Schaftkeet

Plaats: Noordoostpolder

Locatie: Museum Schokland

Maker: Bouwbedrijf Hekkert

materiaal: Hout

Jaar: 1996

Beschrijving:

In augustus 1941 vielen de eerste hoger gelegen delen van de Noordoostpolder droog en konden de ontginningswerkzaamheden beginnen. Voor de ontginning waren duizenden polderwerkers nodig. Onder moeilijke omstandigheden groeven zij met de schop sloten en greppels in de zware polderklei. De greppels waren steeds van dezelfde afmeting, 1,15 m boven, 0,90 m diep, 0,30 m in de bodem. Ze waren 300 m lang en werden met 12 m tussenruimte aangelegd. Negen uur per dag werkten de polderwerkers op de open vlaktes, in weer en wind gewerkt. Ze hadden drie pauzes van elk een half uur: om half tien, om half één en om half vier. In de pauze aten ze de boterhammen die ze ’s morgens vanuit de keuken hadden meegekregen.

De Directie Wieringermeer had houten schaftketen laten maken zodat ongeveer 8 à 10 arbeiders een beetje beschut konden zitten. De keet werd met vier man verplaatst en zo dicht mogelijk bij het werk neergezet. Bij de schaftkeet van de ploegbazen hing aan een hoge paal een rieten mand in top als de polderwerkers moesten werken en omlaag bij de schaft en het einde van de werktijd. Als er regen was kon er niet gewerkt worden. Als de weersvoorspelling zo was dat de regen niet zou ophouden die dag, dan werd het sein gegeven dat de arbeiders terug mochten gaan naar het kamp. De rieten bal hing dan halfstok. Maar soms moesten de polderwerkers uren schuilen in de keet. Een schaftkeet was een half open, draagbare hut zonder vloer. De arbeiders wilden liever dichte hutten tegen de regen en de kou, maar dichte hutten zouden veel te zwaar zijn om te verplaatsen. De schaftketen waren waarschijnlijk de allereerste bouwwerken in de Noordoostpolder en waren destijds beeldbepalend voor het nog prille polderlandschap.

In 1995 heeft korte tijd in Museum Schokland een originele schaftkeet gestaan die in bruikleen was van een bewoner van de Noordoostpolder. Toen dit exemplaar terug moest naar de eigenaar besloot bouwbedrijf Hekkert, die de renovatie van het museumterrein had uitgevoerd, een replica te maken. Op vrijdag 5 juli 1996 werd de schaftkeet officieel aan het museum overhandigd. Onder toeziend oog van Hero Bloem van de gemeente en Klaas Haasjes van bouwbedrijf Hekkert werd de replica op de museumterp geplaatst. Leerlingen van de afdeling bouwtechniek van het Emelwerda College in Emmeloord maakte in 2005 en 2006 een aantal schaftketen voor verschillende Op de Kuierlatten wandelroutes