Verspringende atleet

Plaats: Rutten

Locatie: Plantsoenweg - Venelaan

Kunstenaar: Peter Leeuwen

Materiaal: watervast hechthout en verf

Jaar: 1983

Beschrijving:

Na een aantal jaren van planning waren in juni 1964 de financiering en alle vergunningen rond en kon gestart worden met de bouw van het dorpshuis aan de Lemsterpoort in Rutten dat ontworpen is door architect Theo G. Verlaan uit Zwolle. De bouw, die geraamd werd op ongeveer ƒ 225.000,- en waarvan de dorpsgemeenschap zelf ƒ 20.000,- bijeen gebracht had, werd uitgevoerd door bouwbedrijf Bosma NV van dorpsgenoot Jan Bosma. Op 2 maart 1966 opende minister mr. Maarten Vrolijk van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk het eerste dorpshuis in de Noordoostpolder dat de naam 'De Stiepe' kreeg. Deze naam symboliseert de steun die het gebouw aan de dorpsgemeenschap geeft. De naam is afgeleid van het werkwoord stiepen dat schoren, steunen, stutten betekent.

Tijdens de pauze van de officiële opening onthulde burgemeester F.M. van Panthaleon baron van Eck in de hal een plastiek van de in Steenwijk geboren kunstenaar Frans Jansen (1945). Het non figuratieve kunstwerk, een geschenk van het A.D. van Eckfonds, is gesoldeerd van rood en geel koper en symboliseert de leefkern Rutten met daarin een centraal gelegen punt: het dorpshuis. De Stiepe bestond uit een grote zaal met toneelaccomodatie, een 18 m lange en 10 m brede vergaderzaal die tevens gebruikt kon worden als gymnastiekzaal en nog twee kleine vergaderruimten die ook als kleedkamers dienst deden. In 1969 werd het dorpshuis uitgebreid. De nieuwe vleugel werd op 19 september officieel geopend door burgemeerster Van Panthaleon baron van Eck.

Het bestuur van Stichting Dorpshuis 'De Stiepe' wilde de 10 m lange, blinde zuidgevel van de gymzaal verfraaien met een kunstwerk waardoor de functie van het gebouw op kunstzinnige wijze verbeeld zou worden. Via de Beeldende Kunstenaars Regeling (BKR) was het mogelijk om een kunstwerk aan te schaffen. De BKR-commissie Hengelo (Ov) werd ingeschakeld. In deze commissie werkten een aantal gemeenten, waaronder Noordoostpolder, samen bij de uitvoering van de financiële regeling, waarbij de overheid kunstwerken kocht van beeldende kunstenaars, zodat zij in hun levensonderhoud konden voorzien. De BKR-commissie koos voor het werk van de kunstenaar Peter Leeuwen uit Almelo. Het kunstwerk is een aangepaste versie van een werk dat ooit in Zwolle geplaatst zou worden. Vijf jaar lang is het vervolgens onbesproken geweest, totdat het kunstwerk in aanmerking kwam voor Rutten.

Peter Leeuwen maakte een kunstwerk van een verspringende sportfiguur. Hij liet zich inspireren door de Amerikaanse atleet Robert (Bob) Beamon, die in 1968 op 22-jarige leeftijd een Olympische gouden medaille won op het onderdeel verspringen. Op 18 oktober schreef hij in het Estadio Olímpico in Mexico-Stad geschiedenis met een sprong van 8,90 m waarmee hij het bestaande wereldrecord met maar liefst 55 cm verbeterde. Nooit eerder was het wereldrecord met zo'n fenomenaal verschil verbeterd. De toen ter beschikking staande optische meetapparatuur was niet berekend om een dergelijke afstand op te meten, waardoor men moest overgaan op handmatige metingen. Bob Beamon was meer dan 22 jaar houder van dit record. Pas in 1991 slaagde Mike Powel er tijdens de wereldkampioenschappen in Tokio in om met 8,95 m de prestatie van Beamon met 5 cm te verbeteren. Het tweedimensionale kunstwerk de 'Verspringende atleet' werd op 10 en 11 oktober 1983 geplaatst en bestond uit 5 houten verspringers, 3 verspringende figuren op de muur en 2 rechtop in het gras aan de Plantsoenweg. Het kunstwerk gaf de verschillende fasen van de sprong weer. Peter Leeuwen schilderde de 5 verspringende atleten fotorealistisch, oftewel hij schilderde de levensgrote sporters zó realistisch dat hij de beschouwer laat denken dat het foto's zijn. Negatief ingestelde mensen beweren dan ook wel dat je net zo goed een foto kunt maken dan een poging tot fotorealisme te doen. Van het kunstwerk zijn heden ten dage nog maar 3 figuren over; de verspringende atleet die afzet, de verspringende atleet in de zweeffase en de verspringer die landt. De kunstwerken uit het gras, verspringer die in de starthouding staat en de springer die een aanloop neemt zijn verdwenen. De laatste figuur op de muur verkeert in slechte staat.

Het koperen kunstwerk van kunstenaar Frans Jansen is rond de eeuwwisseling uit de hal van De Stiepe verdwenen. Niemand weet waar het gebleven is. Het kunstwerk 'Verspringende atleet' verdwijnt binnenkort uit het straatbeeld. Op 10 september 2021 werd MFA Het Klavier officieel in gebruik genomen. De Stiepe wordt gesloopt om plaats te maken voor appartementen. Dorpsbelang Rutten heeft daarop contact opgenomen met kunstenaar Peter Leeuwen. Hij heeft aangegeven dat hij het kunstwerk niet terug hoeft en hij heeft het ter beschikking gesteld aan Dorpsbelang Rutten en aan hen gelaten wat zij er mee willen doen. Vanwege de slechte staat van het kunstwerk hebben zij besloten om het niet te herplaatsen en ervoor gekozen om de kunstwerken in de verkoop van De Stiepe attributen mee te nemen. Dorpsbelang Rutten wil het veilen voor de hoogste bieder. In januari 2022 werd De Stiepe gesloopt en verdween het kunstwerk uit het straatbeeld van Rutten. 

Bron: Rutten 50 jaar; De Noordoostpolder en informatie verstrekt door Radboud Hafkamp, Beleidsmedewerker Maatschappelijke Ontwikkeling / Cultuurbeleid en Minderhedenbeleid gemeente Noordoostpolder.

Kunstenaar

Auke Peter Leeuwen is op 10 september 1948 geboren in Almelo. Peter Leeuwen is werkzaam als schilder, fotograaf en publicist. Hij schildert in twee uiteenlopende stijlen. Zijn schilderijen zijn expressionistisch of fotorealistisch. Het expressionisme is een stroming in de Europese kunst die zich vooral manifesteert tussen 1905 en 1920. In het expressionisme is men vooral geïnteresseerd in het innerlijke leven, de kunstenaar tracht zijn gevoelens, zijn ervaringen tot uitdrukking te brengen door de werkelijkheid te vervormen of te vereenvoudigen. Het fotorealisme is een figuratieve schilderstijl die in de jaren 1960 en 1970 in de Verenigde Staten ontstond. In het fotorealisme wordt het onderwerp tot in extreme details uitgebeeld om op deze wijze een foto te evenaren.

Sinds het begin van de jaren 1990 houdt Peter Leeuwen zich ook bezig met de materie glas. Via een techniek die Leeuwen op basis van paté de verre en fusing heeft ontwikkeld, maakt hij onder andere lichtobjecten van glas. Opvallend vormelement is de cirkel. Daarnaast valt in de beeldtaal de schriftuur op, die duidelijk is geïnspireerd door het abstract expressionisme en waarin de achtergrond van zijn kunstenaarschap is te herkennen. De intensiteit van de felle kleuren wordt versterkt door het gebruik van een lichtbron. In oktober 2018 verscheen zijn zesde fotoboek over zijn woonplaats Almelo. Bronnen: RKD en 't Vosseveen-Albergen