Consolidated B-24H Liberator, 42-40973, Battleaxe *

Plaats:

Locatie: IJsselmeer

Maker: Consolidated Aircraft

materiaal: diverse materialen

Jaar: 1942

Beschrijving:

In de ochtend van 13 november 1943 zetten 163 B-17 en 109 B-24 bommenwerpers koers richting de Duitse havenstad Bremen. Onder hen zijn 4 B-17' Flying Fortress die als pathfinders door het afwerpen van lichtfakkels en brandbommen het doelgebied moesten markeren. Nadat de bommenwerpers van de verschillende bases in Engeland zijn opgestegen werd er boven de Noordzee geformeerd. De toestellen van de United State Army Air Force (USAAF) vlogen in dichte formaties, de zogenaamde Combat boxes. Elke Box bestond uit 3 Flights van elk zes toestellen, met een kopman en twee volgers, daar iets onder en boven en vlak hierachter een zelfde groepje van drie. Rechtsboven en linksonder de voorste Flight vlogen twee soortgelike formaties van zes bommenwerpers. Drie Combat Boxes vormden samen een Combat Wing. Deze ruitformaties waren ontworpen om de zware bommenwerpers optimaal tegen Duitse jagers te beschermen en om daglicht precisiebombardementen uit te voeren. Ondanks dat werden er zware verliezen geleden. Op 13 november 1943 introduceerde de USAAF een nieuwe tactiek. Voor het eerst vlogen tijdens de gehele missie 45 P-38 Lightning en 345 P-47 Thunderbolt jachtvliegtuigen mee om de 272 bommenwerpers te beschermen. 

Het weer was op 13 november slecht, het wolkendek reikte hoog. Meer dan 100 toestellen braken de missie vroegtijdig af. Ondanks de slechte weersomstandigheden lukte het 79 van de 159 B-17's, 61 van de 109 B-24's en 3 van de 4 B-17 Pathfinders om zich te formeren. Om niet door de Duitse luchtafweer (Flak) geraakt te worden voerde de route van de bommenwerperformatie baar Bremen boven de Waddenzee langs. Om 11.15 uur werd de bommenwerperstroom ten zuiden van het Deense eiland Helgoland van alle kanten aangevallen door meer dan 50 Duitse jagers. De aanval stopte nadat de escortejagers zich bij het gevecht voegden. Ondanks dat stortten 2 B24 liberators in de Noordzee en nog eens 4 op land. De haven van Bremen werd tussen 11.20 en 11.50 uur gebombardeerd. Boven het doel was weinig afweergeschut en nam de tegenstand van de Duitse jagers af dankzij de steun van de escortejagers. Toch werd het een dag met hoge verliescijfers. 3 B-17 Flying Fortress, 13 B-24 Liberators, 7 P-38 Lightening en 3 P-47 Thunderbolt toestellen keerden niet terug op de basis in Engeland. 21 Amerikanen kwamen om (KIA), 171 werden als vermist opgegeven (MIA) en 26 raakten gewond (WIA).

Drie terugkerende B-24 bommenwerpers kwamen tussen 12.30 en 12.45 uur neer in het IJsselmeergebied. De B-24H-1-FO met serienummer 42-7483 met piloot 2nd. Lt. Isaac Sackman Marx en zijn bemanning maakte ten noorden van Zwartsluis een buiklanding in het Meppelerdiep. Ook 1st Lt. Leroy Meredith Hansen en zijn bemanning maakten eveneens een buiklanding. Zij landden met de B-24H-1-FO Liberator met serienummer 42-7650 om 12.30 uur ten zuidoosten van Lemmer in de Noordoostpolder. De Consolidated B-24D-120-CO met serienummer 42-40973 en radiocode QK-Z stortte om 12.45 uur in het IJsselmeer. De bommenwerper maakte onderdeel uit van 44BG/66BS van de 2th Bomb Division van de 8th Air Force. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de in Engeland gestationeerde 8th Air Force van de USAAF verdeeld in 3 divisies. Om de toestellen te kunnen herkennen had de eerste divisie een triangle (driehoek) op het verticale deel van de staart, de tweede divisie een circle (cirkel) en de derde divisie een square (vierkant). De witte cirkel gaf dus aan dat het toestel bij de 2e Bomb Division was ingedeeld. In de cirkel was een hoofdletter A aangebracht die aangaf dat deze bommenwerper tot de 44th Bomber Group (BG) behoorde. De letters QK, op de zijkant van de romp, duidden erop dat dit toestel was ingedeeld bij het 66th Bomber Squadron (BS) van voornoemde Bomber Group. De Z onder de markering is de letter waar dit toestel via de radio bij opgeroepen werd (Z for Zebra).

Het toestel was opgestegen van RAF Shipdham (Nordfolk, Engeland). De bommenwerper had de nickname 'Battleaxe' ofwel 'Strijdbijl. De strijbijl was destijds een denigrerend traditioneel sterotype dat een vrouw beschrijft die wordt gekarakteriseerd als agressief, overheersend en krachtig. De bemanning van de 'Battelaxe', die bestond uit de 26-jarige piloot 1st Lt. Harlan Carlyle Almlie, navigator 2nd Lt. Joseph L. Schexnayder, de 28-jarige bommenrichter 2nd Lt. Walter J. Seiler, boordwerktuigkundige T/Sgt. Donald A. Davis, de 21-jarige radiotelegrafist T/Sgt Everett Eugene Permar, de 25-jarige buikkoepelschutter S/Sgt. George Warren Iorgov, de 24-jarige linker zijluikschutter S/Sgt. John V. Lundstrom, de 21-jarige rechter zijluikschutter S/Sgt. John L. Towning en de 20-jarige staartschutter S/Sgt. Frederick Andre Robinson, kwam bij de crash om het leven. Er is lang gedacht dat de B-24 'Battleaxe', soms vermeld als 'Battle Axe', neerstortte in de Noordzee. Het toestel werd voor het laatst in de Combat Box gezien toen het zich binnen 20 minuten van de Engelse kust bevond. Eén motor had vlam gevat en rookte hevig. Maar de lichamen van 5 bemanningsleden van de B-24 42-40973 werden aan de oost- en westkust van het IJsselmeer geborgen. Het stoffelijk overschot van 2nd Lt. W.J. Seiler spoelde op 13 januari 1944 aan op de dijk bij Urk. Hij werd dezelfde dag begraven op de begraafplaats bij het Kerkje aan de Zee in graf 611-1. T/Sgt. D.A. Davis werd begraven in Enkhuizen, S/Sgt. G.W. Iorgov in Lemmer en S/Sgt. J.V. Lundstrom in Hoorn. Het levenloze lichaam van S/Sgt. J.L. Towning spoelde op de dijk bij Urk aan en werd daar op 19 februari 1944 op de begraafplaats bij het Kerkje aan de Zee begraven in graf 613. Na de oorlog werden alle in Nederland gesneuvelde Amerikaanse militairen opgegraven en overgebracht naar de Amerikaanse Begraafplaats Margraten. Iorgov en Lundstrom werden daar herbegraven in Vak B Rij 1 Graf 3 en Vak A Rij 8 Graf 30. Het stoffelijk overschot van Seiler, Davis en Towing werden na identificatie op verzoek van de nabestaanden overgebracht naar de Verenigde Staten. Het toestel en de stoffelijke resten van de overige 5 bemanningsleden zijn nooit teruggevonden. Hun namen worden vermeld op de 'Tablets of the Missing' ofwel 'Gedenkplaten van de vermisten' op de Amerikaanse Begraafplaats Margraten.

De B-24D Liberator met serienummer 42-40973 werd gemaakt bij Consolidated Aircraft Corporation (CO) en behoorde tot het productieblok B-24D-120-CO. In dat blok werden de serienummers 42-40963 tot 42-41002 geproduceerd, in totaal dus 40 stuks. Toestellen van een bepaald productieblok waren identiek aan elkaar. Wanneer er op de tekentafels een wijziging in een model werd aangebracht die geen nieuwe modelaanduiding rechtvaardigde, ging men in de montagehal een nieuw bloknummer gebruiken. Iedere nieuwe versie versprong steeds met 5 cijfers, dus van 1 naar 5 naar 10 naar 15 enz. Deze B-24 met bloknummer 120 behoorde dus tot de 25e versie. De Liberator had serienummer 42-40973. De 42 is het bouwjaar bij Consolidated Aircraft en het getal 40973 is het fabrieksnummer.