Herdenkingsplek Koningin Wilhelminabos

Plaats: Dronten

Locatie: Boswachterij Roggebotzand

Kunstenaar: Peter J. Derksen, Willem Verbon

Materiaal: bomen, brons, glas

Jaar: 2000

Beschrijving:

Duizenden boompjes, die een plekje hebben gekregen in boswachterij Roggebotzand symboliseren het leven na de dood. Het initiatief voor Het koningin Wilhelminabos is afkomstig van de Stichting Nationale Boomfeestdag, die het vijftigjarig bestaan van de Nederlandse Kankerbestrijding / Koningin Wilhelminafonds (KWF) aangreep om het idee te lanceren. Het officiële startsein voor het herdenkingsbos vond plaats op 9 december 2000. Het bos in het Roggebotzand is in opdracht van Staatsbosbeheer ontworpen door Carolien van de Bles en Linda Hollander in het kader van hun afstudeeropdracht voor de opleiding Tuin-en Landschapsarchitectuur aan Hogeschool Larenstein te Velp. De gedenkplek is ontworpen door Peter J. Derksen, directeur van de Stichting Nationale Boomfeestdag. Nadat zijn schoonvader en zwager aan de gevolgen van kanker overleden waren bedacht hij de herdenkingsplek.  

Een laan met aan weerszijden bomen voert naar een open plek vol licht. Deze symboliseert het moment van het aanschouwen van het levenslicht. Een kronkelend pad symboliseert het levenspad. Dit eindigt met een brug, symbool van de brug tussen leven en dood die iedereen ooit over moet. Hierna komt men bij de Gedenkplek. Vanaf de Gedenkplek leidt een pad naar de percelen waar vanaf 2000 bomen zijn aangeplant. Centraal op de Gedenkplek staat een standbeeld van Koningin Wilhelmina, dat gemaakt is door de kunstenaar Willem Verbon. Het is een afgietsel van het beeld van Koningin Wilhelmina dat in Rotterdam staat. In 1998 was het honderd jaar geleden dat Koningin Wilhelmina werd gekroond. Toen de koningin in 1948 vijftig jaar op de troon zat ontving zij ruim 2 miljoen gulden van de Nederlandse bevolking. Zij besloot dit bedrag te bestemmen voor de bestrijding van kanker. In maart 1949 werd de Stichting Koningin Wilhelmina Fonds opgericht om het geld te beheren. Om te herdenken dat onze voormalige koningin haar naam verbonden heeft aan de kankerbestrijding werd op 29 oktober 1999 op de Kop van Zuid in Rotterdam een beeld van haar onthuld door Z.K.H. Prins Bernhard. Een figuratief beeld, naturel en robuust, maar toch met allure. Zo vereeuwigde Willem Verbon Koningin Wilhelmina in brons. "Ik wilde de koningin afbeelden zoals zij was toen zij na de Tweede Wereldoorlog terugkeerde in Nederland. Zittend, met het grootkruis van de militaire Willemsorde om, in de rechterhand een waaier en in de linkerhand een bijbel".

Op het informaatiebord bij het beeld staat: 

Rond het beeld van de zittende Wilhelmina staan in een onderbroken cirkel twaalf Millenniumbomen, één voor elke provincie. Twaalf verwijst ook naar uren, maanden, tijd. De cirkel is onderbroken omdat het directe contact met de overleden dierbaren verbroken is. Op de lege plek in de cirkel heeft de Contactgroep Nabestaanden Kankerpatiënten op 9 december 2000, de eerste Bomen voor het Leven'-dag, namens alle nabestaanden een Moeraseik geplant. Ook dat is symbolisch: onze blijvende herinneringen aan de overledenen maken de cirkel toch weer sluitend. Daaromheen staan in cirkels glaspanelen met namen van duizenden mensen die aan kanker zijn overleden en in het bos herdacht worden. Twee lege panelen verwijzen naar mensen die aan kanker zijn overleden, maar niet met naam op de Gedenkplek staan vermeld. 

In november 2014 werd bekend gemaakt dat KWF kankerbestrijding stopt met de jaarlijkse 'Bomen voor het Leven'-dag in het Koningin Wilhelminabos, omdat de herdenkingsdag te duur is geworden. Op de 'Bomen voor het Leven'-dag konden nabestaanden de naam van een dierbare die aan kanker was overleden op glaspanelen laten zetten en een boom planten. De gedenkdag werd tot 2013 door KWF kankerbestrijding samen met Stichting Nationale Boomfeestdag op de laatste zaterdag van november gehouden. In 2008 heeft Frank Sanders een rode beuk in het Koningin Wilhelminabos geplant ter nagedachtenis aan zijn op 17 augustus 2007 overleden echtgenoot Jos Brink. 

In de nacht van 18 op 19 juni 2023 zijn 65 glazen gedenkplaten van het monument vernield. Slechts 2 panelen bleven gespaard. Het vermoeden bestaat dat de glasplaten met een hamer kapot geslagen zijn. KWF kankerbestrijding heeft aangifte van de vernielingen gedaan. Het is niet de eerste keer dat glaspanelen in het bos zijn vernield. In november 2006 gebeurde dat ook al eens. Onbekenden sloegen toen 2 glaspanelen, met daarop een gedicht stond, kapot. Er is een actie gestart om het monument weer in ere te herstellen. Volgens bedenker Piet Derksen moet het monument naar zijn oorspronkelijke idee herbouwd worden, met alle namen op nieuwe glasplaten. Eind juni maakte KWF kankerbestrijding bekend dat het monument zoveel mogelijk hersteld wordt. Ook de de duizenden van overledenen komen weer op het monument te staan. De gemeente Dronten, Staatsbosbeheer en KWF kijken nog naar welke maatregelen er genomen kunnen worden om nieuwe vernielingen tegen te gaan. Vanaf 7 juli werd het vernielde monument opgeruimd door vrijwilligers en medewerkers van schoonmaakbedrijf Handy-Clean. Het bedrijf, dat geregeld de glazen platen schoonmaakte heeft het gebied belangeloos vrijgemaakt van de scherven. 

Zie ook: Koningin Wilhelminabos

Kunstenaar

Willem Adolf Verbon werd op 28 oktober 1921 in Rotterdam geboren. Hij studeerde aan de universiteit van Londen beeldhouwen. Zijn werk bestaat vooral uit figuratieve sculpturen, meestal historische figuren voorstellend. Het meeste werk kwam tot stand in samenwerking met Verbons levensgezel en assistent Kees van der Sluis.

Verbon maakte veel bronzen beelden voor de openbare ruimte, vooral in zijn woonplaats Rotterdam en omgeving. Tot de bekendste werken horen het borstbeeld van Karel Doorman uit 1959 in de Karel Doormanstraat, het beeld Bep van Klaveren uit 1992 dat aan de Boezemsingel staat en de sculptuur van koningin Wilhelmina uit 1998 op de Kop van Zuid waarvan een afgietsel (2000) staat in het Koningin Wilhelminabos bij Dronten. Op de Kop van Zuid staat ook zijn beeld van Desiderius Erasmus (2001). Verbon bracht tevens een bezoek aan Downing Street 10 om een borstbeeld van Winston Churchill te maken. Voormalig president van de Verenigde Staten, Bill Clinton onthulde in 1997 tijdens zijn bezoek aan Rotterdam de door Verbon gemaakte bronzen plaquette van generaal Marshall.

Wilhelm Adolf Verbon overleed op 9 november 2003 op 82-jarige leeftijd in zijn woonplaats Rotterdam.

Na het overlijden van Willem Verbon werd in 2004 op de Müllerpier, in het Rotterdamse Lloydkwartier, de permanente beeldententoonstelling 'Sterke Stad' geopend, waar 38 kunstwerken (27 reliëfs, 2 bustes en 7 beelden) van belangrijke personen uit de geschiedenis van Rotterdam en door Verbon bewonderde kunstenaars te zien zijn.