Glas-in-loodramen Oude Raadhuis

Plaats: Urk

Locatie: Wijk 2-2

Kunstenaar: onbekend

Materiaal: glas en lood

Jaar: 1905

Beschrijving:

Het Oude Raadhuis is in 1904-1905 gebouwd onder architectuur van architect J.F.L. Frowein. In de achtergevel zit een driezijdige, torenvormige erker met zeszijdige spits. Deze erker bevat drie zesruits vensters met daarboven segmentboogvormige glas-in-loodramen, vensterramen die bestaan uit stukken glas die in loodlijsten zijn gevat. De kleurige afbeeldingen geven de kenmerken van Urk weer die alles te maken hebben met de visserij. Links en rechts is de voorstelling in het midden op zes rechthoekige ruitjes aangebracht. Links zien we een rode boei en een anker, rechts gestileerde vissen en een visnet. De voorstelling in het midden beslaat het hele raam. Bovenin vliegt van links naar rechts een meeuw en daaronder zien we een vissersschip met rode zeilen in de andere richting varen. De thuishaven van een vissersschip is af te leiden van de letters die voor op het schip en op de zeilen zijn aangebracht. UK wat op het raam is afgebeeld staat voor Urk. Midden onder is een kompas afgebeeld. 

De voorstelling is door middel van brandschilderen op het glas aangebracht, een eeuwenoude techniek. De kunstenaar tekende zijn voorstelling op ware grootte op papier en gaf daarna op een ‘calque’, een soort overtrekpapier, de voorstelling en de loodlijnen aan. Hij knipte de calque langs de loodlijnen uit om mallen te maken voor de te snijden glasstukken. Nadat de kunstenaar de kleuren had gekozen sneed de glazenmaker het glas aan de hand van de mallen. De kunstenaar schilderde daarna de details op de glasstukken zoals bijvoorbeeld de veren op de meeuw, de vissenkoppen, de visnetten, het touw om het anker en alle schaduwpartijen. Daarna werd het glas in de oven gebrand waardoor de verf met het glas versmolt. Vervolgens volgde de samenstelling van de voorstelling door de stukjes glas in loodstrips te zetten en het in een raam of frame te plaatsen. Bij gebrandschilderd glas in ramen is de gebrandschilderde zijde de binnenzijde, waardoor in de ruimte de figuren en kleuren het best naar voren komen en het gebrandschilderde deel niet wordt blootgesteld aan de weersinvloeden.

In 2016 zijn de drie glas-in-loodramen gerestaureerd door Glasatelier Oud Ittersum uit Zwolle. Het lood was vrijwel op elk punt gebroken zodat de panelen niet zo uit te nemen waren. Voordat de ramen door de restaurateur verwijderd konden worden zijn ze eerst volledig met tape beplakt. De gerestaureerde glas-in-loodramen zijn bij een bezoek aan museum Het Oude Raadhuis in de voormalige burgemeesterskamer te bewonderen. Bron: oudittersum.nl