Glasmozaïek Boom

Plaats: Urk

Locatie: Wijk 2, Oosthavenkade

Kunstenaar: Geert Weerstand

Materiaal: glas

Jaar: 2020

Beschrijving:

Aan het begin van de 19e eeuw werd aan de zuidzijde van het bewoonde hoge deel van Urk een haven aangelegd, de zogenaamde Oosthaven. In juni 1818 bericht de Nederlandsche Staatscourant dat de aanleg van een nieuwe haven of legplaats voor vissers wordt aanbesteed. Een jaar later wordt de aanbesteding herhaald en wordt de haven daadwerkelijk aangelegd. Omstreeks 1825 werd bij de haven, die in de loop der jaren in etappes werd uitgebreid, een woning gebouwd voor de Rijkshavenmeester die tevens opzichter was van de Zeewerken. 

Op 5 oktober 1935 stond in het Christelijk dagblad voor Nederland De Amsterdammer onder de kop "Uit Urk" het volgende: "VERBOUW. Door den Rijkswaterstaat is besloten tot algeheelen verbouw der havenmeesterswoning. Dit werk is dezer dagen aanbesteed. Laagste inschrijver was W. de Boer alhier, met f 6980.—, aan wien het werk is opgedragen". Op de plek van de voormalige woning van de havenmeester verrees een nieuwe, in baksteen gebouwde woning. Vanaf 1914 werden op Urk veel 'stadse woningen' in diverse bouwstijlen gebouwd. De havenmeesterswoning was een fraai voorbeeld van architectuur die sterk beïnvloedt was door de Amsterdamse school, een bouwstijl in de Nederlandse architectuur, die een relatief korte bloeiperiode heeft gekend van 1910 tot 1930. In de Amsterdamse Schoolstijl wordt het accent gelegd op de uiterlijke verschijningsvorm van een gebouw en minder op de functionaliteit ervan. In de Banier van 23 januari 1936 stond: "Het nieuwe gebouw, dat dienst zal doen als woning voor den havenmeester, nadert zijn voltooiing. Het is ingericht naar de eischen des tijds. De bovenverdieping zal bestemd worden voor teekenkamer voor de N.O. polder. Het werk wordt uitgevoerd door den timmerman en aannemer W. de Boer. De kosten, die ten laste komen van het rijk bedragen f 6900,-". 

In 2013 werd de gemeente Urk eigenaar van het leegstaande historische pand, toen zij het oude werfterrein van een projectontwikkelaar kocht. In september 2016 werd bekend dat het college van B&W de woning en het gebied eromheen in de verkoop wilde zetten. De gemeenteraad had ingestemd met verkoop, maar verbond daar wel voorwaarden aan. De koper moest een binding met Urk hebben. Daarnaast was de eis dat de havenmeesterswoning solitair moest blijven staan en dat kenmerkende elementen teruggebracht moesten worden in de ver/nieuwbouw.

De historische havenmeesterswoning werd door de kopers gesloopt. Op de plek werd een dubbelwoonhuis gebouwd, waarbij de oude bouwstijl de inspiratie is geweest voor de nieuwbouw. De uiterlijke kenmerken van de oude woning terug zijn gekomen, maar wel in een modern jasje met balkons. In één van de topgevels van de woning is in mei 2020 een ca. 1 m groot rond glasmozaïek met de afbeelding van een boom geplaatst. Het mozaïek is gemaakt door Geert Weerstand. Het kunstwerk is geïnspireerd op Psalm 1:3 ’Want hij zal zijn als een boom, geplant aan waterbeken, die zijn vrucht geeft op zijn tijd, waarvan het blad niet afvalt; al wat hij doet, zal goed gelukken'.

Kunstenaar

Geert Weerstand werd op 7 november 1948 op Urk geboren. Op 16-jarige leeftijd lag hij voor een blindedarm operatie in het Ziekenhuis in Emmeloord en boven zijn bed hing een mozaiek van een zwarte kat. Dat sprak hem zo aan dat hij besloot dit ook eens te gaan proberen. Zijn vader noemde kunst een vak voor luie mensen. Daarom ging Geert ook de bouw in, als metselaar en tegelzetter, maar zijn hart lag bij het fröbelen met steentjes. Zijn moeder begreep dat. In een interview vertelde Geert dat hij het artistieke van haar heeft. In 1975 besloot Geert Weerstand om als hobby mozaïeken te gaan maken. Hij werkte tot 1981 als tegelzetter in de bouw. Daarna is hij als sociaal werker werkzaam geweest bij de stichting ‘Tot Heil des Volks’ in Amsterdam. Professionele kunstenaars brachten hem de ambachtelijke kant van het pottenbakken, boetseren en brandschilderen bij. In 1986 nam hij het besluit om van zijn hobby zijn beroep te maken en liet zich als kunstenaar bij de Kamer van Koophandel inschrijven. Dezelfde dag kreeg hij een uitnodiging van een visbedrijf. Ze wilden iets artistieks in de hal van de nieuwbouw hebben. In 1997 begon hij, samen met zijn zoon Simon, een natuursteenbedrijf, dat hij in 2008 aan Simon overdeed. Sindsdien richt Geert Weerstand zich helemaal op de kunst. Eerst werkte hij met tegelafval dat in de mozaieken een nieuwe bestemming kreeg. Tegenwoordig maakt hij mozaïeken van glas.

Weerstand krijgt veel opdrachten van particulieren en bedrijven. Wanneer je door Urk loopt kom je overal het werk van de kunstenaar tegen. Bij Visserijbelangen ligt een bijzondere granietvloer met een prachtige decoratie. Op de gevel en in de winkel van Bakkerij Brouwer, in de hal van Talma Haven, aan de buitenzijde van het gemeentehuis van Urk, in het bedrijfspand van Profinis aan het Spijk, op verschillende woonhuizen en bij de Firma Sinke in Emmeloord vind je muurmozaïeken. Voor de Bethelkerk maakte hij een glasmozaïek. Ook voor onderwijsinstellingen heeft Weerstand kunstwerken gerealiseerd. Zo bevindt zich op de kopgevel van de Cornelis Zeemanschool een mozaïek van de UK 284 en staat bij de Pieter Zandt Scholengemeenschap op Urk een sculptuur. Sinds september 2014 vind je aan de achterkant van de trap in de Christelijke Scholengemeenschap 'Vincent van Gogh' in Assen een 10 x 3 meter groot mozaïek dat hij samen met zijn neef Okke Weerstand gerealiseerd heeft. Sinds 2020 hangt in de entree van appartementencomplex 'De Vossenburcht' in Elburg een glasmozaïek van 1,80 x 1,50 m. 

Geert Weerstand is autodidact (= iemand die zichzelf geschoold heeft). Weerstand onderscheidt zich in zijn vakgebied als een veelzijdig man op het gebied van tegel- en mozaïek, kunstwerken in keramiek, glas en natuursteen. De grote passie van Geert is het leven en werk van Vincent van Gogh. De kunstenaar heeft een permanente expositie in zijn "Van Gogh kelder" op Urk. Naast Van Gogh zijn de belangrijkste inspiratiebronnen voor Weerstand zijn familie, zijn geloof en het dorp Urk.