolde is een omsloten tuin. Op een ronde wal van aarde, met een doorsnede van 30 meter is een haag rozenstruiken geplant, waardoor de wal, in de loop der jaren, ondoordringbaar wordt voor de mens. De wal wordt gesloten door een 4 meter breed hek. Normaal gesproken heeft een hek de functie om menselijke bezittingen te beschermen, maar bij de vries staat deze functie op zijn kop. In het heiligdom van de vries beschermt het hek symbolisch de natuur tegen de mens. Hier kan de natuur jaar na jaar haar gang gaan zonder ingrepen van de mens. Voor het hek ligt een steen met de tekst: to be. De natuur is er, zonder begin en zonder einde. Het verlangen de magische grens tussen deze buiten- en binnenwereld over te mogen gaan wordt zwaar op de proef gesteld. Hoe langer de natuur hier 'slaapt' des te mooier wordt zij". De bezoeker kan door het koninklijke, vergulde hek een blik in de tuin werpen.

herman de vries zegt: "Kunst heeft te maken met bewustmakingsprocessen. Natuur is bewustzijn. Natuur is kunst". Binnen in het 'Sanctuarium' heeft de natuur sinds 2001 een fraaie wondertuin geschapen zonder enige tussenkomst van de mens. Binnen de beschermde ruimte konden planten, wilde bloemen en bomen uitgroeien tot de hoogte die door de natuurlijke omstandigheden bepaald zijn. 

Dit kunstwerk behoort tot de vaste collectie van de Verbeelding. Om het ‘Sanctuarium is een hek geplaatst om het kunstwerk tegen vandalen te beschermen. In 2005 zijn de activiteiten van de Verbeelding stopgezet omdat het kunstpaviljoen geen subsidie meer kreeg van de Rijksoverheid. De kunstwerken worden niet meer onderhouden en langzaam wordt het Sanctuarium door de natuur overwoekerd.

Het Sanctuarium is in 2019 geplaatst op de lijst van 100 Sleutelwerken beeldende kunst in de openbare ruimte in Nederland, uit de periode 1945 tot heden, die is samengesteld door de Stichting BK-informatie. Sleutelwerken zijn kunstwerken die artistiek, historisch, ruimtelijk of maatschappelijk van belang zijn of zijn geweest. Sleutelwerken zijn vertegenwoordigers van een tijdgeest, dat wil zeggen dat ze typerend zijn voor een bepaalde periode in de geschiedenis van kunst in de openbare ruimte. Of ze hebben bijgedragen aan de bewustwording rond een onderwerp en zijn opgenomen in wat we noemen 'het collectief geheugen'. De sleutelwerken staan verspreid door het hele land en zijn een vertrouwd onderdeel geworden van het Nederlandse straatbeeld. Samen geven de sleutelwerken een indruk van hoe stijlen, ideologieën en bouwperiodes elkaar in de afgelopen decennia zijn opgevolgd.

Kunstenaar

herman de vries werd op 11 juli 1931 in Alkmaar geboren. Hij studeerde van 1949 tot 1951 aan de Rijkstuinbouwschool in Hoorn. In 1953 begon hij zich naast zijn werk als plantkundige bezig te houden met het maken van kunst. In 1969 zegt hij zijn baan bij de Plantenziektekundige Dienst in Wageningen op om kunstenaar te worden. In zijn werk komt zijn voorliefde voor de biologie terug, de plantenwereld is het thema in zijn werk. In zijn oeuvre spelen begrippen als 'het zijn' en 'de werkelijkheid' de hoofdrol, waarbij niet het denken erover maar de zintuiglijke ervaring ervan betekenisvol is. herman de vries vindt het belangrijk dat de natuur kan bestaan zonder veel menselijke ingrepen. Dat de natuur zich in alle rust moet kunnen ontwikkelen is te zien in zijn kunstwerken. In 1970 verhuist de vries naar het Beierse dorp Eschenau en maakt hij lange en verre reizen. Vanaf deze tijd vormen de natuur en de oosterse denkwijzen belangrijke elementen in zijn werk. Vanaf de jaren tachtig ligt de nadruk in zijn werk op de verstoorde relatie tussen mens en natuur waardoor volgens de Vries een belangwekkende bron van kennis verloren dreigt te gaan. Uit respect voor de natuur schrijft herman de vries zijn naam met kleine letters. Mensen zijn niet belangrijker dan planten en dieren. Iets meer bescheidenheid is op zijn plaats, aldus de vries.