Grijpende vormen

Grijpende vormen
Grijpende vormen Grijpende vormen Grijpende vormen Grijpende vormen Grijpende vormen Grijpende vormen Grijpende vormen Grijpende vormen

Plaats: Dronten

Locatie: Het Ruim

Kunstenaar: (Gerard) Sjra Schoffelen

Materiaal: beton

Jaar: 1980


Beschrijving:

In 1980 is het kunstwerk 'Grijpende Vormen' van Sjra Schoffelen op het Ruim in het centrum van Dronten geplaatst. Het abstracte object is een compositie van halve bollen met twee vierkante poten die uitgevoerd zijn in wit beton. Zes identieke basisvormen grijpen in elkaar. Ze zijn zo in elkaar geplaatst, dat ruimtelijk naar alle kanten een gevarieerd beeld is ontstaan. Het object heeft geen voor-, achter- en zijkanten. Alle zijden zijn gelijkwaardig, het standpunt dat de toeschouwer inneemt is niet zo belangrijk; steeds zal het beeld anders zijn. 'Grijpende Vormen' is bedoeld als speelobject. Schoffelen gebruikte voor dit beeld dezelfde betonelementen als bij zijn klimbeeld 'Stekkers' dat voor de basisschool Windekind aan de Van Weerden Poelmanstraat in Heerlen staat en dat eveneens in 1980 gemaakt is.

In 2006 moest het kunstwerk tijdelijk het veld ruimen vanwege de bouw van het winkelcentrum Suydersee. De gemeenteraad besloot dat het verplaatst zou worden naar de groenstrook aan de Aakstraat, die direct achter de Meerpaal begint. Op 22 december 2008 werd 'Grijpende Vormen' echter op de oude locatie in het vernieuwde winkelcentrum teruggeplaatst. In de tussenliggende periode is het object door Kunstwacht uit Delft gerestaureerd.

Eind juli 2020 bleek dat er een scheur in het onderste element van het kunstwerk was ontstaan. Bij herstelwerkzaamheden werd duidelijk dat de scheur het betonelement volledig in tweeën gespleten had. Het idee was om twee gaten in het onderste element te boren en daar metalen staven in te zetten om zo het betonnen element te verstevigen. Bij het boren van het eerste gat bleek dat het koelwater aan twee kanten uit het beton kwam. Dit betekende dat de scheur het betonnen element volledig in tweeën heeft gespleten. Deze schade kan niet met een metalen staaf worden hersteld. Omdat dit element verbonden is met de fundering van het kunstwerk moest het door het bedrijf Kunstwacht meegenomen worden naar de eigen werkplaats in Delft. Daar werd onderzocht welke mogelijkheden er zijn voor reparatie.

In een interview in de Stentor vertelde kunstenaar Sjra Schoffelen verbaasd te zijn dat zijn kunstwerk stuk is gegaan. "Dat had ik niet verwacht, die scheur is inderdaad heel heftig ja. Geen idee hoe dat kan. Daar moet echt een deskundige naar kijken", reageert hij na het zien van de foto’s van zijn kapotte kunstwerk. Hij maakte het destijds op verzoek van de gemeente. "Ze hebben ergens anders die elementen gezien en toen hebben zij ze ook besteld, in een andere samenstelling" kan Schoffelen zich nog herinneren. Dezelfde elementen zijn ook gebruikt voor het klimbeeld Stekkers in Heerlen en ook voor een beeld in het winkelcentrum van Sittard. De elementen zijn halve bollen met vierkante poten, uitgevoerd in wit beton. "Ze zijn allemaal hetzelfde. Ik heb ze toen zelf laten gieten in Weert, bij een betonfabriek." De basisvormen kunnen op verschillende manieren in elkaar worden gezet. Tips voor de restaurateurs heeft Schoffelen niet direct. "Ik zou eens kunnen vragen of er ergens nog zo’n element te krijgen is. In Sittard zouden ze er eentje over kunnen hebben." Eventueel zijn ze ook bij te maken, al moet er dan wel van hout en kunststof opnieuw een mal worden gemaakt. "Technisch kan het, dat is geen punt", weet de kunstenaar. "Dat beton is stevig genoeg. De krachten zijn toen allemaal berekend in die tijd", zegt Schoffelen. Details weet hij niet meer, wel dat het toen 'heel deskundig is gebeurd'.

Op 25 januari 2021 is het kunstwerk door Kunstwacht weer teruggeplaatst aan Het Ruim. Bij de reparatie is gebruik gemaakt van delen van het kunstwerk dat in 1970 bij Winkelcentrum Zuidhof aan de Jos Klijnenlaan in Geleen geplaatst werd en niet meer in gebruik was.

Kunstenaar

Gerard Cornelis (Sjra) Schoffelen is op 1 augustus  1937 in Susteren geboren. Sjra Schoffelen was als kind al volop bezig met tekenen, boetseren en kleien. Het was dan ook niet verwonderlijk dat hij van 1953 – 1957 studeerde aan de Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten in Maastricht. Daarna vervolgde hij zijn opleiding van 1958 - 1962 aan de Jan van Eijck Academie in Maastricht. Daar was de Italiaanse beeldhouwer Carosso zijn leermeester, een zeer kritisch man. Een leerling die in zijn ogen te weinig talent had stuurde hij direct weg. Met een gewonnen studiebeurs, kon hij van 1962 - 1964 studeren aan de Hochschule für Bildende Künsten in West Berlijn. 

Toen er van het ministerie de mogelijkheid kwam tot inschrijven voor de jonge Nederlandse kunsttentoonstelling greep hij zijn kans. Als één van de acht uitgekozen kunstenaars kwam hij met zijn werk drie jaar lang in alle musea in Nederland. Zijn naam begon een plek te krijgen. In 1965 kwam een groot beeld op de 8e Biënnale voor beeldhouwkunst in Antwerpen te staan. Dat beeld kreeg internationaal zeer veel aandacht. Daarna volgde zijn bekroning met de Henriette Hunstinxprijs en vanaf dat moment is zijn doorbraak in de kunstwereld definitief.

Gerard Schoffelen werkt bij voorkeur in brons. Zijn werk is organisch van vorm en vooral bij de bronzen beelden staan menselijke waarden centraal. Verder worden zijn beelden gekenmerkt door beweging, expressie, kracht, bescherming en ook verstilling. Er is een zekere mate van abstrahering, al blijft de mens als zodanig herkenbaar. De vormen zijn in de loop der jaren abstracter geworden en de thema’s minder zichtbaar. 

Van 1970 tot 1990 was hij betrokken bij het kunstonderwijs; eerst in Tilburg en later aan de Stadsacademie in Maastricht, waar hij stafdocent was van de beeldhouw-afdeling.

Belangrijke opdrachten zijn o.a. plastieken voor DSM Heerlen, een fontein voor Brunssum en voor het Zuiveringschap Limburg Roermond, een plastiek voor AZL Beheer Heerlen en een plastiek voor een rotonde in Horst. Ook werd, in opdracht van de SRL, een fontein geplaatst bij Fransiscusoord Valkenburg. Het ‘relatiebeeld’ op het O.L. Vrouweplein in Maastricht is van zijn hand, alsmede het monumentale ‘Carnaval’ voor de gemeente Sittard/Geleen op de markt in Buchten. In Lelystad vind je het beeld "Moeder en kind". In Dronten op het Ruim staat "Grijpende Vormen". Zijn laatste opdracht was voor de gemeente Meerssen: een stenen beeld ‘relatie I ‘, onthuld in september 2013 in het Proosdijpark.