Markering begraafplaats Emmeloord
Plaats: Schokland
Locatie: Oud Emmeloord
Kunstenaar: Annet Bult / Marianne Meinema
Materiaal: gelakt staal, hout, schelpen
Jaar: 2007
Beschrijving:
De rooms-katholieke begraafplaats op Oud-Emmeloord, die herinnert aan de Schokkerbewoning tot de ontruiming in 1859, is gemarkeerd met een speciaal ontworpen kunstwerk. In 2004 heeft de Nationale Postcode Loterij aan Het Flevo-landschap een groot bedrag beschikbaar gesteld voor Schokland. Doel van het project was om het unieke karakter van Schokland - eiland in het polderland - te behouden en te versterken. Dankzij deze bijzondere bijdrage heeft Het Flevo-landschap in samenwerking met de Schokland-partners veel ambities kunnen realiseren waaronder het markeren van de niet als dusdanig herkenbare rooms-katholieke begraafplaats. De landschapskunstenares Annet Bult en vormgeefster Marianne Meinema hebben, in opdracht van het Flevo-landschap, een stukje geschiedenis van Schokland zichtbaar gemaakt. Het Flevo-landschap schreef de opdracht uit om de beleving van het eiland Schokland te versterken. Uit ruim honderd kunstenaars werden, in overleg met de Schokkervereniging, uiteindelijk Bult en Meinema gekozen om een ontwerp te maken. De kunstenaressen, die vaker samenwerkten, schreven onafhankelijk van elkaar in voor de opdracht. De beheerder van Schokland vroeg vervolgens aan de beide kunstenaressen om hun ideeën gezamenlijk uit te werken. Meinema: "Wij vullen elkaar heel goed aan".
Annet Bult en Marianne Meinema kozen niet voor een historisch monument maar voor een landschappelijke, ruimtelijke en sociale invulling. Een horizontaal vlak boven de lichte bolling van de terp. Het kunstwerk bestaat uit twee hekdelen van gelakt staal met een totale lengte van 46 meter. Het hekwerk is matzwart gespoten, de kleur van teer zoals in het verleden zoveel hout werd geteerd. De markering maakt zowel de vroegere bewoning als het inklinken en afkalven van het eiland zichtbaar en staat in een pad van kleischelpen. In het monument zijn de namen Botter, Karel, Bien, Konter, Broodbakker, Klappe, Kok, Blankvrees, Visscher, Kluessien, Mommende, Schoon, Net, Ouderling, Buijs, Koek, Corjanus, Bape, Veen, Kwakman, de Boer, Ruiten, Klein, Scholten, Baentjes, Toeter, Jongsma, Koridon, Hofman, Goosen, Grootjen, de Vries, Koot, Sul, Legebeke, Kamper, Been, van der Molen, Stroeve, Mossel, Diender, de Graaf, Tromp, van Kleef en Zalm in het liggend deel van het hek in strakke kapitale letters uitgefreesd. De 45 namen refereren aan de Schokker families die op Emmeloord geleefd hebben en in het verleden hier zijn begraven, Als de zon schijnt reflecteren hun namen in het zilver van het schelpenpad. De kunstenaressen kozen voor schelpen omdat dat materiaal, bij gebrek aan zand, vroeger ook werd gebruikt om de begraafplaats op te hogen. De spijlen van het hek zijn aan de westzijde langer dan aan de oostzijde, dit om het glooien van het maaiveld te accentueren. De hoogte verschillen keren ook terug in de houten bankjes. Eén is van normale zithoogte, twee lopen schuin weg en het vierde bankje heeft een zithoogte van anderhalve meter en is meer tot een poortje naar de begraafplaats verworden.
Bult en Meinema hebben alle werkzaamheden voor het kunstwerk zelf uitgevoerd, van het inmeten, lassen en zagen tot het opleveren. Kort na de oplevering van het kunstwerk heeft de historische begraafplaats op verzoek van de Schokkervereniging de bestemming van strooiveld gekregen. Incidenteel mag de as van gecremeerde nazaten van de Schokker binnen de begraafplaats van Oud-Emmeloord verstrooid worden.
Zie ook: Schokkervereniging.nl en Schoklanddoordeeeuwenheen.nl
Makers
Annetta A.M. Bult werd op 13 november 1958 in Heiloo geboren. In 1985 studeerde zij af aan de Gerrit Rietveld Academie. Bult is landschapskunstenares en pleegt ingrepen in de openbare ruimte, waarbij de geschiedenis van de plek vertrekpunt is. Haar inzet is erop gericht een sterke betrokkenheid te creëren van de mens en zijn omgeving.
Marianne Meinema is op 2 maart 1950 in Amsterdam geboren. Meinema was vormgeefster in staal. Voor de Nieuwendammerdijk in Amsterdam ontwierp zij in 2003 een bronzen bank in de vorm van een reddingsboei. Marianne Meinema overleed op 2 april 2010 in Amsterdam aan kanker.