Social Sofa

Plaats: Tollebeek

Locatie: Sint Hubertusplaats

Kunstenaar: Jan Swart e.v.a.

Materiaal: beton, glasmozaïek

Jaar: 2012

Beschrijving:

Als beloning voor de Groenbrigade in Tollebeek kreeg het dorp van het IGW (Integraal Gebiedsgericht Werken, een samenwerking tussen Mercatus, Carrefour, de Politie en de Gemeente) een Social Sofa cadeau. De Social Sofa's zijn een initiatief van cabaretière Karin Bruers. De bank heeft de vorm van een chaise longue. De in beton gegoten sofa is 2,25 m lang en 0,71 m breed. De hoogte bedraagt 0,96 m. Het gewicht van de sofa is 1650 kilo als deze klaar is. Het idee erachter is dat de bank de sociale contacten tussen bewoners en anderen versterkt. Men ontwerpt samen, plakt samen en geniet samen op de nieuwe buurtsofa. De betonnen bank is bij het bedrijf De Jong Beton uit Alphen gegoten van restbeton. In de beton fabriek is een mal die aangevuld wordt met restanten beton. Zo probeert het Tilburgse bedrijf SocialSofa de sofa duurzaam te houden. Nadat het beton is uitgehard werd het ontwerp van dorpsvoorzitter Jan Swart in de werkplaats van SocialSofa op de bank aangebracht. In deze tekening is met kleurnummers aangegeven welke kleur steentjes op de verschillende plaatsen geplakt moeten worden.

In 2012 bestond Tollebeek 55 jaar. Het was de bedoeling om de sofa tijdens het dorpsfeest in juni te onthullen. Social Sofa's zijn ware kunstwerken en dat paste goed in het thema van het feest: 'Tollebeek, 55 jaar uit de kunst'. Het mozaïeken kostte echter meer tijd dan vooraf was gedacht. Een vijftiental vrijwilligers heeft ongeveer 500 uur met elkaar de kale betonnen bank met de duizenden mozaïeksteentjes beplakt. De glassteentjes, in de afmeting 2 x 2 cm, zijn naar behoefte met tangen in andere formaten geknipt. Toen het laatste steentje geplakt was is de bank door SocialSofa gevoegd en gepolijst. Tijdens de Nationale Burendag op 22 september 2012 onthulde wethouder Wouter Ruifrok samen met de 77-jarige Rinske Buiter (namens de vrijwilligers) de sofa. 

Jan Swart heeft gekozen voor het thema ‘jacht’ omdat in het dorp veel kunstwerken staan die verbonden zijn met de jacht. Aan de achterkant van de bank zien we een Oudhollands jachttafereel in blauw en wit. Op de lage zijkant zien we in blauw en wit een jager en zijn hond. Op de hoge zijkant is een tafereel in blauw, wit en bruin van een jager met een speer over de schouder met daaraan hangend een konijn. Op de binnenkant van deze leuning is een oorkonde, met daarop is sierlijke letters de naam Tollebeek, afgebeeld. Onder de oorkonde hangt een lakzegel. Aan de voorzijde zien we een jachthoorn, hert en jager in meerdere kleuren. Gaandeweg is het ontwerp iets veranderd, is de jachthoorn er bijgekomen en zijn de kleuren aangepast.

Tollebeek staat bekend als 'dorp van de jacht' en veel straatnamen verwijzen hiernaar. De Social Sofa staat op de Sint Hubertusplaats, vernoemd naar de patroonheilige van de jagers, de jacht en de jachthoornblazers. De naam 'Hubertus' betekent 'De door verstand stralende'. De legende wil dat Hubertus op Goede Vrijdag van het jaar 683, op de sterfdag van Christus, met zijn honden op jacht ging. Hubertus bespeurde een groot hert en joeg er achteraan. Toen hij het hert bijna te pakken had en het dier zich naar hem toekeerde wilde hij het neerschieten. Op dat moment verscheen er een lichtend kruis tussen het gewei en een stem zei: “Hubertus waarom verlies je je tijd in dergelijke bezigheden. Als je je niet bekeert zul jij ter helle varen”. Dit voorval zou een ommekeer in het leven van Hubertus hebben betekend. Het bracht hem tot bezinning en bekering. Uiteindelijk stierf Hubertus in 727 als bisschop van Luik en Maastricht.

Naast de Social Sofa staat een door Karin Blom gedecoreerde prullenbak.