Kop van 't Ende

Kop van 't Ende
Kop van 't Ende Kop van 't Ende Kop van 't Ende Kop van 't Ende Kop van 't Ende Kop van 't Ende Kop van 't Ende Kop van 't Ende

Plaats: Oostelijk Flevoland

Locatie: Elburgerweg / Drontermeerdijk

Maker:

materiaal: basalt / hout

Jaar: 1143


Beschrijving:

In de 13e eeuw was Elburg al lid van de Hanze, het international handelsverbond van steden. Als haven deed een open ankerplaats in zee dienst in de verbrede uitmonding van de Puttenbeek noordelijk van de stad. Pas in de 17e eeuw kreeg Elburg een echte haven. Deze haven was echter ondiep en slecht bereikbaar. De vissersplaatsen aan de oostkant van de Zuiderzee lagen eigenlijk aan de verkeerde kant, namelijk meestal aan lager wal. Het is voor een zeilschip moeilijk weg te zeilen. Bovendien deponeerde de westenwind zand en slib voor de haven.

In 1853 nam de Raad der Stad Elburg (gemeenteraad) het besluit om een echte zeehaven aan te leggen. De Staten van Noord-Holland stelde 2000 gulden (€ 907,-) beschikbaar om de havendammen te verlengen.

Tijdens de 19e eeuw is de "ontmanteling" van (vesting)steden een algemeen verschijnsel. Elburg besluit om de Goorpoort en stukken van de stadsmuur af te breken. Het puin moet dienen voor de zinkstukken voor het nieuwe havenhoofd dat 300 meter verder in zee wordt aangelegd. Op het eind van de dam werd een petroleumlamp geplaatst die elke avond door de havenmeester werd gevuld en aangestoken. De hoeveelheid petroleum was net genoeg voor één nacht. Ook op de zeekant van de Vischpoort werd een lantaarn geplaatst. Bij slecht weer deden deze twee lampen dienst als oriëntatiepunten voor de vissers op zee. Als beide lampen op één lijn lagen konden ze veilig het havenkanaal binnenlopen. In 1947 werd de petroleumlamp vervangen door een gaslamp.

Op 10 juli 1956 werd de polderdijk tegenover Elburg gesloten en verloren de havendammen hun functie. Na de inpoldering is het havenkanaal zo'n 300 m ingekort en heeft de lengte van 1784 terug. De basaltblokken werden elders her gebruikt. Toen Oostelijk Flevoland op 27 juni 1956 officieel droog werd verklaard kwam het havenhoofd op het droge te liggen en raakte in verval. Eind 20e eeuw is de Kop van 't Ende gereconstrueerd en opengesteld voor bezoeker.

Bron: Kop van 't Ende, de geschiedenis van een havenhoofd.