Reliëf Vlietermonument

Reliëf Vlietermonument
Reliëf Vlietermonument Reliëf Vlietermonument Reliëf Vlietermonument Reliëf Vlietermonument Reliëf Vlietermonument Reliëf Vlietermonument Reliëf Vlietermonument Reliëf Vlietermonument

Plaats: Den Oever

Locatie: Afsluitdijk 1

Kunstenaar: Hildo Krop

Materiaal: brons

Jaar: 1935


Beschrijving:

Op 25 september 1933 werd de weg over de Afsluitdijk voor alle weggebruikers opengesteld. Daarbij bood de Maatschappij tot Uitvoering van Zuiderzeewerken (M.U.Z.) een monument aan de Staat der Nederlanden aan op de plek waar de dijk in 1932 gesloten werd. Het Vlietermonument, in de vorm van een 25 m hoge uitkijktoren, is gebouwd naar het ontwerp van architect Willem Dudok (1884-1974). Aan de noordzijde van de toren ligt een gedenkblok van graniet met een golfmotief en de tekst: 

HIER WERD DE 
DIJK GESLOTEN 
28 mei 1932. 

Op voorstel van ir Jean Henri Telders (1883-1963), voorzitter van de raad van bestuur van de M.U.Z., werd in 1935 op het Vlietermonument een gedenkplaat aangebracht met in reliëf het door hem bedachte opschrift: "EEN VOLK DAT LEEFT, BOUWT AAN ZIJN TOEKOMST". Onder de tekst zijn drie steenzetters afgebeeld. De linker en rechter man zetten voorovergebogen de zuiltjes, de middelste man staat rechtop met een koevoet in de hand. Het werk van de steenzetter bestaat voornamelijk uit het met de hand plaatsen van zware natuursteen op het talud van de dijk. Omdat de stenen allemaal goed moeten aansluiten moet er bij het plaatsen van een steen al rekening gehouden worden met de volgende. Er wordt onderaan de dijk begonnen, bij het water, en zo naar boven toegewerkt. De steenzetters staan de hele dag gebukt en dragen steenzettersklompen, extra verstevigde klompen met een bijna vierkante neus. De compositie is evenwichtig omdat hij nagenoeg symmetrisch is. Het bronzen reliëf is gemaakt door kunstenaar Hildo Krop. Hij heeft het reliëf op ware grootte in zijn atelier in klei geboetseerd voor het bij bronsgieterij A. Binder in Bloemendaal werd afgegoten. De drie steenzetters symboliseren de krachttoer van de aanleg van de Afsluitdijk.

Het Vlietermonument is ingeschreven in het rijksmonumentenregister. Het monument is van cultuur- en architectuurhistorische waarde als gaaf gedenkteken in een zakelijk-expressionistische bouwtrant uit het begin van de jaren dertig van de twintigste eeuw. De uitkijktoren is een karakteristiek onderdeel van het oeuvre van architect Willem Dudok en vormt een ensemble met de waterstaatkundige werken en verdedigingswerken van de Afsluitdijk.

Op de heftorens van de spuisluizen kwamen twee grote bronzen gedenkplaten van ruim 2 x 1 meter met daarop de wapens van de provincies Friesland en Noord-Holland. De gedenkplaten werden namens het comité tot oprichting van een gedenkteken aangeboden door de burgemeester van Leeuwarden. Op de platen staat de volgende tekst: "Onder de regeering van Koningin Wilhelmina is deze afsluitdijk, Hoofdwerk van de gedeeltelijke droogmaking der Zuiderzee, Rechtstreeksche verbinding van Noord-Holland met Friesland, in vijf jaar tijds tot stand gebracht door het vernuft en de arbeid van Nederlandsche ingenieurs, aannemers en werklieden. Ter herinnering hieraan is deze plaat door tijdgenoten aangebracht". 

Kunstenaar

Hildebrand Lucien (Hildo) Krop werd geboren op 26 februari 1884 in Steenwijk. Zijn grootvader van moederszijde, Hendrik Cordes, gaf hem al op zeer jeugdige leeftijd tekenles. Aanvankelijk was Hildo opgeleid om het bakkersbedrijf van zijn vader over te nemen. Tijdens zijn opleiding kwam hij, toen hij in Brussel was, bij toeval in aanraking met de beeldhouwer Constantin Meunier. Dit sprak hem dusdanig aan dat hij besloot een schildersopleiding te gaan volgen. In 1907 ging hij schilderen leren aan de Heatherly Art School in Londen, daarna aan de Académie Julian te Parijs waar hij bevriend raakte met de beeldhouwer Ossip Zadkine (1890-1967), die hem leerde beeldhouwen ‘en taille directe’, een werkwijze waarbij het beeld direct zonder model uit steen werd gehakt. In 1908 vervolgde Krop zijn studie beeldhouwen bij Bart van Hove aan de Rijksacademie in Amsterdam. In 1911 verkreeg Krop de Prix de Rome (2e prijs, zilveren medaille).

Sinds 1911 was Hildo Krop werkzaam in Amsterdam. Samen met beeldhouwer Hendrik van den Eijnde (1869-1939) maakte hij de portretkoppen aan het Scheepvaarthuis. In 1916 lukte het hem met de Dienst Publieke Werken van Amsterdam een overeenkomst aan te gaan om voor halve dagen te worden ingeschakeld, een samenwerking die tot zijn dood heeft voortgeduurd. Hildo Krop was de belangrijkste beeldhouwer van de Amsterdamse School beweging. In 1956 kreeg Krop de titel stadsbeeldhouwer van Amsterdam voor het grote aantal beelden dat hij voor de stad Amsterdam had ontworpen en vervaardigd. Maar ook buiten Amsterdam is werk van Krop te te vinden. Tot de bekendste werken van Krop behoort het reliëf op het monument op de Afsluitdijk. Na de oorlog maakte hij diverse oorlogsmonumenten, onder andere in Kampen. Hildo Krop werkte bij voorkeur in steen, maar ook in brons, hout en klei. Op 20 augustus 1970 bezweek Hildo Krop  op 86-jarige in zijn Amsterdamse atelier aan een hartaanval.