Vliegtuigwrakken in Zuidelijk Flevoland

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het IJsselmeer een belangrijke vliegroute voor bombardementsvluchten richting Duitsland. Harderwijk lag in het verlengde van de doelen in het Ruhrgebied. In de Stadweide in Harderwijk bouwde de Duitsers vanaf januari 1942 radarstation Stellung Hase, één van de grootste in Nederland met vijf radar- en twee radiopeilsystemen voor vliegtuigen. Deze radarpost stuurde Duitse nachtjagers naar de geallieerde vliegtuigen zodat ze de vijandelijke toestellen konden onderscheppen. Het IJsselmeer was derhalve het toneel van vele luchtgevechten. Duitse, Amerikaanse en Engelse vliegtuigen zijn er destijds neergestort. Stelling Hase bleef tot twee dagen voor de bevrijding van Harderwijk op 18 april 1945 in bedrijf. Na de drooglegging van Zuidelijk Flevoland zijn ongeveer 20 toestellen geborgen. Niet alleen uit de Tweede Wereldoorlog, maar ook toestellen die in de periode van de Koude Oorlog (1945-1991) in het IJsselmeer stortte, kwamen boven water. De crashdichtheid in Zuid-Flevoland is klein omdat de toestellen op weg naar Duitsland vaak veel noordelijker Nederland passeerden.

Sinds 2010 worden overblijfselen uit de oorlog bestempeld als erfgoed. Deze resten vallen onder de Erfgoedwet. Op initiatief van de in 2020 ontbonden Stichting Ongeland werd een aantal vindplaatsen van vliegtuigwrakken gemarkeerd met een paal. Op 18 oktober 2014 is aan de Oostvaardersdijk bij Almere de eerste markeringspaal in Zuidelijk Flevoland onthuld die informatie geeft over de Avro Lancaster ED706 die op 1 mei 1943 in het IJsselmeer stortte. In mei 2019 zijn ook in Zeewolde 4 palen geplaatst. Het betreft hier 3 geallieerde toestellen en een Duits vliegtuig. De overige plekken in Zuidelijk Flevoland of directe omgeving waar in de Tweede Wereldoorlog toestellen zijn neergekomen zijn (nog) niet gemarkeerd met palen. De ligging van de kavels waarop de vliegtuigwrakken zijn aangetroffen kunt u hier op de kavelkaart terug vinden. Als eerbetoon aan de mensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid staan hieronder de verhalen van vliegtuigen die op de een of andere manier een relatie hebben met Zuidelijk Flevoland. In de beschrijvingen wordt ingegaan op het wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe van de vliegtuigcrashes.

Klik op de foto's voor de beschrijving.